Bu konu aslında ülkemizde yivliciler arasında ciddi tartışılır bir konudur. Aslında konu amerikadan farklı olarak mermi kıtlığını ele aldıracak mevzudur. ABD orijinli kaynakları ele aldığımdan aslında araştırmanın büyük bölümü ¨elimde 7.62x51mm NATO kalibresinde askeri tüfek var bu tüfekle .308 win atarsam n'olur?¨ sorusuna cevap bulmuştur. Ancak detaylı analizin sonucunda bizim sorumuza da cevap alınmaktadır.
İkinci dünya savaşından galibiyetle çıkan ABD aslında ikinci dünya savaşı faciasının çözüm bulduğu diğer konular gibi .30-06 SPR kalibresinin otomatik/yarı-otomatik tüfeklerin hızlı ve takılmadan çalışması için ürettiği basınçtançok uzun br kovana sahip olduğunu göstermişti. öyle ki M1 Garand'ın rakipleri hep yağlanmış mermilerle çalışmak zorunda idi. Konun çözümünü araştıran ABD (dikkat ederseniz
araştıran diyorum bizimkiler gibi bişeyleri kopyalayıp, dünyaya hükmedecez propagandası yapıp yapı sonra Alman H&K firmasıyla mahkemelik olmuyorlar) Bu araştırmanın ortağı Winchester firması idi ve projenin de kod adı
T64E3 idi. bu araştırmanın sonucunda 1952 yılında Winchester firması .308 win kalibresini Winchester Model 70 tüfeğine tanıttı 2 yıllık prosedür sonrasında da NATO kendi kalibresini 7.62x51mm NATO olarak standardize etti.
Peki nedir bunlar arasındaki fark?
Bu soruya cevap vermek için aslında iki kalibrenin amacına bakmak lazım. Askeri kalibre dayanıklılık ister. Askeri kalibrede öncelik her zaman için çok sayıda mermiyi hızlı bir şekilde atabilmektir. Ayrıca askeri fişek ateşlendikten sonra kovan anca eritilmek üzere toplanabilir. Başka kullanışı olamaz. Zaten bizde öyle bir kültür yasa falan olmasa da ABD'de çok yaygın olmasıa rağmen 7.62mm NATO'yu reload (yeniden doldurma) yapmayı önermiyorlar(
http://www.303british.com/id67.html).
Görüldüğü gibi iki fişeğin boyutları hazenin içinde gösterilmeye çalıılmıştır. Bu iki kalibrenin en büyük farkları aslında omuz boylarında. ikisi arasında 0.013 inchlik bir uzunluk farkı bulunur. Bu farkın büyük bölümü de omuz açısının farkıdır. feiğin web kısmı da buna dahildir tabiki. peki bunları birbirinin yerine kullanırsak ne olur?
Öncelikle ABD'lilerin detaylı birşekilde anlattıkları şeylerden alıntı yaparak yazacağım; yani bizim tersimiz! (nedense şaşırmıyorum artık...) askeri tüfekte .308 win atarsak n'olur?
şematik resimde göstermeye çalıştığım gibi aslında olabilecek şey kovanın yırtılmasıdır. nedeni de yine de fişeğin kısa olması ve kovanın ince olması.
Size bu konuda okuduğum en güzel yorumu aktaracağım:
Although not identical, the 7.62×51mm NATO and the commercial .308 Winchester cartridges are similar enough that they can be loaded into rifles chambered for the other round, but the Winchester .308 cartridges are typically loaded to higher pressures than 7.62x51mm NATO cartridges for use in long-distance hunting of big-game animals. Even though the Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute (SAAMI) does not consider it unsafe to fire the commercial round in weapons chambered for the NATO round, there is significant discussion about compatible chamber and muzzle pressures between the two cartridges based on powder loads and wall thicknesses on the military vs. commercial rounds. While the debate goes both ways, the ATF recommends checking the stamping on the barrel; if one is unsure, one can consult the maker of the firearm.[/i]
Özetlemeye çalışacağım:
7.62x51mm NATO ve .308 Winchester birbirinin yerine kullanılabilecek kadar benzerdirler. Ancak .308 win daha uzak mesafelere atılabilemek ve beş büyük avı avlayabilmek için daha yüksek basınca sahip olacak şekilde doldurulmuştur. SAAMI .308 win'in 7.62x51mm NATO namlusunda atılmasının riskli olduğunu belirtmez. Çünkü her ikisinin de mermi çapı ve kullanılan pudranın üreteceği basıncı tolere edebilecek ve birbirinin yerine kullanılabileceğine dair kanıtlar bulunmaktadır. ATF ise 7.62x51mm NATO namlusunun üzerinde bulunacak mührün kontrolünü önermektedir.
Peki bu konuyu işlemeye çalıştık, dönelim memleket meselelerine örn. MKEK'da Seller&Bellot'un 2.29$ fiyatındaki .308 win fişeğini bırakıp MKEK'nın orduya ürettiği 7.62x51mm NATO fişeğini 2$ gibi bir fiyata aldık (buyrun size aynı merminin Winchester'da üretilmişinin ABD fiyatı. Yok karışmasın aman 120 fişeğin fiyatı 99$..
http://www.midwayusa.com/product/550528/winchester-ammunition-762x51mm-nato-147-grain-full-metal-jacket-ammo-can-of-120-6-boxes-of-20?cm_vc=ProductFinding ) .308 tüfeğimizde atacağız n'olur?
Benden çok daha fazla tecrübesi olan abilerimiz benden çok daha iyi bilirler bu konuyu. Bolt Azcık zor kapanır. Neden?
Tam da bu şemanın tersini düşünmek lazım. Daha keskin bir açı ile daralan 7.62x51mm NATO omuzu gelip tüfeğin haznesinde sıkışacak ve biraz daha fazla kuvvetle esneyip kapanacak. peki bu merminin atılmasında ne gibi bir sakınca olabilir?
Aslında bakarsanız çok uzun sürede ortaya çıkabilecek sorunlar doğruabilir. Bunun da neden .308 winchester'ın mükemmel over bore (namlu yüklenmesi) oranının ortaya çıkardığı çok çok uzun olan namlu ömrünün bir mikatar kısalması. Nedeni de kalitesiz mermi çekirdekleri. Ayrıca avda kullanıldığında da çoğu tecrübeli abimizin sürekli aktardığı gibi av olduğu yerde kalmaz! çünkü bu mermiler FMJ (Full Metal Jacket). Bu çekirdekler düz olarak üretilirler ve sadece süpersonic hızdan dolayı kurşunun parçalanması/namlu içinde kurşun sıva bırakması sorununu çevresindeki bakır ceket ile çözmüşlerdir. Savaşta kimse vurduğu askerin olduğu yerde kalmasını istemez! onun için de para harcamaz; (malesef bir insanlık gerçeği mi ayıbı mı bilemiyorum artık ama doğamıza korknç bir şekilde olduğuna inanıyorum..) istenen şey bir ekibin yaralı askerle uğraşarak zaman kaybetmesi...
Ayrıca:
Basınçtai ciddi oynama nedeniyle 150 grain .308 ile sıfırlanmış bir tüfekte (3 grainlik oynamayı bir kenara bırakarak) 147 grainlik NATO fişeğinin çıkış hıznın düşük olmasından dolayı tüfeğinizin 100/200m sıfırlarının değişeceğinin unutulmaması gerekir...
türkiyede çekirdeklerin sert olmasından flan bahsedilse de şu ana kadar araştırdığım konuların içinde tek bir kelime bile sarfedilmediğini gördüm... aslına bakarsanız tüm namlu ömrü mantığına bakarsak eğer çekirdeğin islahı durumunda düşük basınca bağlı daha iyi bir namlu ömrü bekleriz...
Kaynaklar
1- http://forums.gunboards.com/showthread.php?945-FAQ-Difference-between-308-amp-7-62-X51-%28NATO%29
2- http://www.saami.org/specifications_and_information/publications/download/SAAMI_ITEM_211-Unsafe_Arms_and_Ammunition_Combinations.pdf
3- https://en.wikipedia.org/wiki/7.62%C3%9751mm_NATO
4- https://en.wikipedia.org/wiki/.308_Winchester
5- www.saami.org