Kemal Elitemiz'in 2011 de bir yazısından alıntıdır, belki soruya bir açıklama olur diye paylaşıyorum:
Benelli’nin yarı otomatik av tüfekleri için tasarlayıp Inertia Driven System olarak adlandırdığı mekanizmadır. Benelli bu mekanizmanın dünyanın en hızlı en basit ve en güvenilir yarı otomatik av tüfeği mekanizması olduğunda iddialıdır.
Newton’un ‘’ her etki bir tepki oluşturur’’ fizik kanunundan uyarlanmıştır.
Bilindiği gibi yarı otomatik av tüfeklerinin mekanizma sistemi iki ayrı sisteme göre tasarlanmıştır. A- (uzun ve kısa) geri tepme gücü ile çalışan mekanizma B – Gaz operasyonu ile çalışan mekanizma. Her iki mekanizma da yay sistemine sahiptir, ateşleme sonrası oluşan geri tepme gücü ya da barutun yanması ile oluşan gaz basıncının mekanizmayı harekete geçirmesi ile çalışır.
Tasarımını John Browning’in yaptığı sistemi 1897 yılına ilk uygulayan Winchester beşli otomatik av tüfeği olan mod.97 Winchester olmuştur. Daha sonra aynı sistemi Browning verimli üretimleri ile (long recoil-uzun geri tepmeli namlu ve mekanizma birlikte geri hareketi ile çalışan) A–5 modelde uygulamıştır
1963 yılı gaz operasyonlu tüfeklerin ortaya çıktığı dönüm noktasıdır. Her iki mekanizmanın da avantaj ve dezavantajları vardır. Geri tepme ile çalışan mekanizmalı tüfeklerin hissedilen geri tepme gücü gaz operasyonlulara göre daha fazladır. Bunu telafi etmek için önde gelen tüfek üreticileri dipçik ve art yastıklarda önemli değişiklikler yaparak bunu telafi etmeye çalışmışlardır. Gaz operasyonlu tüfeklerdeki dezavantaj ise mekanizmanın gaz artıkları ile kirlenmesidir
1960 yılında Benelli için Bruno Civolani’nin tasarladığı mekanizmayı 1967 de Benelli motosikletleri firması bu tasarımı değiştirerek Inertia Driven System adını verdi.
Bu tasarım geri tepme esasına göre çalışan önceki tasarımların tersine olan ani bir değişimdi. Bu uygulamada kurma mekanizması iki parçalıdır kurma mekanizmasının ucu gaz tepmelilerde olduğu gibi kilitlemeli döner başlıklıdır.
Ateşlemeden önce ateşleme ile oluşan geri tepme oluşuncaya kadar, kurma mekanizması gövdesi kilitli başlıktan bir yay ile ayrılmış durumdadır. Kilitleme başlığındaki pim, kavisli bir yuvada hareket edecek şekilde tasarlanmıştır. Bu hareket sonucu namluya kilitlenir. Ateşleme ile oluşan geri tepme gücü ile kurma mekanizması geriye doğru hareket ederken kavisli yuva, kilitleme başlığında dönme hareketi oluşturur kilitleme pimi ve başlık dönerek namludan ayrılır. Geri tepme gücü, yay vasıtası ile kurma mekanizmasına aktarılır. Yayın esneme kapasitesi en hafif doludan en güçlü doluya uyacak şekilde tasarlanmıştır hareketin sonucu boş fişek atılır. Geri tepme gücü ile geriye doğru sıkışan yay öne doğru hareket oluşturur, bu hareketle yeni fişek namluya sürülür.
Inertia Driven System
Reliable ( güvenilir) : Inertia Driven System en hafif 3–1/2’’ dolularda bile ilave halkalara gerek duymaz, keza magnumlarda bile yıllarca sabit bir tutarlılık arz eder.
500.000 fişek atılarak mükemmel fonksiyonu görülmüştür.
Simple (Sade): Inertia Driven System üç ana parçadan oluşmuştur.
Mekanizma gövdesi, iç yay, döner başlık
Cleaner ( temizdir) : Gaz, duman ve yanmış barut namlunun içinde kalır.
Mekanik aksam bu kirleticilerden uzaktır namlu içi temizliği yeterlidir.
Strong (güçlüdür) :Güçlü bir çelikten yapılmış Locking lugs ( Kapak takımı kilit setleri ) ateşli silahlarda kapak (bolt) üzerinde bulunan madeni çıkıntılar. Bu çıkıntılar; ateş etmeden önce silahı emniyete almak için sandık veya mekanizma yatağının (receiver) iki tarafından açılmış olan girintilere geçer.
Faster (daha hızlı): çalışan parçaların kütleleri yeterince hafifletilmiş olduğundan mekanizma oldukça hızlı çalışır.
In-Line Inertia Driven®
Benelli yeni modeli olan Vinci de Inertia sistemi bir adım ileri taşımış, bütün mekanizmayı tek bir eksende birleştirmiştir. Bu yeni tasarım sayesinde ateşleme anındaki geri tepme ve namlu ucu şahlanması azaltılmıştır. Vinci deki bu sistem
2–3/4’’ üveyik dolularından 3’’ magnum yabani hindi fişeğine kadar mükemmel verim sağlamıştır. Bu sistem önceden tasarlanmamış tamamen yeni en özel en güçlü en temiz ve en güvenilir bir sistemdir. Geçmiş yıllarda var olan sıcak ve çürütücü gazların mekanizmaya girişini önleyen bir sistemdir. bu sayede tüfek bakımına kolaylık sağlamıştır. Sistem tüfeğe hafiflik ve mükemmel denge sağlamıştır.