Zeytin yaðlý yiyemem

[Murat DÝNGÝZ]

Bursa yöresine ait bu türkü 2 Kasým 1954 tarihinde Ýhsan Kaplayan’ dan kaynak gösterilerek Muzaffer Sarýsözen tarafýndan derlenmiþtir (THM Repertuar numarasý 1133).

Marshall Planý 2. Dünya Savaþý sonrasýnda 1947 yýlýnda önerilen ve 1948-1951 yýllarý arasýnda yürürlüðe konan ABD kaynaklý bir ekonomik yardým paketidir. Aralarýnda Türkiye’nin de bulunduðu 16 ülke, bu plan uyarýnca ABD’den ekonomik kalkýnma yardýmý almýþtýr (wikipedia). ABD geçmiþten beri dünyanýn en büyük mýsýr üretici ülkesidir. ABD birikmiþ olan mýsýr daðlarýný eritmenin bir yolu olarak mýsýrözü yaðý ihracaatýný keþfetmiþtir. Marshal yardýmýnýn koþullarýndan biri Türkiye’nin ABD’den mýsýrözü yaðý almasýdýr
(Yeni Sömürgecilik Açýsýndan Gýda Emperyalizmi, Osman Nuri Koçtürk, Toplum Yayýnlarý, 1966).

Buna koþut olarak Türkiye’de ilk margarin fabrikasý kurulur. Yine ayný dönemde yüz binlerce zeytin aðacý sökülerek bir katliam yapýlýr. Kalan zeytin aðaçlarýndan elde edilen zeytinyaðýnýn büyük bölümü ABD tarafýndan Dolar karþýlýðý alýnýr ve mýsýrözü yaðý TL karþýlýðý satýlýr.

Türk insaný zeytinyaðýndan soðutularak mýsýrözü yaðýna ve margarine alýþtýrýlýr. Bu amaçla zeytinyaðý ýsýnýrsa kanser yapar gibi yalanlar uydurmaktan da geri kalýnmaz. Hâlbuki zeytinyaðý halk aðzýndaki deyiþiyle dumanlaþma derecesi en yüksek (en zor yanan) sývý yaðlardan biridir.

Bununla da kalýnmaz, kötülemek için týpký bugün yapýlan halkla iliþkiler endüstrisi çalýþmalarý gibi “Zeytinyaðlý yiyemem aman, basmadan fistan giyemem aman…” diye türkü sipariþ edilir ve ülkenin en popüler türküsü yapýlýr.

Katý yað/margarine mahkûm edilen halk, 20-30 yýlda bir kaþýk yaða bile muhtaç hâle getirilir. Basma giyen kadýnlar, plastik giysilerle tanýþtýrýlýr…

Prof. Dr. Kenan Demirkol

Zeytin yaðlý yiyemem aman,
basma da fistan giyemem aman.
senin gibi cahile,
ben efendim diyemem aman.

kaldým duman içi daðlarda,
sevgili yarim nerelerde.

kara üzüm asmasý,
yeþil olur yazmasý.
ben yarimden ayrýlmam,
kara yazý yazmasý.

kaldým dumaniçi daðlarda
sevgili yarim nerelerde.

asmadan üzüm aldým,
sapýný uzun aldým.
verin benim yarimi,
annemden izin aldým.

kaldým dumaniçi daðlarda
sevgili yarim nerelerde.

Hayat duygulananlar için bir trajedi, düþünenler için bir komedidir.

[Ergün CANBULAT]

ben 1969 doðumlu biri olarak seni bu araþtýrmacýlýgýndan dolayý tebrik ediyorum kardeþim ve tüm paylaþýmlarýný takip ediyor türk milleti gösterdiðin tutarlýlýktan savunmadan dolayý sana çok ama çok teþekkur ediyorum

[Uygar TANDOÐAN]

türkiyede margarin fabrikasý açmýþlar,tutmaz endiþesi taþýrlarken gördükleri ilgi karþýsýnda aðýzlarý açýk kalmýþ.alýþkanlýklarýndan zor vazgeçen bir toplum olarak tereyaðý ve zeytinyaðýndan nasýl bu kadar çabuk soðutulmuþ,ya da soðumuþ inanýlýr gibi deðil.çocukluðumda margarin çok yaygýndý.bitkisel margarin tenekeleri saksý yapýlýrdý,neredeyse her evde vardý.þimdi ise aðzýma bile sürmüyorum.

[Halit YILDIRIM]

Bu yýl itibariyle bende zeytin yaðýna döndüm.Pahalýda olsa saðlýklýsý o.

[Murat DÝNGÝZ]

ben 1969 doðumlu biri olarak seni bu araþtýrmacýlýgýndan dolayý tebrik ediyorum kardeþim ve tüm paylaþýmlarýný takip ediyor türk milleti gösterdiðin tutarlýlýktan savunmadan dolayý sana çok ama çok teþekkur ediyorum

teþekkür ederim Ergün abi, geçmiþini bilmeyenin geleceði olmaz

[Hakan ÖZDEN]

Paylaþtýðýnýz yazý için sizi tebrik ederim. O tarihten sonra Türk halký kalp ve damar hastalýklarý ile tanýþtý. Vita sigaradan çok daha zararlý lanet olasý bir yaðdý. Bitkisel kaynaklý margarinler , yok kalp dostu omega 3 içerenler dahil hepsi bir sahtekarlýk ürünü, vahþi kapitalizm pazarlamasý, sokmasýdýr. Biraz kendine has bir tarzý olsa da Canan Karatay ýn beslenme önerileri, bu gün tek tek diðer doktorlar tarafýndan da kabul görüyor. Sýzma zeytinyaðý ve hakiki tereyaðýndan baþka yað kullanmayýn, evinize sokmayýn, saðlýk mutluluk içinde yaþayýn.

[Cömert ÖZEN]

Ayný Marshall yardýmýyla memleketim olan Balýkesir Ayçiçeðiyle tanýþtý.( Günebakan , gündöndü gibi yerel adlarýda vardýr ) Zeytin yaðý lüks ve zenginlerin sofrasýna bulunabilecek bir hale geldi.

Çocukluðumda okullarda " Ülkemiz kendi kendisine yetebilen 7 ülkeden birisidir" denilirken , günümüzde saman bile ithal edilir hale geldi. Nereden nereye.

[Savaþ KARAUZ]

15-20 yýl önce ingiltereden gelen restaurant iþleten bir yakýným türkiyeden oraya gönderilen sana yaðlarýn ingilterede piyasa sokulmadan geri yollandýðýný anlatmýþtý.
 bizden sonra  2. dünya savaþý yaþamýþ almanya da marshall yardýmý aldý.  bugün onlar  nerede biz nerede.