DOĞAYA SALINAN KEKLİKLERİN ADAPTASYONU HK. YAPILMIŞ BİLİMSEL ÇALIŞMA

[Murat SUNGURTEKİN]

Merhaba değerli forum üyeleri,

İnternette dolaşırken "Doğaya salınımı yapılan kafes kekliklerinin adaptasyonu" konulu belki de Türkiye'de yapılmış tek bilimsel araştırma olan aşağıdaki yazıya denk geldim. Araştırma, önhazırlık yapılmadan gerçekleştirilen salımların aslında hiçbir işe yaramadığını hatta zarar verdiğini vurgular nitelikte çarpıcı bir çalışma olmuş. Faydalı olması ümidiyle...

Başlar,

Yapılan çalışma sonucunda elde edilen bulgulardan, çiftlik şartlarında insan eliyle yetiştirilen kekliklerin doğaya adaptasyonlarının başarısız olduğu görülmüştür. Farklı araştırmacılarda benzer bulgu ve sonuçlar bildirmişlerdir. Bu başarısızlığın en önemli nedeni salınan hayvanların evcil olmaları ve kendilerini doğal düşmanlarına karşı koruyamamaları olarak belirlenmiştir. Doğal keklik stoklarının azaldığı bölgelerde keklik salımı yerine popülasyonun korunmasının daha etkili olacağı düşünülmektedir.
 
Keklik türleri Galliformes ordosuna ait canlılar olup gerek besin ve gerekse avcılık sektöründe önemli bir yer işgal ederler. Keklik türlerinin doğal ortamda aşırı avlanma, çevresel kirlilik, yasam alanlarının daralmasın gibi birçok sebepten dolayı sayıları hızla azalmakta, bu ihtiyacın giderilmesi yetiştirme ile karşılanmaya çalışılmaktadır. Ülkemizde ve diğer birçok ülkede azalan keklik popülasyonunu dengelemek için çiftliklerde yetiştirilen keklikler doğaya bırakılmaktadır.
 
152 bin 868 keklik doğaya salındı
Ülkemizde özellikle Orman ve Su İsleri Bakanlığı, bazı özel sektör kuruluşları ve sivil toplum örgütleri son yıllarda doğaya farklı hayvan türleri özellikle de keklik ve sülün salmaktadır. Bakanlığımız verilerine göre 2001-2011 yılları arasında Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 152868 adet keklik ve 129227 adet de sülün yetiştirerek doğaya salınmıştır.
Orman ve Su İsleri Bakanlığı tarafından doğal populasyonun artırılması amacı ile kontrol altında yetiştirilip doğaya salınan kekliklerin, doğal ortamlarına adaptasyonları hakkında ülkemizde yapılmış bilimsel bir araştırma bulunmamakta olup bu çalışma ülkemizde yapılmış tek araştırmadır.
 
Materyal ve metot
 
Araştırmada, 5 aylık 50 adet dişi ve 50 adet erkek kınalı keklik (Alectoris Chukar Chukar) kullanılmıştır. Hayvan materyali Orman ve Su İsleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ ne ait Afyon-Suhut’ta bulunan keklik üretme istasyonundan sağlanmıştır.
Araştırma, Antalya ili Elmalı ilçesi sınırlarında bulunan Sedir Araştırma Ormanında yürütülmüştür. Alan korunan bir bölge olup avcılık ve insan faaliyetleri bulunmamaktadır.
Hayvanların doğada izlenebilme ve tanınabilmesi için bacaklarına renkli halkalar takılmıştır. Ayrıca 9 dişi ve 6 erkek bireye radyo vericileri takılarak izlenmiştir.
 
Vaşak ve tilkilere av oluyorlar
Haftalık yapılan gözlemler ile yasayan ve ölen birey sayıları tespit edilmiştir. Salınan 100 birey 18 hafta içinde doğal düşmanları tarafından avlanarak tamamen yok edilmiştir.
Gözlemlerde yasayan bireylerin dışında ölen bireylerin ölüm nedenleri de belirlenmeye çalışılmıştır. Gerek yasayan bireyler izlenirken gerekse ölen bireyleri belirlemek için yapılan saha taramasında bulunan keklik ölüleri ya da izleri incelenerek ne tür hayvanlar tarafından avlandığı belirlenmiştir. Ölümlerin iki farklı yırtıcı türü tarafından yapıldığı tespit edilmiştir. Birincisi yırtıcı kuşlar ki, en önemlisi kızıl şahinler diğeri ise büyük memeliler ki, bunlarda vaşak ve tilkilerdir.
 
Doğal ortamlarda korunmaları gerekiyor
Yapılan çalışma sonucunda elde edilen bulgulardan, çiftlik şartlarında insan eliyle yetiştirilen kekliklerin doğaya adaptasyonlarının başarısız olduğu görülmüştür. Farklı araştırmacılarda benzer bulgu ve sonuçlar bildirmişlerdir. Bu başarısızlığın en önemli nedeni salınan hayvanların evcil olmaları ve kendilerini doğal düşmanlarına karşı koruyamamaları olarak belirlenmiştir. Doğal keklik stoklarının azaldığı bölgelerde keklik salımı yerine popülasyonun korunmasının daha etkili olacağı düşünülmektedir.
 
Türkiye’de yok olma tehlikesi var
Keklik popülasyonlarının tamamen yok olduğu ya da keklikler için uygun habitatlara keklik kazandırmak için yapılacak yerleştirmelerde kullanılacak bireylerin yetiştirilmesi ve salım teknikleri üzerine yeni çalışmalar yapılması ve daha uygun yetiştirme ve salım tekniklerinin belirlenmesi doğru olacaktır. Bu bağlamda üretme istasyonlarında doğal şartlara yakın ve insan ile ilişkisinin minimize edildiği bir üretim sekli uygulanabilir. Ayrıca salım teknikleri de araştırılarak, farklı yaş ve mevsimlerde salım denemeleri yapılmalı ve uygun salım yaşı ve mevsimi belirlenmelidir. Ancak bu çalışmalar yapılana kadar yapılacak salımlar da bölgelerin belirlenmesinde kekliğin doğal düşmanlarının olmadığı ve/veya az olduğu bölgeler seçilir ise yasama oranlarının artabileceği düşünülmektedir. Keklik yerleştirme çalışmalarında, popülasyon büyüklükleri yeterli olan farklı bölgelerdeki doğal sürülerden, sürü dinamiklerini bozmadan yakalanacak kekliklerin kullanılmasının çok daha başarılı sonuçlar vereceği de düşünülmektedir.”

Biter

Kaynak : Özgür Haber Gazetesi / Selim KAYA

[Erol ÖZTÜRK]

Bu işin en iyi ve garanti yolu bana göre aşılama tekniğidir,(olan bölgelerden yakalanıp olmayan yerlere yerleştirmek)gerisi israftır,emek ve zaman kaybıdır.

[Murat SUNGURTEKİN]

Yazının en alt cümlesinde aynı konuya degınılmiş. Zaten dogada yaşamış olan keklik adaptasyon sorunu yasamayacagından dediğiniz gibi en etkili yöntem bana göre de Erol bey.

[Erdal YAĞIZ]

bence keklige zarar veren her türlü yirtici ile mucadele etmek lazim avcinin vurmasi ile keklik bitmez.

[Selman ÇELEBİ]

Günaydın laaaarrr

[Selim UYGUN]

  güzel bir makale emeğinize sağlık yalnız bizde milletçe ayar yok eleştirirken . ya tam öldürüyoruz gömüyoruz. takdir ederken ya tam gazlayıp şişiyoruz  şimdi ben kimseyi hiç bir kurumu savunmuyorum en az  sizin kadar dertliyim bu konudan ama 80li 90 lı yıllarda avcılık yapmayan seyrek yapan arkadaşlar . bu konuyu tam bilmez  konuyu bilmeden yorum eleştirmekte pek doğru bir yaklaşım olmayacağı aşikar doksanlı yılarların ortaların da keklik nüfüsü o kadar azaldıki (Erdal bey en büyük nedeni 1)_zehirli tarım ilaçları ve yanlış tarım uyguları toplu yıkımı 2-)yanlış ve usulsuz mevsimsiz aşırı avlanmadır.) nerdeyse pek çok bölgede yok oldu keklik diyerleride ise günümüzle karşılaştırıldığında çok çok seyrekti yani avda senede iki keklik görsen sende şanslısın yoktu bu çalışmaların günümüzde başarıya ulaşmış(devlet 96 yılında keklik üretmeye ilk başladı )olduğunu  o senelerde yaşayan biri olarak net görmekteyim yalnız yeterlimi tabiiki deyil kekliklerin tavuk kıvamında kafeste yetiştirilip adaptasyonsuz salınmasını sonuçu belli pek çok yerli yabancı araştırmalarda %80-90 fire zayiyat olduğu görülmüştür.eğer rebilitasyon yapılsaydı zayiyatın bu oran %60 lara kadar düştüğü görülmüştür .% 40 bu işlerde çok büyük başarıdır.işin kolayına şovuna kaçan kurumlarımız . rebilitasyon yapmadan salım yapmakta şu bin bu kadar bin kuş saldık demekteler .olayı bilmeyen ,kavrayamayan vatandaşta doğal olarak soruyor bu kadar kuş nerde ya doğada aç susuz kalıp ölüyor .yada av oluyor.ha niyetleri tilkiyi ,vaşağı , kurdu ,kuşu beslemekse onlarında yemeye ihtiyacı var orası ayrı ama popilasyonu artırmaksa olay farklı yerli kuşu çoğatmat işine  girişirlerse ucu biz avcılara dokunur ki pek çoğumuz isyan ederiz. doğal popilasyonu artırmak için devleti yapacağı ilk adım ki adım gibi biliyorum tırpan bize gelir.  ilk etapta kesin çözüm için sıkı denetim keklik avını ülke genelinde 10 yıl tamamen yasaklamak ve avalayana çok ağır cezalar gelmesi gibi bir uygulamadır ki, bu bizide üzecektir.sonuç alınırmı evet çok iyi sonuç verir. ama :kim hangi avcı ister böyle bir uygulamayı  onun için biz adaptasyon hız vermeleri teşvik etmeliyiz diye düşünüyorum

[M.Ali AKDAĞCIK]

 

 ben şahsımadına fikren ;

 yabana bırakılan kafeste yetişen antibyotik şişesi haline gelmiş besleme keklik vs. kanatlısından hoşnut değilim taşıdığı bakterilerin dışkıyla yabandakine bulaştığı ve popilasyonun olumsuzluk etkisi bilinen gerçekler arasında keza insana gürültüye alıştığından sizin oralarda yolda 50 civarı çil telef e bunun yırtıcısıda var bohçacısıda cahilde cabası kediye bile av olur arabadan kaçmayan çilller.
 yazık emeklere yazık harcanan mesaiye fevzi beyinde demesi üzere rehabilte olmayan kanatlı bırakılmamalı verilen ilaç palaz döneminden sonra kesilmeli genleri erişkinliğe ererse doğaya bırakılmalı ilim ve akademik değerler yetersiz uygulamalarla eksik bilgilerle ilerliyor netice ortada,..

saygılarımla.

   





 sitede yakın tarihte yazdığım paylaşımımdır, yıllardırda yazar söyler dururum.

 dağ başında ekeneklerde granül gübreyi kaldırsınlar, kafes çığırtkanlığına gelen yabani avcılığa engel olsunlar, yasak bölgedeki avcı girişine izin vermesinler,mevsimsiz palazı köylü avlamasın keklik yumurtaya yattıktan sonra erkek kazak keklik avına göz açtırılmasın, yırtıcı popilasyonu kontrol edilebilsinki keklik üresin çoğalsın vb. ben bu cehaletimle yaşayarak öğrendiklerimle ne yapılabilirleri düşünürken akademik bilgilerle işin uzmanı veya başı aldığı maaşı acaba hakkettimi ?..

saygılarımla.