Herkese düşüncelerini açıkladığı için teşekkür ederim, güvenilir kaynaklardan Sultan Abdülhamitin yaptıklarından bazıları şunlardır;
Dış politikada -İlber Ortaylı Hoca’nın söylemiyle- tarihin en büyük “diplomat bakanı” diye tanımlanan Alman Bismarck’ı sotaya düşüren tek devlet adamıydı O.
Arapça, Farsça, Fransızca biliyordu.
Klasik müzik ve opera tutkunuydu.
Abdülhamid’in hayatını yazan tarihçi François Georgeon’a göre, eğitime odaklanmıştı.
Onun devrinde açılan okul sayısı cami sayısının çok üstündeydi.
Batı’ya “Panislamizim” korkusu vererek Osmanlı’yı ayakta tutma stratejisini uygulayan halifenin “camiden daha çok okul açması” dikkat çekicidir.
Kurduğu müstahkem mevkiler öylesine güçlüydü ki İngiliz ajanları raporlarında “olası bir savaşta İngiliz gemilerinin Çanakkale’den geçemeyeceği” uyarısını yapıyorlardı.
Tren yolları... Anadolu’da tarıma büyük sıçrayış yaptırması, yatırım hamleleri, vs..
İlk kız okulları II. Abdülhamit zamanında açılmıştır
Osmanlı tarihinin en canlı eğitim hamlesi, Abdülhamit dönemine rastlar. Sevan Nişanyan’ın hesaplamalarına göre Türkiye, Abdülhamit dönemiyle kıyaslanabilecek bir okullaşma düzeyine yeniden ancak 1950′li yıllarda ulaşabilmiştir. Mesela 1895′te TC sınırlarına tekabül eden bölgede bine yakın (835) ortaokul ve lise bulunuyorken 1923′te bu sayı 95′e düşmüştür. 1895′teki yüz bine yakın öğrenci sayısı (97.837), 1950-51 sezonunda aşağı yukarı aynı seviyede seyretmektedir (90.356). Öncesiyle kıyasladığımızda Abdülhamit dönemindeki eğitim patlaması daha görünür hale gelir. Tahta geçtiği yıl 250 olan rüştiye sayısı 1909′da 900′e, 6 olan idadi sayısı 109′a çıkmıştır. 1877′de İstanbul’da sadece 200 tane modern ilkokul varken 1905′te 9 bine çıkmıştı. Her yıl ortalama 400 ilkokul açılmıştır ki, bu, Cumhuriyet döneminde bile kırılamamış bir rekordur.
Sultan Abdülhamid’in -eksisi- kurduğu sansür ve ihbar devletiydi.
Haber alma hürriyeti, gazeteler koyu bir karanlık içine hapsolunmuştu.(Dönemin şartları düşünülerek değerlendirilmelidir.)
Ayrıca iki kişininin cenazesi İstanbulda en kalabalık şekilde kaldırılmıştır, birisi Sultan Abdulhamit diğeri Mustafa Kemal Atatürktür.
İkisinide saygıyla anıyorum.