Benelli Vinci Saçma Grupmanı Analizi

[Çağrı ECE]

Elinize sağlık güzel çalısma olmuş
Bence de bu testi grupman testi olarak düşünmeyin çünkü vuruşlar merkeze olsaydı veya önce atış yapılıp sonra daireler çizilseydi grupman sonuçları çok farklı çıkardı

[Eren KARATAŞ]

Değerli dostlar,

Malumunuz, yapılan ilk grupman analizinde hazır hedefe yapılan atışlardaki sapmanın fazla olduğunun fark edilmesi yapılan analizin geçerliliğinin sorgulanmasına yol açmıştı. Başta bazı atışları tekrar etmeyi düşünsem de daha sonra daha pratik bir yol olarak düşündüğüm, atış yapılan kağıdın arka yüzünde bu sefer saçma yoğunluğuna göre 30 inç ve 20 inç çapındaki daireleri çizmek suretiyle yeni bir analiz yapmaya karar verdim. Bu şekilde hem iş yükünden kurtulmuş olacaktım, hem de sapmanın şiddetini görerek tüfeğe gerekli ayarlamayı yapma imkanı bulacaktım.

Düzeltme analizi için önce 3mm şeffaf pleksiglas levhayı 30 inç'e 20 inç ölçülerinde cnc'de keserek hesaplama öncesi bir şablon hazırladım. Yine patchiness için de 5 inçlik bir şablon hazırladım. Bu şeffaf şablonların pratikte bir faydası da Sn. AYSU'nun kaleme aldığı metodolojide olduğu gibi "adetçe en fazla saçma deliğini içine alacak şekilde" daireleri çizmem oldu. Bu şekilde yapılan analizden sonra gördüm ki sapmanın şiddeti, yapılan ilk analizi tümden geçersiz kılacak düzeyde bir hayli fazlaymış. Hedeflemede ne kadar hassas olunursa olunsun birçok değişkene bağlı olarak atışlarda ciddi sapmalar olabiliyormuş. Dolayısıyla olması gereken, sizlerin de belirttiği gibi atış yapıldıktan sonra dairelerin çizilmesi... Kağıdın ön yüzünde yer alan kırmızı hedef noktası kağıdın arka yüzünde de belli oluyor. Sapmanın fazlalığı buradan anlaşılabiliyor.

İlk analizdeki sonuçları silerek düzeltme analizi sonuçlarını yazdım. Kağıdın ön yüzünde atışla ilgili bilgiler yer aldığı için ilk analizdeki görselleri kaldırmadım. Her bir atışa ait verilerin olduğu sütuna düzeltme analizi görsellerini ekledim.

Önceki analizde 25 yarda için "grupman verimliliği" ile beraber "saçma dağılım oranı", "patchiness değerlendirmesi" ve "genel grupman performans verimliliği" hesaplamalarını da yapmıştım ancak Sn. AYSU'nun yazısındaki referans tablolarının yalnızca 40 yarda mesafedeki hesaplamalar için hazırlanmış olduğunu fark edince düzeltilmiş analizde 25 yarda mesafe için "grupman verimliliği" dışında başkaca bir hesaplama yapmadım. Zaman bulursam yapılan hesaplamaları excel dosyasına aktarıp paylaşırım.

Konu metninde, yapılan düzeltme analizine istinaden değişiklik yaptım. Yine analiz kısmından sonra en altta genel bir değerlendirme de yaptım.

İlk analizdeki uyarılarılarınız ve tavsiyeleriniz için tekrar teşekkür ederim.

[Doğan ATEŞ]

Değerli dostlar,

Malumunuz, yapılan ilk grupman analizinde hazır hedefe yapılan atışlardaki sapmanın fazla olduğunun fark edilmesi yapılan analizin geçerliliğinin sorgulanmasına yol açmıştı. Başta bazı atışları tekrar etmeyi düşünsem de daha sonra daha pratik bir yol olarak düşündüğüm, atış yapılan kağıdın arka yüzünde bu sefer saçma yoğunluğuna göre 30 inç ve 20 inç çapındaki daireleri çizmek suretiyle yeni bir analiz yapmaya karar verdim. Bu şekilde hem iş yükünden kurtulmuş olacaktım, hem de sapmanın şiddetini görerek tüfeğe gerekli ayarlamayı yapma imkanı bulacaktım.

Düzeltme analizi için önce 3mm şeffaf pleksiglas levhayı 30 inç'e 20 inç ölçülerinde cnc'de keserek hesaplama öncesi bir şablon hazırladım. Yine patchiness için de 5 inçlik bir şablon hazırladım. Bu şeffaf şablonların pratikte bir faydası da Sn. AYSU'nun kaleme aldığı metodolojide olduğu gibi "adetçe en fazla saçma deliğini içine alacak şekilde" daireleri çizmem oldu. Bu şekilde yapılan analizden sonra gördüm ki sapmanın şiddeti, yapılan ilk analizi tümden geçersiz kılacak düzeyde bir hayli fazlaymış. Hedeflemede ne kadar hassas olunursa olunsun birçok değişkene bağlı olarak atışlarda ciddi sapmalar olabiliyormuş. Dolayısıyla olması gereken, sizlerin de belirttiği gibi atış yapıldıktan sonra dairelerin çizilmesi... Kağıdın ön yüzünde yer alan kırmızı hedef noktası kağıdın arka yüzünde de belli oluyor. Sapmanın fazlalığı buradan anlaşılabiliyor.

İlk analizdeki sonuçları silerek düzeltme analizi sonuçlarını yazdım. Kağıdın ön yüzünde atışla ilgili bilgiler yer aldığı için ilk analizdeki görselleri kaldırmadım. Her bir atışa ait verilerin olduğu sütuna düzeltme analizi görsellerini ekledim.

Önceki analizde 25 yarda için "grupman verimliliği" ile beraber "saçma dağılım oranı", "patchiness değerlendirmesi" ve "genel grupman performans verimliliği" hesaplamalarını da yapmıştım ancak Sn. AYSU'nun yazısındaki referans tablolarının yalnızca 40 yarda mesafedeki hesaplamalar için hazırlanmış olduğunu fark edince düzeltilmiş analizde 25 yarda mesafe için "grupman verimliliği" dışında başkaca bir hesaplama yapmadım. Zaman bulursam yapılan hesaplamaları excel dosyasına aktarıp paylaşırım.

Konu metninde, yapılan düzeltme analizine istinaden değişiklik yaptım. Yine analiz kısmından sonra en altta genel bir değerlendirme de yaptım.

İlk analizdeki uyarılarılarınız ve tavsiyeleriniz için tekrar teşekkür ederim.

Şimdi daha da verimli güzel bir çalışma olmuş ellerinize sağlık
Lakin gözden kaçmaması gereken bir konu var.Kağıt üzerinde yapılan grupmanlar aynı mühimmatı farklı şoklarda ki performans ı görmek için veya farklı iki tüfeği kıyaslamak için yada tüfeğin namlu iç çapına göre kullanılacak fişeğin ava kabaca uyup uymayacağı üzerine faydalı bir çalışmadır.Asla unutulmamalıdır ki saatte 40-50 km hızla uçan bizden 35 metre uzaktaki bir kuşun düzgün atış yapıldığı halde neden hala düşmediğini açıklamaz zira saçma hüzmesi namludan çıkıp hedefe vardığında ilk varan saçma ile son vuran saçma arasında 1,5 -2 metre fark olacaktır açıkçası kağıtta görünen saçmalar dikkate alındığında kimisi önce kimisi daha sonra hedefe varmış olacaktır.

Yivsiz av tüfeği fişek şok dipçik ayarları barut tipi kapsülün hızı havanın rüzgarı gibi daha nice etkenlerden etkilendiği için en güzeli hareketli hedefte plak veya avda denenmeli Avcı kendine eldiven gibi uyan bir av tüfeği bulmalıdır.
Yoksa tüfekten soğuyabilirsiniz ....

Çalışmalarınızı takdir ediyorum ama mutlaka dediğim gibi tüfeği sahada kendinizle birlikte test edin sizin için tavsiyem dediğim denemeler sonunda fişek şok seçimleri ile en iyi verimi alırsınız

Selamlar saygılar

[Yaşar KÖKÇEN]

Çok detaylı ve kapsamlı bir çalışma teşekkürler. Bu tüfek uçar avı (parlama) tüfeği olduğu için bir miktar üst vurması normal bence.

[Suat ÇALIŞKAN]

Evet şimdi olmuş işte.
Sabit hedefleri destekli vurmak bile epey zordur.
Hedef kağıdı büyük olacak ve en yoğun yerdeki saçmalar 30 inc icine alınacak.
En basit ve doğru olanı bu.
Size tüfeğiniz sol üst atıyor demiştim.
Zaten bu durum sizin tüfeğinizin  performansını düşürmüştü.
Ya atış hatası ,ya da sorun başka bir yerdeydi.
Hedeflerin elinizde olması iyi olmuş.
Gerekli düzenlemelerle tüfeğinizin grupmanı neredeyse % 25 artmış.
Şimdi geriye tek sorun kalıyor.
Atış hatası ise bu düzeltilebilir.
Az üst atması 60/40 gibi kabul edilebilir.Avantaj sağlayabilir yerden havalananan avlarda.
Ancak siz tüfeğinizdeki gerekli ayarları yaptıktan sonra  tekrar bir kaç hedefe atmanız gerekecek.
Nişan hattı ve vuruş merkezinizin dogruluğu konusunda net bir bilgi edinmek için.
Elinize emeğinize sağlık.
Güzel bir çalışma olmuş.

[Eren KARATAŞ]

Evet şimdi olmuş işte.
Sabit hedefleri destekli vurmak bile epey zordur.
Hedef kağıdı büyük olacak ve en yoğun yerdeki saçmalar 30 inc icine alınacak.
En basit ve doğru olanı bu.
Size tüfeğiniz sol üst atıyor demiştim.
Zaten bu durum sizin tüfeğinizin  performansını düşürmüştü.
Ya atış hatası ,ya da sorun başka bir yerdeydi.
Hedeflerin elinizde olması iyi olmuş.
Gerekli düzenlemelerle tüfeğinizin grupmanı neredeyse % 25 artmış.
Şimdi geriye tek sorun kalıyor.
Atış hatası ise bu düzeltilebilir.
Az üst atması 60/40 gibi kabul edilebilir.Avantaj sağlayabilir yerden havalananan avlarda.
Ancak siz tüfeğinizdeki gerekli ayarları yaptıktan sonra  tekrar bir kaç hedefe atmanız gerekecek.
Nişan hattı ve vuruş merkezinizin dogruluğu konusunda net bir bilgi edinmek için.
Elinize emeğinize sağlık.
Güzel bir çalışma olmuş.

Sn. AYSU'nun kaleme almış olduğu metodolojide (aşağıda alıntıladığım kısmında) iki farklı metodtan bahsedilmiş; bunlardan birincisi (ilk analizde olduğu gibi) grupman daireleri önceden hazırlanmış kağıda atış yapılması yönünde, ikincisi ise (düzeltilmiş analizde olduğu gibi) grupman dairelerinin saçma yoğunluğuna göre atıştan sonra çizilmesi yönünde..

"Uluslararası standartlarda kabul görmüş test metotlarından bir tanesine göre; atıştan önce bu, kare şeklindeki hedef kağıtlarının her birine, merkezleri kare kağıdın tam merkezinde olacak şekilde iç içe 20 inç (~51cm) ve 30 inç (~76cm) iki adet boş daire ve bu iki dairenin tam ortasında 5 inç (12,7cm) içi koyu renkle boyanmış küçük bir daire çizmelisiniz. Atışı bu noktaya yapacaksınız.

Uluslararası standartlarda kabul görmüş test metotlarından diğer bir tanesine göre ise, 5 inç (12,7cm) çapında koyu renkli noktayı çizmenize hiç gerek yok, zira 20 inç'lik ve 30 inç'lik daireleri atıştan önce değil atıştan sonra çizeceksiniz. Yani test atışları tamamlandıktan sonra kağıt üzerinde adetçe en fazla saçma deliğini içine alacak şekilde 30 inçlik daireyi çizersiniz. Daha sonra 20 inç'lik daireyi bu 30 inç'lik dairenin merkeziyle çakışacak şekilde çizersiniz."

Buna göre aslında ilk yapılan metod da yanlış değil. Malum, analizi geçersiz kılacak düzeydeki sapmaların söz konusu olması sebebiyle ikinci metodu uygulamak zorunda kaldım.

Sn. Sadık AKDAŞ ustanın yapmış olduğu bir grupman analizinine denk gelmiştim. O da benim yaptığım gibi ilk metodu uygulamış. Ben atış yastığı kullanmışım, o tüfek sabitleme aparatı.. Yine de neredeyse tüm atışları hedeften sapma yapmış. Kullandığı hedef kağıdı küçük olunca, 30 inç ve 20 inç çapındaki daireleri saçma yoğunluğuna göre yeniden çizme imkanı bulamamış, ya da bilerek isteyerek yapmamıştır bilemiyorum. Atışlar sapma yapmasına rağmen hesaplamasını yapmış, bir de firmanın resmi sosyal medya hesabından paylaşılmış.



Benim işimi kolaylaştıran, hedef kağıtlarını bahse konu metodolojide belirtildiği gibi her bir kenarı 48 inç (122cm) olacak şekilde hazırlamış olmam.. Yoksa atışları tekrarlamak, böyle bir işe ayıracak zamanı zaten kısıtlı olan bana zulüm olurdu. Hedef kağıtlarını değiştirmek için bile atış yapılan yerden hedefe gidip gelerek katettiğim mesafe 27 atış için tam 2 km..

Şimdi sizin de değiniz gibi geriye tek sorun kalıyor:
Atışlardaki sapma benden mi yoksa tüfekten mi kaynaklanıyor..

Gerekli ayarlamayı yaptıktan sonra da üst vurmaya devam ederse, bu durumun tüfekten kaynaklandığı kesinlik kazanır. Ben de nişanlamayı ona göre yaparım.

[Tevfik GÜN]

Sayın Karataş,güzel bir çalışma olmuş elinize emeğinize sağlık.
Genişçe bir kağıda fişek metal dipliği genişliğinde bir daire çizerek 12 yarda(11 metre) mesafeden 32 gram 6 numara power piston tapalı fişekle,full şok takılı iken destekli atış yaparsanız ortaya çıkan sonuç sapmanın kaynağını size gösterecektir.
Saygılarımla.

[Eren KARATAŞ]

Sayın Karataş,güzel bir çalışma olmuş elinize emeğinize sağlık.
Genişçe bir kağıda fişek metal dipliği genişliğinde bir daire çizerek 12 yarda(11 metre) mesafeden 32 gram 6 numara power piston tapalı fişekle,full şok takılı iken destekli atış yaparsanız ortaya çıkan sonuç sapmanın kaynağını size gösterecektir.
Saygılarımla.

Tevfik bey,
İlk fırsatta deneyeceğim bu yöntemi.
Teşekkür ederim.

[Eren KARATAŞ]

Affınıza sığınarak bir düzeltme daha yapmak istiyorum.
Testi yapılan tüfeğin namlusu düz şeritli değil, yüksek şeritli (rampa bant) bir namlu. Başta düz namlu olarak belirttiğim için, tüfeğin üst vurması haklı olarak bir sorun olarak yorumlandı.

Atış yapmadan sadece kumpas ile ölçüm yaparak, şeridin namlu ekseniyle yaptığı açıyı ve kesişim noktasını hesapladım. Şerit silme görülecek şekilde hedefleme yapıldığında, namlu ucundan itibaren 2.25 metre mesafede namlu ekseniyle kesişiyor. Bu mesafeden sonra tüfek üst vurmaya başlıyor. Yine hesaplamalarıma göre namlu ekseni 25 yardada 15,5 cm; 40 yardada ise 25 cm kadar hedeften yukarıya doğru sapma yapıyor.

Gerçekte ne kadar üst vurduğunu, atış yapılan kağıtlar üzerinde tespit edip paylaşırım.

[Suat ÇALIŞKAN]

Eren bey
Ben diğer bütün tüfeklerimde arpacığı tam olarak merkez noktanın üzerine kapatacak şekilde nişan alır öyle atardım.
 Şu an ki tüfeğim SX3 te açılı bant.
Bu tarz bantlarda hedef arpacıkla tam kapatılmadan hedefin tam alt noktasına atmayı gösteren bir görsel vardı.
Yani arpacık hedefi kapatmadan hedefin hemen alt noktasına atılırsa  bence tüfek tam istenilen yeri vuracaktır.
Görseli bulursam paylaşayım.

Belki hatam vardır.Yanlışım varsa düzeltiniz lütfen.
Bu şekilde atmak gerekiyor zannedersem.

[Eren KARATAŞ]

Eren bey
Ben diğer bütün tüfeklerimde arpacığı tam olarak merkez noktanın üzerine kapatacak şekilde nişan alır öyle atardım.
 Şu an ki tüfeğim SX3 te açılı bant.
Bu tarz bantlarda hedef arpacıkla tam kapatılmadan hedefin tam alt noktasına atmayı gösteren bir görsel vardı.
Yani arpacık hedefi kapatmadan hedefin hemen alt noktasına atılırsa  bence tüfek tam istenilen yeri vuracaktır.
Görseli bulursam paylaşayım.

Belki hatam vardır.Yanlışım varsa düzeltiniz lütfen.
Bu şekilde atmak gerekiyor zannedersem.

Suat bey,

Hedefleme ile ilgili söylediklerinizde haklısınız. Yüksek bant, rampa bant, açılı bant ya da namlu ucuna doğru incelen bant -her nasıl tabir ediliyorsa- tüfeklerde dediğiniz gibi atış yapılacak hedef, arpacığın üstüne çıkacak şekilde nişan alınır.

Bu tür namlulardaki bant ekseninin, namlu ekseni ile yapmış olduğu açı üreticiden üreticiye değişiyordur muhtemelen. Zannedersem bu konuda bir altın kural da yoktur. Üreticiler tüm tüfek modellerinde ya sabit ya da tüfeklerin kullanım amaçlarına göre değişen oranlarda namlu bantına eğiklik veriyor olabilirler. Konuyla ilgili teknik bir bilgiye sahip olmadığım için farazi olarak yazıyorum.

Eğer bant eğikliğinin namlu eksenine yaptığı açı biliniyorsa, tüfeğin hangi mesafede ne kadar üst attığı hesaplanabileceği gibi avcı için de büyük kolaylık sağlayacağını düşünüyorum. Tabi saçma hüzmesinin ya da tek kurşunun, namlu eksenine paralel yol alacağı varsayımıyla...

Konu ile ilgili birkaç görsel hazırlıyorum. Yine önceki iletide bahsettiğim, bant ekseninin namlu eksenine yaptığı açı ile ilgili hesaplamanın nasıl yapılacağına dair kendi formülize ettiğim metodu da paylaşacağım.

[Adem KARACAN]

Eren bey attığı yeri çok değil az sizinkisi gibi silahlarla dünyanın avını vurdum vuranlar var daha hayatında kağıda atmayan emeklisi gelmiş avcı büyüklerim var. Tanıdığım yaş 70 küsür yaşında bi amcam adam tavşancı bize uzak bir yörede oturuyor. Tavşan keklik sezonu kapandı. Tesadüfen ördek avında karşılaştık. Sordum bu yıl  kaç tavşan vurdun ? Sayısı söylenmez çünkü millet gidip o tüfeği araştırır. Tüfek üzümlünün adı sanı olmayan bi markası çoğu kişi evine koymaz attığı yeri bu sizin benelli gibi vururmu sanmam bir yıllık tüfek ama amcam kendini silaha alıştırmış vuruyor. Sizin tüfekte ava gitmeden belli olmaz. En azından ben böyle düşünüyorum.

[Eren KARATAŞ]

Eren bey attığı yeri çok değil az sizinkisi gibi silahlarla dünyanın avını vurdum vuranlar var daha hayatında kağıda atmayan emeklisi gelmiş avcı büyüklerim var. Tanıdığım yaş 70 küsür yaşında bi amcam adam tavşancı bize uzak bir yörede oturuyor. Tavşan keklik sezonu kapandı. Tesadüfen ördek avında karşılaştık. Sordum bu yıl  kaç tavşan vurdun ? Sayısı söylenmez çünkü millet gidip o tüfeği araştırır. Tüfek üzümlünün adı sanı olmayan bi markası çoğu kişi evine koymaz attığı yeri bu sizin benelli gibi vururmu sanmam bir yıllık tüfek ama amcam kendini silaha alıştırmış vuruyor. Sizin tüfekte ava gitmeden belli olmaz. En azından ben böyle düşünüyorum.

Adem bey, söylediklerinize katılıyorum. Ortalama bir tüfek, iyi bir avcının elinde attığı hedefi vurur. Avcılığı/atıcılığı iyi olmayan birinin eline en pahalı tüfeği sevseniz de nafile.. Şahsen ben çok iyi bir avcı değilim. Bu forumdaki pek çok kişiden çok daha az av yapıyorumdur eminim. Bu tüfekle avı vurabilir miyim bilmiyorum. Avda hiçbir canlının yaralı gitmesine vicdanım el vermez. Bu yüzdendir ki sabit/hareketli cansız hedeflere atış yaparak tüfeğe alışmaya çalışıyorum. Bir yandan da hesaplamalarla tüfeği tanımaya çalışıyorum.

Test olsun, fişek incelemeleri olsun bu tür işleri inanın keyif aldığım için yapıyorum. Yoksa kimse bu kadar zahmete katlanmak istemez.

[Eren KARATAŞ]

Önceki iletimde bahsettiğim, yüksek şeritten dolayı kendi tüfeğimin namlusunda oluşan açı ve sapmanın hesaplamasını nasıl yaptığımı soranlar oldu. Konu ile ilgili iki tane görsel hazırlayarak ve örnek bir hesaplama yaparak elimden geldiğince anlatmaya çalıştım. İlk görselde, yüksek şeritli bir namlu ile düz şeritli namlu bir namlunun nişan hattını, namlu eksenini ve namludan çıkan saçma/tek kurşun huzmesinin yaptığı eğriyi farazi olarak göstermeye çalıştım. İkinci görselde ise yüksek şeritli bir namlunun nişan hattının, namlu ekseni ile yaptığı açı ve sapmanın hesaplanmasında kullanılacak formülleri yazdım.

Ölçüm için kumpas, mezura veya metreye ihtiyacımız olacak. Bu aletlerle bulacağımız üç farklı değişkene ait değerler ile önce nişan hattının namlu ekseniyle kesişim noktası hesaplanacak, daha sonra istediğimiz mesafedeki sapmanın miktarını hesaplayacağız. Hesaplamalar için de basit bir hesap makinesi ya da mobil cihazımızdaki hesap makinesi uygulaması yeterlidir.


Aşağıdaki görselde iki farklı tip şerite sahip namlulardaki kesikli kırmızı çizgiler nişan hattını; yeşil kesikli çizgiler namlu eksenini; mavi renkli eğri ise saçma huzmesi gösterir. Her iki tip şeritli namluda da görüldüğü gibi saçma huzmesi kullanılan mühimmat, yer çekimi, atmosferik şartlar gibi etkenlere bağlı olarak düşme yapacak ve mesafe arttıkça düşmenin şiddeti de artacaktır.
Düz şeritli namluda nişan hattı namlu eksenine paralel iken, yüksek şeritli (rampa şerit) namluda nişan hattı bir mesafede namlu ekseni ile kesişiyor daha sonra namlu ekseni yukarıya doğru sapma yapıyor. Grafikten de anlaşılacağı üzere yüksek şeritli namlulardaki üst sapmanın sebebi nişan hattının namlu eksenine paralel olmamasından kaynaklıdır. Dolayısıyla bu tip namlularda hedef, arpacığın üstüne çıkacak şekilde nişan alınır. Grafikte görüldüğü gibi mesafe arttıkça saçma huzmesi, yukarıda belirtilen nedenlere bağlı olarak düşme yapıyor ve bir mesafeden sonra tekrar nişan hattı hizasına geliyor. Yani namlu ekseni nişan hattı ile bir defa kesişirken, saçma huzmesi ile iki defa kesişiyor. Yüksek şeritli namludan çıkan saçma huzmesinin tekrar nişan hattı hizasına geldiği mesafeye kadar, hedef daima şeridin üstünde kalacaktır.





Nişan hattının namlu eksenine yaptığı açı ve sapma için hesaplama yapmadan önce, aşağıdaki görselde gösterildiği gibi namlu ucundan (a) ve namlu ucundan fişek yatağına doğru namlunun belli bir kısmından (b) kumpas yardımıyla ölçüm yapılması gerekiyor. Örnekle açıkladığım kendi tüfeğimin namlusu 71cm olduğu için ben 50cm kadar içeriden "b" değeri için ölçüm yaptım. 50cm 'lik bu mesafe aynı zamanda "x" değerimiz olacak ki, hesaplama için başkaca bir değere ihtiyacımız olmayacak. "x" değeri için tavsiyem, hesaplama açısından kolaylık sağlayacak bir değer olsun. 71 cm namlu için 50cm'lik kısımdan ölçüm alırsanız, bu kısımda namlu daraldığı için bulacağınız "b" değeri de sağlıklı olacaktır. Hesaplamalarda kullanacağımız ölçü birimimiz milimetre olmalıdır. Örn. "x" değerimiz için 50 cm'lik kısımda ölçüm yapıldıysa, hesaplamalarda "x" değeri 500 (mm) olarak alınmalıdır.

Aşağıdaki hesaplama örneğinde de görüleceği gibi mobil şoklu namlularda namlunun uç kısmının çapı, orta kısmına göre daha geniştir. Bu yüzden "a" ve "b" değerleri için namlu ucunda ve 50 cm'lik kısımda iki farklı ölçüm yapılır. Şeritten namlu altına kadar olan ölçüm değerinden, namlunun yarı çapı çıkarılır ve bu şekilde "a" ile "b" değerleri bulunur. Görselde karışık gibi görünen formüller gözünüzü korkutmasın. Hesaplamalar oldukça basittir. Aşağıdaki örnekte daha iyi anlaşılacaktır.





Örnek hesaplama:

(Görsellere tıklanırsa ölçünün tam olarak nasıl alındığı daha iyi anlaşılabilecektir.)


Namlunun uç kısmında yapılan ölçüm:

Namlu çapı: m1: 22,88 mm

Şeritten namlu altına kadar olan ölçüm: n1: 26,74 mm

Namlunun ucundan itibaren 50 cm 'de yapılan ölçüm:

Namlu çapı: m2: 22,00 mm

Şeritten namlu altına kadar olan ölçüm: n2: 29,70 mm

Buradan a değeri 15,30 mm; b değeri ise 18,70 mm olarak hesaplanır. Esasında a ve b değerleri, yukarıda belirttiğim gibi şeritten namlu altına kadarki kısımdan namlu yarı çapının çıkarılmasıdır. Yine b değeri için namlu ucundan içeriye doğru 50 cm'de ölçüm yaptığımdan buradan x değeri de 50 cm, yani 500 mm olacaktır. Bu üç değer bilindiği taktirde nişan hattının, namlu ekseniyle hangi mesafede kesiştiği, yaptığı açı ve istediğimiz mesafedeki namlu ekseninin yaptığı sapmanın miktarı hesaplanabilecektir.

 



Bu namlu için bulunan a,b ve x değerleri ile kesişim noktasını ve 25 yarda ile 40 yardadaki sapma miktarlarını hesaplayalım. Burada atlanmaması gereken husus, yukarıda da belirttiğim gibi hesaplamanın aynı ölçü birimi kullanılarak yapılmasıdır. Örneğin metrik hesaplama yaparak değerlerimizi milimetre olarak bulmuştuk. Eğer 40 yarda mesafe için sapma miktarını bulmak istiyorsam bu mesafenin milimetre ölçüsündeki karşılığı ile hesaplama yapmalıyım. Formülden çıkan sonuçlar da mm ölçüsünde olacaktır. (Örn: 40 yarda=36,58 metre = 36580 mm)





Yukarıdaki hesaplamalarda görüleceği üzere nişan hattımız namlu ekseni ile namlu ucundan itibaren 2,25 metre mesafede kesişme yapmış. Bu mesafeden sonra namlu ekseni yukarıya doğru sapma yapmaya başlayacaktır.
Yine hesaplamalarda görüleceği üzere namlu eksenimiz 25 yardada 14 cm; 40 yardada ise 23,3 cm sapma yapıyor.
Bu namlu ile 25 yarda ve 40 yarda mesafede B&P fişek ile yaptığım iki ayrı atıştaki sapmayı hesapladım. Gerçekte 25 yardada 13,8 cm; 40 yardada ise 20 cm sapma yaptığı görülüyor. Buradan da anlaşılacağı üzere saçma huzmeleri, namlu eksenine paralel bir şekilde ancak bir miktar düşme yaparak sapma yapmış. Yukarıda da belirttiğim gibi fişek seçimi, yer çekimi, atmosferik şartlar, atıcı faktörü gibi etkenler mesafeye de bağlı olarak saçma huzmesinin gerçekte yaptığı açıyı, dolayısıyla sapma miktarını etkileyecektir. 35 metre gibi bir mesafede gerçekleşen sapmanın, namlu ekseninin yaptığı sapmadan +- 5, 10 cm farklı çıkması olağandır.





Nişan hattının, namlu eksenine yaptığı açı, trigonometrik hesaplama gerektirdiğinden kafa karışıklığı oluşturmaması için formül olarak görsele eklemedim. Özetle nişan hattının, namlu eksenine yaptığı açının tanjantı, yukarıda hesapladığımız a değerinin y değerine oranıdır. Pratik bir yol olarak aşağıda linkini paylaştığım sayfadaki ilgili kutucuklara a ve y değerleri yazılarak hesaplama yapılırsa, nişan hattının namlu eksenine yaptığı açının derecesi bulunabilecektir.

https://dik-ucgen-hesaplamalari.hesabet.com/

 

Görüldüğü üzere benim namlunun açısı ortalama 0,4 derece olarak hesaplanmış. Açı büyüdükçe namlu ekseninin yaptığı sapma da artacaktır.


Elimden geldiğince anlaşılır bir şekilde yazmaya çalıştım. Metod, grafikler, hesaplamalar ve görseller alıntı değildir. Hesaplamalar için yazmış olduğum formülleri, matematiksel ve trigonometrik hesaplamalarda kullanılan formüllerin bir türevi olarak yine kendim hazırladım.


Saygılarımla..

[Halil ÇANGA]

Kendimi bu konulara çok takılır bilirdim
 Hocam tüfek yap alalım

[Kadir MIZRAK]

Büyük emek harcanan bir çalışma olmuş,elinize sağlık.Yaf'da barut gramajı fena değil ama keçe tapanın altına gasseal konsa daha iyi olurmuş.

[Berhan PINAROĞLU]

Eren Bey, emek sarf edip böylesine kapsamlı ve titizlikle hazırladığınız çalışmanız için teşekkür ederim, elinize sağlık. Bu tür testleri okumayı, incelemeyi çok severim. Bu zamana kadar gerek kendi çapımda yaptığım testler gerekse internette , forumlarda, videolarda gördüğüm testler neticesinde yivsizlerde kullanılan metaryeller(şok, fişek, namlu uzunluğu, atış mesafesi, atmosfer koşulları vb.) aynı olduğunda bile sonuç değişkenleri öngöremediğimiz şekilde oluyor. Yani aynı koşullarda bile hedefte farklı sonuçlar çıkabiliyor. Kendi adıma yivsiz testlerinde mükerrer sonuçlar beklemem. Yapılan testler elbette ki tüfek, fişek atıcı hakkında önemli ölçüde bilgiler taşıyor. Ancak konu av olduğunda işimiz hep rastgele

  Genel anlamda tüfeğiniz hiç fena değil(sol üst vurmayı saymazsak), özellikle BP'nin sonuçları gayet başarılı. üst vurma problemi de açı ayar pullarıyla tolere edilemeyecek bir şey değil bence(en azından hareketli hedeflere refleks atışlarında). Grupmanı farklı şok fişek kombinasyonlarıyla daha da iyileştirmek mümkün ki zaten benden daha iyi biliyorsunuz bu konuyu. Tekrardan emeklerinize sağlık.