TARİHTE AYI ŞÖLENİ
Günümüzün yeni bulguları, ilkel insanın çevresine uyum sağlamada daha yetenekli olduğu görüşüne bir başkasını eklemiştir. Tarih öncesi insanın yaşadığı Alp Dağlarında ki mağaralarda oldukça gelişmiş bir av kültürünün varlığı ve anlamı henüz açıklığa kavuşturulmamıştı. Ancak bugünki çalışmalar gösteriyor ki, ilkel insan ayıyı hem avlamış hemde kutsamıştır. Ayı kemikleri, kafatasları taş oyuklarında,
duvarlardaki kuytu yerlerde ve kaya yarıklarında saklanmıştır. Bu iş o kadar büyük bir titizlikle yapılmıştır ki, tam yüzyirmibin yıl bozulmadan kalmıştır. bu da bize bunun önemli bir dini motivasyondan kaynaklandığı izlenimini vermektedir.
Bunun yanı sıra, oralarda ilkel bir Alp tipi ve ayı kurban etme kültürünün yaşadığı kanısıda doğmaktadır. Ayı kültürü oldukça çok çeşitlidir ve aralarındaki anlam farları da bir o kadar fazladır. Ayının av hayvanı olarak bulunduğu bütün bölgelerde, örneğin Sibirrya'da ki kabilelerin katıldığı dini törenlerde büyük yer almıştır. Genellikle ya kutsal ibadetin konusu ya da Tanrılardan gelen bir haberci figürü olmuştur. Bazan da ayı derisine bürünmüş bir ata olarak kendisine tapılmıştır. Oldukça önemli bir ayı kültürü evlatları bugün çoğunlukla Sakhalin adasında yaşayan ve ataları kuzey Asyadan gelen Ainu halkına aitti. Ainu halkı, başta süper bir tanrının bulunduğu ruhani varlıkların hierarşik düzenine inanmaktaydı. Ancak, bu tanrı insanlara o kadar uzaktaydı ki, ona doğrudan seslenilemezdi. Oldukça dindar olan ainular ziyafetlerde ayı hakkında övgü dolu konuşmalar yaparlar ve onu kurban etmeden önce af ve merhamet ile ilgili sözler söylerlerdi.
Ainular ayı avını dini bir merasimle yaparlardı ve bu avda bir yavruyu canlı olarak yakalamanın özel bir önemi vardı. Bu yavru büyük bir özenle büyütülürdü ve çoğu zaman bir Ainu kadını tarafından emzirilirdi. İki üç yaşına geldiğinde, büyük bir festival açılışında, kabilenin önde gelen kişilerinden birisi ayının içinde bulunduğu kafese yaklaşır ve önünde oturur. Yavruya, onu biraz sonra atalarının yanına göndereceklerini söyler. Bu sırada süt anne hıçkırıklarla ağlar ve ayının affedilmesi istenir. Daha sonra ayı, ayaklarına bağlanmış iplerle çekilerek kafesten dışarı çıkarılıp kurban edilme yerine götürülür. Ayı bu ağaç kafesin ortasına yerleştirilir. Kafesin etrafı motiflerle süslenmiştir. Örneğin; Japon resimleri bu törenler hakkında ayrıntılı bilgi verir. Bunlardan bir tanesi bir örtü üzerine yatırılmış ölü bir ayıyı gösteriyor. Onun arkasında da kılıçlar yer almış. Ayının önünde ise kek ve sek (pirinçten yapılmış bir içki) kaseleri bulunur. Akşam ise bol pirinç içkisiyle ayının yenileceği bir ziyafet verilir. Bu ziyafet için köyün kenarına '' ayı odası '' denilen tahtadan yapılmış bir kulübe inşaa edilir.Ayı kurban ringinde yatarken ayak ucunda kılıçlar, başucunda pirinç içkisi sekleri ve diğer şölen yiyecekleri bulunur. Ayının başı, gözleri şölene katılanları görecek şekilde yerleştirilir ve yapılan ayinle kurban edilir.
ALINTI : Avcı Rasgele Dergisi Ağustos 1992 / Yazan - Gencay GENÇ
Konu: TARİHTE AYI ŞÖLENİ (Okunma sayısı 3229 defa)