Hibrit Sistem Karmaşası

[Mehmet Sabri MUTLUER]

Son zamanlarda yivsiz tüfeklerin çalışma sistemlerini çok iyi bilmediğini tahmin ettiğin genç arkadaşlarımda bir "Hibrit tüfek" merakı gözlüyorum. Hibrit (kelime anlamıyla melez) diye yurt dışında önemli markaların ürettiği bir tüfek yok. Tek istinası dual system (Çift sistem) olarak tanımlanan Pompalı ve Kinetik sistemleri basit bir manivela ile çevirerek ister pompalı isterseniz kinetik yarı-otomatik olarak kullanabildiğiniz Benelli M3 ve onun yabancı klonu Tristar Tec-12 ve  yerli klonu Artemis A1012.

Bizde yerli üreticilerimizin icadı(!) hibrit denilince hem gazlı hem de kinetik sistemle çalıştığı iddia edilen tüfekler.  Şimdi Gerçek av Akdaş Ah-212 incelemesinden bir bölüm izleyelim, sonra açıklamalara devam edeceğiz:



Bu videodaki açıklama 1. Gazlı sistem pistonu aktarma koluna sadece çarpıyor itmiyor (!)  2. Sadece kilit sistemini açacak kadar itiyor 3. Sistem kinetik sistemdeki döner başlık 4. İrca yayı dipçikte değil, şarjör borusu üzerinde.

Sistem gazlı sistemle çalışıyor, kinetik sistemle hiç alakası yok, hibrit denecek bir özellik de yok.

Kinetik sistemde çalışma sadece geri tepme ile ile oluşur. Kinetik sistemin atası Browning A5 de hareketli namlu sistemi mevcut, döner başlık yok bildiğiniz klasik dilli kilitleme sistemi var. Gaz valvi de yok. (animasyonu görmek için üzerine tıklayınız),



Bruno Civolani'nin icadı mekanizma içindeki torsiyon yayının eylemsizlik (atalet) ile ezilmesi sonra açılıp kilit sistemini çözmesine dayanan sistem de döner başlık var ama gaz valvi gerekliliğini ortadan kaldırmak için kurgulanmış bir sistem. Mekanizma gurubunun geri gitmesi de eylemsizlik işlevine dayanıyor, gaz basıncı gerekmiyor.(animasyonu görmek için üzerine tıklayınız),



Sonuçta eylemsizlik ile çalışan sistemlerde ne mekanizma kilitlenme sistemi, ne irca yayının yeri sistemi belirlemiyor. Ne Benelli ne de  Browning, Her iki sistemde de basıncı aktarıp mekanizmayı hareket ettiren bu kurma kolu da yok.

Eger sistemde bir gaz valvi varsa, mekanizmaya güç bir aktarma kolu ile iletiliyorsa ve gaz valvi çalışmadığında sistem hiç çalışmıyorsa bu sistemin kinetik (inertial) sistemle uzaktan dahi bir alakası yoktur. Buradaki "hibrit " lafı bir kandırmacadır, çalışan sistem bal gibi " Gazlı sistem" dir.

[Mehmet AKKUŞ]

@Mehmet Sabri MUTLUER çok teşekkür ederiz kıymetli yazılarınız için Allah sizi başımızdan eksik etmesin.bu yaklaşım ve yorumlar ile özellikle yolun başındaki av silahlarına ilgisi olan kişilere çok faydanız olduğunu düşünüyorum.saygılar

[Kamil SELCİK]

Sayın Sabri bey huğlu 501g çift sistem yani hibrit arkadaşımın tüfeği namludaki gaz deliklerini tıkadığımız zaman ve pistonun oring lastiğini çıkardığımız zaman bile tüfek hiç tutukluk yapmıyor buna ne diyeceksiniz zaten bu tüfeğin mekanızması bildiğimiz kinetik sistemin birebir aynısı mekanizmanın içinde zaten titreşimi oluşturabilecek o kalın yay var. Akdaş ah 212 kullanıyorum fabrikanın ürettiği şekilde evet bu şekilde bildiğimiz gazlı sistem sadece mekanizmanın içinde titreşimi oluşturabilecek kalın yay yok tabanı 5 TL lik yay olsa bu tüfekte hem gazlı he Kinetix olur ama bu yayı koymamalarının bence nedeni aşırı seri olması için. Zaten bu tüfeklerin ikisinide yapan sadık akdaş bence o kadar basite alınacak bir sistem değil çünkü öyle basit birşey olsaydı bütün firmalar bence bu sistemi kullanırdı çünkü sadece gazlı ve sadece Kinetix tüfek kullandım ama bu çift sistemin verdiği güveni sistem olarak vermedi kullanmadan bence yorum yapmayalım saygılar..

[S.Alper ERDEM]

Muhterem Sabri Bey,  arkadaşlar,


Gerçekten karmaşa içinde olan bir konuyu gündeme getirmişsiniz. Teşekkürler.

Daha önceki konular içinde kinetik ve gazlı sistemin ikisini de havi "Özgün Tasarım" tüfeklerden bahsedilmiş,
basit Newton Kanunları mucibince, geri tepmenin ateşlemeyle beraber, gaz tahliyesinin belli bir aradan sonra
start  alacağı için, özellikle hafif dolularda kombinasyonun kurulmaya başlayan kinetik yayın çalışmasına mani
olmaktan öte işe yaramadan, yalnızca gazlı sistem mesaii ile çalıştığı izah edilmişti. Konuyu forum içinde
Akdaş hibrid sistem başlığında bulabilirsiniz.

Öte yandan, kinetik tüfeklerin yaygın olarak yurdumuza döner başlıklı haliyle giriş yaptığı cihetinden, her bu nevi
kilit sistemini havi örneğin aynı düzende çalıştığı zehabı mevcuttur.

Yaygın olarak döner başlığı ilk kullanan yivsiz, 1960'lı yıllarda pazara verilen POMPALI Winchester 1200
tüfeği olup patent koruması biter bitmez Benelli tarafından, o zamana kadar, alttan düşey salınımlı kilit sistemi
İle mücehhez SL80  kinetik örneklerınin değişiminde, alaşım gövdeye çok az yük bindirdiği için kullanılmaya
başlanmış, zamanla gazlı sistemde çalışan örneklerin de katılımıyla bu günlere gelinmiştir. Kilit sistemi ayrı,
otomatik besleme düzeni ayrı yaklaşımlardır. Her döner başlıklı tüfek kinetik türden değildir.

Bir tüfeğin kinetik sistemde çalışabilmesi için, mekanizmanın öne hareket yolunun açık olması gerekir. Ayrıca,
kinetik yayı da haiz olmalıdır. Muhterem Sabri Bey'in paylaştığı videoda piston ileri deviniminin silindir tarafından
bloke edildiği görülüyor. Demek ki tüfek sadece gazlı sistem ve döner başlıkla, yeni Beretta 400'ler misali imal
edilmiş ve üreticisi tarafından tanımı hatalı yapılmış. Bu tüfeğe sahip olan arkadaşlarımızdan biri silahta
kinetik yay olup olmadığını tahkikle bize paylaşımda bulunabilirse, durum daha iyi anlaşılabilecektir.

Pompalı ve otomatik olarak çalışabilen Benelli M3 tüfeklerinin çalışma prensibi,  mekanizma öne hareket
yolunun açık veya kapalı olmasına yarayan basit bir döner anahtarın namlu montaj yüzüğü arkasına konumu
ile bağlantılıdır ve maalesef üreticilerimiz bundan bihaber olduklarından, yerli klonlar ağır dolularda otomatik
olarak mesai verir. Tristar, Amerikalı bir markanın bizde fason imal edilen örneğidir.

İzmir'de faaliyet veren tanınmış bir markamızın en son örneği, kinetik ve gazlı melez yapılanmanın yurt dışına
da satılan muhtemel en iyi misalidir. Bu yizsizde, atım yatağı hayli yakınına konumlandırılmış tek bir gaz sevk
biriminin, kinetik düzene hafif dolularda yardımcı olacağı düşüncesi ana fikir olsa da, hesaplar, yine, gaz itişinin
sisteme dahil olduğunda, yaklaşık bir milimetre kadar kurulabilmiş kinetik yaya aksi etkide bulunduğunu
göstermektedir.

Kinetik düzenin en büyük avantajı temizlik periyotlarını adam akıllı kısaltmasıdır. Gazla her tür takviye, bu vasfı
bozmaktan öte bir getiri sağlamaz.


Saygılar.


Muhterem Kamil Bey,

Paylaşımınızı yeni gördüm...

Bende 1980'li yıllarda bahsedilen hibrid sistemin ilk örneklerinden var ve kullandım.

Bu tüfeklerin icadının nedeni, hafif dolularda ve irca yayı gücünde kinetiğin zaafıdır. Başarı seviyesi örnekten
örneğe değişir. Orta boy namlularda her iki sistem de yalın olarak başarılı olabilir. Sizdeki kinetiği benimsemiş
görünüyor.

Öte taraftan Sadık Usta, yurdumuzun eli kadar kafası da çalışan ender esnaflarından biridir.  Önceden yaptığı
melez sistemi sonradan neden sadece gazlıya çevirdi dersiniz...

Saygılar.

[Mehmet Alper YAZAR]

Tamam diyelimki bu hibrit denen model veya modeller  aslında gazlı sistem. Peki klasik gazlı sistemler ile karşılaştırma yaparsak bir avantajı var mı? Döner kafalı gazlı olmasının normal klasik gazlılara nazaran artısı var mı? Yoksa sadece satış stratejisi mi? Atıyorum normal gazlılarda görülen sıkıştırma fişek dikme olayları daha mı az görülüyor?

[Emrah AKDENİZ]

Güzel bir açıklama ve paylaşım olmuş..
Videoyu izleyene kadar, bu tüfekteki pistonun aynı normal gazlı tüfeklerde olduğu gibi şarjör borusu üzerinde serbest gidip geldiğini sanıyordum Meğer sadece mekanizma kilidini açacak kadar geri geliyor (çarpıyor) muş..
Zaten gazlı sistemde, pistonun amacı mekanizmaya "ilk hareketi" vermek değil midir ? Kilit açıldıktan sonra fişekteki normal tepme gücüyle o mekanizma zaten her türlü geri gidip gelir.. Bunun kinetikle alakası nerede ben onu anlamadım ?

Burada gördüğüm fayda şu; döner başlı kilidin, uzun ömür ve güvenli kullanım açısından normal mekanizmalardaki düz-ters kilitlere nazaran daha iyi olduğunu düşünüyorum / zannediyorum.. Doğrudur veya değildir bilemem. Ama bana sanki daha güvenli gibi geliyor..

[Hamza SEDA]

Yeni bir Y.oto alacağım şuan için 1. sırada Akdaş ah212 var.
1- Karar aşamasına kadar Akkar, Akdaş, Özkanlar ve Yıldızı aradım. Bu firmaların hepsine şu soruyu sordum gazlı mı Kinetik mi diye ve hepside tüm şartlar eşit olduğu sürece bir fark olmadığını  belirtti. Yani kinetik üreten gazlıyı kötülemedi, gazlıyı üreten kinetiği kötülemedi.
2- Neyse bu süre zarfında internette Sarsılmazın yeni kinetik sistemi olan Evo mu Revo mu neyse artık Sarsılmaz' ın bir yetkilisi bu tüfeği tanıtırken " hepimiz biliyoruz ki gazlı tüfeklerde %20-30 civarı bir güç kaybı yaşanıyordu" diye bir cümle kullandı, google amcada aratırsanız görürsünüz  YouTube  da. lakin bir forum üyemiz sarsılmaz gazlı sistem tüfeğinin gaz deliklerini kapatarak atış yaptı ve hız kaybının 10 m/saniye bile olmadığını ispat etti. Yani gaz kaybı %1 bile değil,  Şimdi Sarsılmaz'ın yetkilisine mi inanayım bu forum üyesi arkadaşımıza mı.
3- Avlakforum'a yaklaşık 5 yıldır filan uyeyim çok değerli ve bilgi sahibi olduğunu düşündüğüm İbrahim AYSU ve Yasin bey gibi üyelerin paylaştığı bilgileri okuyunca mest oluyorum gerçekten kendilerini de hiç tanımam, fakat bazı üyelerimiz de var ki maalesef (affınıza sığınıyorum) sanki makine -fizik bölümü okumuş gibi kesin ve mutlak doğru bilgi verdiğini zannediyor ve paylaşımlarda bulunuyor yok efendim namlu dediğin kuşa tavşana sıktın mı fitil yapacak(benim 3 sene önce 550 TL 'ye aldığım kral pozede fitilleme yapardı) , işte ne bileyim burnundan mı k.....n mı sarı şu getirecek, valla bunaldım ya.
4- Ben şunu anladım ki bizim geri kalmamızın en büyük sebebi Merkel, Browning, Beretta vb gibi büyük firmalar gibi bilimsel efor sarf etmememiz,daha çok işin pazarlama kısmında üreticilerimiz.
Örneğin akrabam da Srbge diye çift tetik pozesi var, kendisi gurbetçi Almanya'ya gittiğinde Merkel silah fabrikasına varıyor ve Srbge marka pozesinin pas sorununu dile getiriyor siz bunu tamir veya bakımı yapan  bilir misiniz diyor ve merkel firmasında ki kişi bu tüfek 1989 ve 1995 yıllarında namlusunu biz yaptık yani bu Srbge firmasının hatası değil bizim uygulamış olduğumuz boyadan kaynaklı bir hata deyip 4 ay sonra yepyeni namlu yapıp ücretsiz veriyorlar.
5- Ben şunu anladım ki yivsiz av tüfeklerinin belli bir standardı yok, İnanılmaz derecede bir bilgi karmaşası ve muamma var.
 Valla kafam karıştı Hababam sınıfında ki müfettiş gibiyim.

[Tuncay KAHRAMAN]

Sn.Seda,
Sarsılmaz'ın deliklerini kapatan şahıs İbrahim Aysu idi zaten.
Ve o testte çok azda olsa gazlı lehine sonuçlandı.
Yani 10 m/s bile bir kayıp yok.
Eğer istatistiki olarak  %2-3 fark olsa bunu her kinetik tüfeğin reklam sayfasına çarşaf çarşaf yazarlar.
Siz hiç Benelli'nin Inertia Driven sistemi övdüğü sayfalarda , Daha güçlü daha etkili daha delici falan yazdığını okudunuz mu ?
Ben tüfeklerin pattern ve penetrasyonunun bireyselliğini savunurum hep , size iyi bir örnek denk gelmesi önemli olan.
Tüfek alırken pattern ve penetrasyonunu denemeden öngöremezsiniz, hele ki teneke atışları hiç fikir veremez.
Ne alırsanız alın , deneyerek alınız, abi tavsiyesi..

[Hamza SEDA]

Sn.Seda,
Sarsılmaz'ın deliklerini kapatan şahıs İbrahim Aysu idi zaten.
Ve o testte çok azda olsa gazlı lehine sonuçlandı.
Yani 10 m/s bile bir kayıp yok.
Eğer istatistiki olarak  %2-3 fark olsa bunu her kinetik tüfeğin reklam sayfasına çarşaf çarşaf yazarlar.
Siz hiç Benelli'nin Inertia Driven sistemi övdüğü sayfalarda , Daha güçlü daha etkili daha delici falan yazdığını okudunuz mu ?
Ben tüfeklerin pattern ve penetrasyonunun bireyselliğini savunurum hep , size iyi bir örnek denk gelmesi önemli olan.
Tüfek alırken pattern ve penetrasyonunu denemeden öngöremezsiniz, hele ki teneke atışları hiç fikir veremez.
Ne alırsanız alın , deneyerek alınız, abi tavsiyesi..

Tuncay bey benim takıldığım konu daha bir kaç seneye kadar bu forumda büyük bir çoğunluk gazlı sistemin daha güçsüz olduğunu savunuyordu haksız mıyım. Hatta İbrahim AYSU' nun yaptığı test de bir farkın olmadığıydı. Yani Gazlı güçsüz Kinetik güçlü diye bir şey yok. Ayrıca dediğinize katılıyorum Yerli de olsa İthal de olsa kesinlikle denenmeden alınmayacak. Akdaş ve Özkanlar' a bu konuda tebrik ediyorum istediğin fişekle istediğin grupmanı hangi tüfek yapıyorsa gel onu al dediler.

[Tuncay KAHRAMAN]

Kıymetli Dostlar,
Karşılaştırmalar yapılırken hiçbir zaman "Sistem" karşılaştırması yapılamıyor çünkü;
-Namlu iç çapları, birleştirme konisi uzunlukları, şok daralma miktarları ölçülmüyor ve eşitlenemiyor.
- Aynı kutu içerisindeki fişeklerde SAAMI/C.I.P standartlarına göre 30 m/s lere varan farklar standartlar dahilinde kabul ediliyor. Testler yapılırken fişeklerin hız tutarlılıklarına hiiç bakılmıyor.
- Kronografların geneli çok amatör sınıfta ve çok fazla yanlış ölçüm yapabiliyorlar.
- Kronograf kullanmak son derece bilgi isteyen ZOR bir iştir.Seyrettiğim yerli / yabancı videolarda bu işi bilerek yapan çok az insana rastladım.
-Teneke testlerinde saçma sertlik ve şekil tutarlılığı çok önemlidir, saçma sertleştikçe tenekeyi delme miktarı artar.Mesela çelik saçmalar tenekeyi çok daha iyi delerlerken Av üzerinde ve Balistik Jel üzerinde penetrasyon miktarları kurşun saçmaya göre çok daha düşüktür.
- Hele tenekelerin farklı partilerde kalınlık , sertlik , alaşım, boya, kaplama farklarını (çöplükten toplanılanları yazmak bile istemiyorum) düşündükçe olayın vehametini daha iyi anlıyoruz.
-Tüm şartların eşitlendiği , değişkenlerin minimize edildiği, fişek tutarlılıklarının ölçülerek seçildiği , çok iyi bir kronograf ve işi en iyi bilen atıcı tarafından yapılmış yegâne test İbrahim Aysu hocamızın testidir.
- 10-20 m/s çıkış hızı farklarının 30 m ilerideki ava atıldığını farzedersek , penetrasyon adına fark oluşturması beklenemez.Oluşabilecek farklar avın gitmesi/kalması anlamında etkisizdir.
- Uzun geri tepmeli, gaz operasyonlu , Inertia Driven , yada haydi adı Hibrit sistem olsun modellerin standart olarak üretilmiş tüm türleri doğru şok, mühimmat ve mesafe tahmini ile bize her avı yaptırabilir.
- Kafamızda oluşan önkabullerin çoğu pazarlama stratejilerinin Kandırmacalarından ibarettir.
- Tüfeğimizin nişan aldığımız noktayı tam olarak vurması , her şart ve fişekte tutukluk yapmadan çalışması, bizim fiziğimize olan uygunluğu , servis hizmeti ve fiyat politikası kafamızdaki evhamlardan çok daha önemlidir.
-Çok sol alt attığı için Benelli'sini değiştirtmek için 11 ay uğraşmış ve beklemiş , İtalyadan gelen yeni tüfeğinin de neredeyse bir karış alt atmasından dolayı heder olmuş, 1 Urika ve 1 Sentetik A300 Outlander 'ını çook alt atmasından dolayı iade etmiş , daha tonla marka model ile tonla sorun yaşamış bir avcı olarak derim ki KRIEGHOFF bile alsam denemeden almam.
Kimse kusura bakmasın.
Saygılarımla.

[Alperen BİÇİCİ]

Bu soruyu cevaplamak icin; atıs kagıdini, metreni, namlu ic capini ölcecegin mikrometreni, kumpasini, cikis hizini ölcecegin cihazini alirsin ve ardindan ayni namlu boyu,  aynı namlu iç capı ve diger şartları esitlersin, çıkış hizlarinı, grupmanı penatrasyonu kıyaslarsin ve yorum yaparsin
Yorum yapanlardan kac kisi bu sartlarda bi kıyaslama yaptı acaba ?
Göz kararı atislarla bu kıyaslama yapilmaz
Kinetik sistemler patlama esnasinda basıncin tamamıni muhimmata aktarir
Gazli sistem basincin bir kismini sistemin calismasi icin kullanir
Fakat burda onemli bir faktor daha dikkate almak gerekiyor,
Sacma hızı namludan çıkarken 400 m/ sn den fazla olursa o tufek grupman yapmaz sacma püskürur ve hedeften farklı yerlere dagilir
Sonuc olatak saçma cok hizlansada hedefle ilgisi olmayan yerlere gittigi icin bu sacmanın ne kadar hizli gittiginin bir anlami kalmaz

Bu sebepten kinetik sistwm ureticileri namlu ic capini 18.4 den daha dar yapmayarak yani namlu icini genis tutatak sacmanin hizlanmasini engeller

Fakat gazli sistemlerde namlu ic capini daraltmada bir mahsur yoktur cunki fazla basinci gaz odasina aktarir ve dengeler
Ama öte yandan gazli sistemde  namlu ic capini dar tutma imkanı oldugu icin daha iyi gurupman ve bu sayede daha uzun menzilde etkili atis yapma imkani olur
16 calibre ile 12 calibre kiyaslandiginda  namlu icindeki daralmanin onemi kolayca anlasilabilir.

Sonuç: gazli sistemde dar iç cap oldugu surece kinetik sistemden daha uzun menzile atma imkanı olur

Yaptiginiz yanlis yorumlarla birbirinize zarar veriyorsunuz ve birbirinizi yanlis yonlendiriyorsunuz
Bu sebepten ozellikle bu konuda bilgisi zayif olanlar yorum yapmak yerine soru sormasi daha yerinde olur

Bir kisi iyi dipcik yapabilir, iyi tüfek takabilir, iyi avcı olabilir  ama namlu banbaşka bir ustalik konusu ve cok ince nüaslara sahip bir konu

Unutmayin Yarim doktor candan yarim imam dinden eder.Bu bir tüfek ustasının açıklamasıdır.

[Alperen BİÇİCİ]

Tşk ustalarım

[Mehmet Sabri MUTLUER]

Bu soruyu cevaplamak icin; atıs kagıdini, metreni, namlu ic capini ölcecegin mikrometreni, kumpasini, cikis hizini ölcecegin cihazini alirsin ve ardindan ayni namlu boyu,  aynı namlu iç capı ve diger şartları esitlersin, çıkış hizlarinı, grupmanı penatrasyonu kıyaslarsin ve yorum yaparsin
Yorum yapanlardan kac kisi bu sartlarda bi kıyaslama yaptı acaba ?

Alperen kardeşim,

Bu şartlarda ben epeyce test yaptım. Ayni namlu boyu ve çapında Gazlı sistem Beretta 1301 slug namlu ve Benelli supernova ile 1300 fps (396 m/s) hızlarda yaptığım testlerde Gazlı ve pompalı (kinetik sistem buna uyar) yaklaşık 25 fps (7.5 m/s) fark buldum. Yani gazlı sistemde namlu çıkış hızında %2 civarı bir kayıp var bu da önemsenecek bir kayıp değil.  Sayın @İbrahim AYSU nun yaptığı testlerde de gazlı sistemde,  gazın sadece %1 inin sistemi kurmaya harcandığı gösterilmiştir, benim bulduğum da buna yakın değerlerdir. Özetle kinetik ve gazlı sistem arasında güç kaybı yok denecek düzeydedir.

Sacma hızı namludan çıkarken 400 m/ sn den fazla olursa o tufek grupman yapmaz sacma püskürur ve hedeften farklı yerlere dagilir
Sonuc olatak saçma cok hizlansada hedefle ilgisi olmayan yerlere gittigi icin bu sacmanın ne kadar hizli gittiginin bir anlami kalmaz

Gurupman  konusuna gelirsek saçma atışında hız ve basınç gurupmanın düşmanıdır. Bu nedenle saçmaların çıkış hızı genellikle 1200-1300 fps arasında tutulur. Bu hızlar av için zaten yeterli saçma hızlarıdır. Hızı arttırmanın saçma için mesafe açısından aşırı bir avantaj sağlamadığını biliyoruz.

Gurupmanı etkileyen faktörlerden en önemlilerinden biri saçma deformasyonudur. Eğer barut basıncı çok yüksek olursa ani basınç yükselmesi esnasında fişek kıvırması açılıncaya kadar artan basınç saçma gurubunun iç kısımlarına kadar biri biri üzerine ittirerek yuvarlak şekillerini bozar. Küre şekli bozulacağı için saçmaların namludan çıktıktan sonraki seyirleri bozulur ve kötü gurupman ortaya çıkar. Bunu engellemenin yolları elbette var. Daha sert saçmalar (tungten, çelik, bakır kaplama) ezilmeden fazla etkilenmeyecektir. Antimon ile sertleştirilmiş kurşun nispeten az etkilenecektir. Buffer (tampon) ilave edilmiş sıkılarda deformasyon az olacaktır. Burada tapanın önemi ortaya çıkıyor. Keçe tapa ve bior tapada bu etkilenme daha fazla olacak, power tapalarda etkilenme daha az olacaktı.  Yüksek basınçta daha atım yatağındayken olan bu deformasyon dışında , sıkı namlu içinde ilerlerken eğer namlu duvarına sürtünüyorsa (keçe ve bior tapa) bu kez dış kısımda kalan saçmalar namlu duvarına sürtünerek deforme olacak ve paterni etkileyecektir. Power tapalar saçmayı namlu sürtünmesinde koruduğu için gurupmanı iyileştirse de kanat sayısı, kanatların sertliği, düzgün açılması vb.. faktörler tapa markası düzeyinde yine gurupmanı etkileyecektir. Namlu çapı yanısıra şok ve çapı da gurupman üzerinde önemli etkisi olan bir faktördür. Yani gurupman işi tek parametreye bağlı değil, etkileyen çok faktör var

Bu sebepten kinetik sistwm ureticileri namlu ic capini 18.4 den daha dar yapmayarak yani namlu icini genis tutatak sacmanin hizlanmasini engeller
Fakat gazli sistemlerde namlu ic capini daraltmada bir mahsur yoktur cunki fazla basinci gaz odasina aktarir ve dengeler
Ama öte yandan gazli sistemde  namlu ic capini dar tutma imkanı oldugu icin daha iyi gurupman ve bu sayede daha uzun menzilde etkili atis yapma imkani olur
Sonuç: gazli sistemde dar iç cap oldugu surece kinetik sistemden daha uzun menzile atma imkanı olur

Overbored yani genişletilmiş namlularda fiziksel olarak daha geniş yüzeyde basınç oluştuğu için yapılan çalışmalar namlu çıkış hızının daha dar namlulara göre 49 fps ( 15 m/s) daha fazla hız yarattığı gösterilmiştir. Namlunun genişletilmiş (overbored) olması yazdığınızın hilafına gurupmanı iyileştirir. Keza birleştirme konisinin uzatılmış olması da gurupmanı iyileştirmektedir. Yanılmıyorsam Sayın İbrahim AYSU uzatılmış birleştirme konisinin gurupmanı %5 iyileştirdiğine dair bir yazı yazmıştı. Fazla gazın gaz odasına aktarılması fişek ve atım yatağı basıncı ile ilgili bir konudur. Namlu çapı ile ilgisi fazla yoktur.  Saçma atışında, namlu çıkış hızını istediğiniz kadar arttırın, küre şeklindeki cisimlerin kötü balistiği nedeniyle kazanacağınız menzil azami 8-9 metre olacaktır. Ancak balistik katsayısı daha iyi yani  daha ağır ve iri saçma atarak menzil kazanabilirsiniz.

Bu arada @Tuncay KAHRAMAN üstadın görüşlerine katılıyorum, katkıları için teşekkür ediyorum

Saygılarımla

[Tuncay KAHRAMAN]

Sn.Mutluer,
Bilimsel yönü olan hiçbir makale yada testte birleştirme konisi uzatmanın pattern efficiency değerini arttırdığına dair hiçbir kanıt göremedim.
Tüfekten tüfeğe değişen sonuçların içerisinde negatif etkili olduklarına da şahit oldum.İbrahim hocamın yazılarında da %5'lik bir fark okumadım diye hatırlıyorum.
Bence en büyük etki hissedilen geri tepmenin uzatılmış birleştirme konili namlularda çok azda olsa düşük olduğudur.
Bu uygulamayı en çok yapan Rob Roberts bile uygulama sonrası efficiency ile ilgili Garanti veremediklerini söylüyor.
İbrahim Hocam testinde çıkış hızı farklarını Gaz delikleri açıkken fazla olduğu yönünde buldu , test esnası ve sonrasında defalarca kritiğini yapmıştık.

[Tuncay KAHRAMAN]

[Mehmet Sabri MUTLUER]

Sn.Mutluer,
Bilimsel yönü olan hiçbir makale yada testte birleştirme konisi uzatmanın pattern efficiency değerini arttırdığına dair hiçbir kanıt göremedim.

Tuncay bey,

Görüşlerinize, deneyimlerinize saygı duyuyorum.

Ben de aşağıdaki çalışmada Benelli Vinci'nin birleştirme konisi uzatmanın pattern etkinliğini %7-11 arttırdığını okumuştum.
https://www.outdoorlife.com/articles/guns/2016/09/shotgun-test-how-altered-forcing-cone-can-improve-pellet-patterns#page-2

Bu çalışmada yer alan tabloda değişik fişeklerle birleştirme konisi uzatmadan önce ve sonraki patern etkinliğini görebilirsiniz



Şöyle bir bilimsel makale de var:

http://www.jimeyster.com/testing/documents/Forcing%20Cone%20Test.pdf

Aşağıdaki videoda da Rob Roberts birleştirme konisi uzatmanın patern'i iyileştirdiğini söylüyor

http://www.robrobertsgunworks.com/forcing-cone/

Saygılarımla

[Tuncay KAHRAMAN]

Sn.Mutluer,
Duygular karşılıklı inanınız , teşekkür ederim.
O çalışma telefonumda kayıtlı , ve fakat bu kazanım sadece o tüfek tekilinde anlamlı.Aksi sonuç veren pekçok çalışma var.
İlk fırsatta paylaşırım İnşallah.

[Tuncay KAHRAMAN]

http://www.randywakeman.com/The_Mysterious_Lengthened_and_Elongated_Forcing%20Cone.htm

[Tuncay KAHRAMAN]

http://www.claytargettesting.com/Bore_Diameter/Bore_Diameter.pdf
Namlu genişletmenin pattern üzerine etkisini araştıran bir araştırma .

[Tuncay KAHRAMAN]

Sn.Mutluer
Rob ile yazışmıştım, bu işlem sonucunda Pattern Efficiency kesin artar diyemem ve bununla ilgili bir garanti veremiyoruz diye kendi cevap vermişti.

[Tuncay KAHRAMAN]

Ayrıca Randy'nin makalesinde de görebileceğiniz gibi özellikle Backbored namlularda çıkış hızında kayıp olduğunu savunan pekçok insan da mevcut.

[Tuncay KAHRAMAN]

Yukarıda verdiğiniz 3 örneği de ilk yayımlandıkları zamanda  tekrar tekrar okudum/dinledim.
Tüm tezlerin bir antitezinin mutlaka mevcut olduğunu gördüm.
Onlarca marka ,model ,sistem yivsiz av tüfeği ile artık birkaç  binlere ulaşan denemelerim bana tek birşeyi öğretti;
Namlu çapı, birleştirme konisi uzunluğu ve çalışma sistemi üzerinden yapılan iddiaların tamamı o tüfek tekini bağlayabilir.
Tüfeklerin pattern ve penetrasyonları bireyseldir ilkesi kurtuluşum oldu.
Saygılarımla.

[Abdullah GÜLTEPE]

Kıymetli Dostlar,
Karşılaştırmalar yapılırken hiçbir zaman "Sistem" karşılaştırması yapılamıyor çünkü;
-Namlu iç çapları, birleştirme konisi uzunlukları, şok daralma miktarları ölçülmüyor ve eşitlenemiyor.
- Aynı kutu içerisindeki fişeklerde SAAMI/C.I.P standartlarına göre 30 m/s lere varan farklar standartlar dahilinde kabul ediliyor. Testler yapılırken fişeklerin hız tutarlılıklarına hiiç bakılmıyor.
- Kronografların geneli çok amatör sınıfta ve çok fazla yanlış ölçüm yapabiliyorlar.
- Kronograf kullanmak son derece bilgi isteyen ZOR bir iştir.Seyrettiğim yerli / yabancı videolarda bu işi bilerek yapan çok az insana rastladım.
-Teneke testlerinde saçma sertlik ve şekil tutarlılığı çok önemlidir, saçma sertleştikçe tenekeyi delme miktarı artar.Mesela çelik saçmalar tenekeyi çok daha iyi delerlerken Av üzerinde ve Balistik Jel üzerinde penetrasyon miktarları kurşun saçmaya göre çok daha düşüktür.
- Hele tenekelerin farklı partilerde kalınlık , sertlik , alaşım, boya, kaplama farklarını (çöplükten toplanılanları yazmak bile istemiyorum) düşündükçe olayın vehametini daha iyi anlıyoruz.
-Tüm şartların eşitlendiği , değişkenlerin minimize edildiği, fişek tutarlılıklarının ölçülerek seçildiği , çok iyi bir kronograf ve işi en iyi bilen atıcı tarafından yapılmış yegâne test İbrahim Aysu hocamızın testidir.
- 10-20 m/s çıkış hızı farklarının 30 m ilerideki ava atıldığını farzedersek , penetrasyon adına fark oluşturması beklenemez.Oluşabilecek farklar avın gitmesi/kalması anlamında etkisizdir.
- Uzun geri tepmeli, gaz operasyonlu , Inertia Driven , yada haydi adı Hibrit sistem olsun modellerin standart olarak üretilmiş tüm türleri doğru şok, mühimmat ve mesafe tahmini ile bize her avı yaptırabilir.
- Kafamızda oluşan önkabullerin çoğu pazarlama stratejilerinin Kandırmacalarından ibarettir.
- Tüfeğimizin nişan aldığımız noktayı tam olarak vurması , her şart ve fişekte tutukluk yapmadan çalışması, bizim fiziğimize olan uygunluğu , servis hizmeti ve fiyat politikası kafamızdaki evhamlardan çok daha önemlidir.
-Çok sol alt attığı için Benelli'sini değiştirtmek için 11 ay uğraşmış ve beklemiş , İtalyadan gelen yeni tüfeğinin de neredeyse bir karış alt atmasından dolayı heder olmuş, 1 Urika ve 1 Sentetik A300 Outlander 'ını çook alt atmasından dolayı iade etmiş , daha tonla marka model ile tonla sorun yaşamış bir avcı olarak derim ki KRIEGHOFF bile alsam denemeden almam.
Kimse kusura bakmasın.
Saygılarımla.

Tüfekten sağa sola atma yoksa bir karış alt atma olayı özellikle  bir karış 15 20 cm lik tüfeğin atış hattını yakalayamamanizdandir diye düşünüyorum bende biri baikal otomatik biri stoeger pompalı iki adet yüksek şeritli tüfek var stoegerde şeridi boydan boya görerek atış yapıyorum attığım yeri vuruyor baikal otomatikte ise şeridi hiç görmeden şerit arkasından sadece arpacigi görüyorum attığım yeri vuruyor pozelerde şeridi silme görerek atıyorum alt vuruyor şeridi daha fazla gördüğüm de bana tuhaf geliyor ayarlayamiyorum istediğim atışı yapamıyorum poze pek kullanmadıgim için alışkanlığım yok yanlız çukur bant cifteyle arkadaşlarla atış yaptık gayet iyi atışlar yapıyorum daha önce çukurbamt çifte kullanmıştım çünkü , benim deneyimledigim her markanın nişan hattı şeridi görme miktarı farklı bunu atış yaparak öğrenip ona göre atış yapmak gerekirse dipçik ayarı yapmak lazım...

[Mehmet Alper YAZAR]

Tüfekten sağa sola atma yoksa bir karış alt atma olayı özellikle  bir karış 15 20 cm lik tüfeğin atış hattını yakalayamamanizdandir diye düşünüyorum bende biri baikal otomatik biri stoeger pompalı iki adet yüksek şeritli tüfek var stoegerde şeridi boydan boya görerek atış yapıyorum attığım yeri vuruyor baikal otomatikte ise şeridi hiç görmeden şerit arkasından sadece arpacigi görüyorum attığım yeri vuruyor pozelerde şeridi silme görerek atıyorum alt vuruyor şeridi daha fazla gördüğüm de bana tuhaf geliyor ayarlayamiyorum istediğim atışı yapamıyorum poze pek kullanmadıgim için alışkanlığım yok yanlız çukur bant cifteyle arkadaşlarla atış yaptık gayet iyi atışlar yapıyorum daha önce çukurbamt çifte kullanmıştım çünkü , benim deneyimledigim her markanın nişan hattı şeridi görme miktarı farklı bunu atış yaparak öğrenip ona göre atış yapmak gerekirse dipçik ayarı yapmak lazım...

Abdullah bey doğru olan sadece arpacığı görerek yani şeridi görmeden veya çok az belli belirsiz görerek tüfeğin sıfırlanması değil mi?
Ben yivsiz av tüfeklerinde sadece arpacığı görerek nişan alındığını biliyorum.
Yani bu sağdaki resimdeki gibi. Üreticilerin kafalarına göre bunu değiştirmemesi gerek. Değiştiriyorsa kullanıcıya bildirmeleri gerek bence.

[Tuncay KAHRAMAN]

Abdullah Bey
Problemli tüfeklerim hem Stoeger hem Benelli tarafından incelenmiş , kusurları kabul edilmiş neredeyse yarım sayfalık ÖZÜR MAİLİ yollanmıştır tarafıma.
Sizin atış şekliniz yivsiz av tüfeği için DOĞRU KABUL EDİLMEZ.