Merhabalar,
Bazı kural ve kaideler;
- Her cisim dışarıdan bir kuvvet etkilemedikçe kendi hız ve halini muhafaza temayülündedir. Bu, Sir Isaac Newton'un 17. asır
son çeyreğinde ortaya koyduğu (1) numaralı eylemsizlik prensibidir. Bugüne kadar müsbet bir karşıtezle değişim görmemiştir.
- Bir cisim üzerindeki net kuvvet, onun kütlesi ve ivmesi çarpımına eşittir. Moment tanımlı bu kavram, Newton'un hareket
yasalarının (2) numaralısıdır.
- Bir cisim üzerinde etkili kuvvet, onda aksi yönde ve eşit güçte bir tepki oluşturur. Bu dahi, Newton'un yukarıda zikredilen
zamandan bu yana yürürlükte olan (3) numaralı kanunudur.
Basit birer makina olan ateşli silahlar da tamamen bu üç Newton formülü uyarınca mesai vermektedirler.
Bunun yanında özellikle silaha vücut verme faaliyetlerinde, insan anatomisine uygunluk, kolay ve rahat kullanım temini
yönlerinden, gelişen sistem ve teknolojiye paralel biçimde oluşan, genelde akılcı, bazan kişi tercihine göre değişiklik gösterme
temayülündeki kabullenmeler de mevcuttur. Mesela otomatik yivsiz tüfeklerde;
- Gazlı tabir edilen türlerin, namlu dışında da periyodik temizleme gerektirdiği ve buna ihtiyaç duyulmayan geri tepmeyle
çalışan örneklerin daha temiz kaldığı, uzun deneyimlerin teyid ettiği gerçeklerdendir. Tahliye delikleri, barut gazının en temiz
olarak elde edilebileceği fişek yatağı çok yakınlarında açılmadığı takdirde, hatta o zaman dahi, belirli sınırlar dahilinde bu
vukuattan kurtuluş yolu mevcut değildir. Diğer taraftan geri tepmeli tanımlı örneklerde dar boğaz, iş yapabilme gücünü
oluşturan eylemin, kütle ve tutuş faktörlerine bağlı olarak her zaman gerçeklenememesi ve buna bağlı olarak verilebilen
mekanik tavizler şeklinde belirlenegelmiştir.
- Dipçik(Boy kundağı) içindeki geri getirme yaylarının tercih sebebi, şarjör borusu üzerinde konumlu olanların, el kundağının
hacmini artırarak silaha kaba bir görüntü vermeleridir. Mamafih, karşı tez olarak, geniş el kundağının daha rahat ve kontrollü
bir kavrama verdiğini ileri sürenler de mevcuttur. Ancak, bugüne kadar olan uygulama, her iki vasfın birarada varlığına pek
müsade etmemiştir. Yani, geri getirme yayı boy kundağındaysa el kundağı nisbeten dar ve kunt, el kundağındaysa onun
görünüşü kaba, ince cidarı nedeniyle kırılgan, boy kundağı sağlam kabul edilmektedir. Geri getirme yayı boy kundağı içinde ve
onun gücünü azaltır, üstelik el kundağının içi de sanki yay oradaymış misali boş ve onun da sağlamlığını boy kundağı ölçüsüne
indiren kombinasyonlara yer verildiği pek görülmemiştir. Diğer taraftan, dipçik içi geri getirme yaylarının, atış sırasında namlu
ekseninden ayrı yönde arkaya ve aşağı çıkardığı hareketin, yukarıda yer verilen saygıdeğer Newton hareket yasalarına göre
aksi yönde, yani ileri ve yukarı istikamette neden olacağı karşı devinimin, yeniden atışa hazırolma vaktinde arzu edilmeyen
fazladan zaman amili namlu şahlanmasına neden olacağı öngörüşüyle imalat erbabı tarafından gittikçe az tercih edilir bir
konumlandırma olduğu da genel kabul görmüş temayüllerden biridir.
- Gaz halindeki maddeler, hareket sırasında, küçük kütleleri nedeniyle, katı olanlardan ve onların yoğun bünyeli, çelik misali
örneklerinden çok daha hızlıdırlar. Bu nedenle, bir yere dolup oradaki sınırlandırıcı faktörlere, mesela kapalı ortamdaki cidarlara,
baskı verme süreleri, yine sayın Newton'un eylemsizlik yasası gereğince çok anidir. Son zamanlarda yivsiz tüfeklerde moda
olan, ilk kullanımı gaz pistonlu ateşli silahların görüldüğü yüzküsür yıl kadar eskilere dayanan, bizdeki tabirle "Akıllı Piston"
uygulamalarının esası bu özelliğe dayanmaktadır. Tahliye deliklerinden pistona bir anda doluveren hacimli, sıcak ve hızlı gaz,
eylemsizliğiyle hareket etme uğraşına girmemek için direnen valf ve ağır yaylarına bindirerek, onları, tabii eğer gücü
yetebiliyorsa, tüm mekanizma hareketinden çok önce açarak dışarı fırlamakta, gücü kalmayıp valf yayına yenildiğinde,
kalan mikdarıyla hareket etme temayülleri gösteren sistem grubunu itelemeye çalışmaktadır. Bir nevi sürgü geri tepme hızı
sabitleyicisi böyle yapılanmalar olduğunda bir başkasının mevcudiyetine gerek yoktur. Zira çıkartılacak iş aynıdır.
- Tekerleğin icadından bu yana, hareket erbabı maddelerin durdurulması istendiğinde önüne konulacak takozun, en azından
aletin diğer unsurları kadar süre hizmet vermesi için, kendine çarpan elemandan daha mukavim bünyede şeçilmesi şiar
edinilmiştir. Mesela, hareketli bir namlu söz konusuysa, bunun geri dönüşünü durduran mani, onun sertliği ve hızıyla
mütenasip vuruş enerjisini tahammül edebilmelidir.
Böyleyken...
Kişi bir tüfek bulsa ve nasıl bir şey olduğuna bakmak için şöyle bir kurcalasa, görse ki;
- Eleman, hem gazlı hem geri tepmeli... Neden?!...Bu sistemlerin biri diğerinin mahzurlarını kapatmak için tedavülde değil mi...
Biraraya getirmenin nasıl bir getirisi olabilir.. Genel Kabuller ne diyor?... "Böyle lap diye de söylenmez ki..." Diyor.
- Geri getirme yayı dipçik içinde... Genel kabuller ne diyor?... "Bu tüfek namlu şahlanmasına maruzdur"... Hımm.
- El kundağı ince cidarlı... Neden?... E, içinde hareket eden mekanizma iletim borusu var...Velakin bunun iç çapı daha da
geniş... Niye?...E, akıllı pistonun kapak vidası şarjör borusu üzerine açılmış. Kundak o çapı da içine alarak monte durumunda
olduğundan naşi, iç çap biraz daha fazlaca tutulmuş, el kundağı kabalaşmış, hem de inceldiğinden narinleşmiş... Genel
kabuller ne diyor?... "Hem boy kundağı, hem de el kundağı içi boş olduğundan sağlam sayılmaz"... Diyor.
- Namlu geriye doğru hareketli... Neden?... Resimli tanımlara ve altında yazılanlara bakarsan geri gidince piston delikleri
açılıyor, gaz, mekanizma hareket vericisine dolarak onu eyleme sevkediyormuş... Ama resimlerde hareket eden yalnızca valf.
Namlu yerinde duruyor... Tasvir sadece "Akıllı Piston"u tarif ediyor. Genel kabuller ne diyor?..."Yahu bu işte bir karışıklık var".
Diyor.
- Namlunun sadece ağır dolularda geri hareket ettiği yazılıyor... Peki hafif dolularda onu durduran ne?... Görüldüğü kadarıyla
namluyu, tüm mekanizma gurubunu öne iten, sadece dipçik içindeki geri getirme yayı... Bu durumda genel kabuller ne diyor?
"Bu namlu, ağırına hafifine bakmadan, her atışta geri hareket eder" diyor... Malum Newton yasaları...
- "Namlu hareketi akıllı valfla birlikte sürgü hızını düzenleme işini yapıyor"muş... Nasıl oluyor bu iş. Taaccüp... Hem zaten akıllı
valf yahut piston, ne diye çağrılıyorsa, sadece kendi başına bunun için değil mi?... Hissedilen geri tepmeyi azaltarak namlu
yükselmesine engel olmak, silahı ve atıcıyı daha az yormak, peşpeşe atışlarda hedefe tevcih hızını artırmak için değil mi bu
düzen?... Namlu hareketi neyin nesi?... Neye yarıyor?... Soralım bakalım genel kabuller ne diyor?..."Beni bu işe karıştırma...İş
fazla dallanıp budaklaştı"...Diyor.
- Namlu hareketini ileri doğru ilk durduran sadece ağaç el kundağının içi delikli ön duvarı... Geri tepme eylemini bitirip kurulu
yay gücüyle pür hışım yerine dönen namlu, içinden sıcak ve ince dane dolu barut gazı artıklarının geçtiği oyuk ağaç üzerine
şarj ediliyor... Dur bakalım... Genel kabullere soralım... Ne diyor... "Bırak allasen ya..." diyor...
Kişi şimdi ne yapsın... Bir tarafta tüfek, öteki tarafta genel kabuller, Newton Yasaları... Üstelik bu silah pazara yaklaşık bir
buçuk yıl kadar önce verilmiş... Yabancı fuarlarda tanıtılmış, yabancı dilde değerlendirilmiş... Otoriteler ne kadar işlevsel
özelliklerle meşbu olduğunu anlatmakla bitiremiyor... Yerli kullanıcıların takdir dolu yorumları, gülen yüzlü videoları var...
Kişinin kafası sanki muallakta kocaman bir soru işareti... Umarsızlıkla yapımcı kuruluşun bir tanıtım metnine gözü ilişiyor...
Başlık... "KURALLARI DEĞİŞTİRİN!"...
- "Haaa..."
çok değerli bir üstad tan alıntıdır
Konu: ATA VENZA (Okunma sayısı 2400 defa)