Yivli Kalibreleri: Ülkemize sık bulunnan kalibrelerin özeti.

[Tirdad SETAYESHI]

Öncelikle belirtmek isterim ki yivli kalibrelerinin tamamını anlatmaya çalışırsak yaklaşık 1000-1500 sayfalık kitap yazılması gerekir. Lyman 49th Edition Reloading Handbook, Hornady 9th Edition Handbook of Cartridge Reloading ve Lee Precision Modern Reloading 2nd Edition bu konuda oldukça fazla bilgi içerir. Lyman 900 sayfadan fazla...
Burada yapmaya çalıştığım şey piyasada daha çok karşılaştığımız ve benim de aşina olduğum kalibreleri tanıtmak. Bazılarını(örn. 9.3x62mm Mauser) sadece kağıt üstünde tanıdığımı belirtmek isterim.
Umarım yararlı olur...

.308 Winchester

30-06 SpringField fişeğinin yerini almak için .300 savage kalibresinden geliştirilmiş bir mermidir. Vuruş gücü ve menzil olarak 30-06 Springfielde benzer ancak kovan boyu kısaltılmıştır. 30-06 SpringField fişeğinin uzun olması nedeniyle yeni nesil otomatik silahlarda tutukluk yaptığı görülmüştür. İlk olarak 1952 senesinde Winchester için özellikle ticari ve sportif/av amaçlı geliştirilmiş fişeğin başarısının ardından 2 sene sonra NATO bünyesinde 308 winchesterın üzerinden NATO'da yaygın olarak kullanılan 7.62x51mm NATO geliştirilmiştir. bu iki mermi birbirinden sade 0.2mm çap farkı gösterip çok küçük kovan yapısı farkına sahipler. Çekirdek çapı 7.82mm(0.308 inç) dir. 30-06 SpringField mermisinin 63mm olan kovan boyu 51mm'ye indirilmiş; kovan hacim kapasitesinde fazla azalma olmaması için kovan çapı yaklaşık 1mm kadar genişletilmiştir. Yani kovan hacmi fazla değişmeme şartıyla boyu kısaltılmış olan fişek görünüm olarak 30-06 Springfield fişeğinden daha kısa ve şişman bir yapıya sahiptir.[1] Winchester o dönemde üretimde olan(ve hala üretimi devam eden) Winchester Model 70'de 308 winchester kalibresini kullanmış ve başarılı modelinin başarısını katlamıştır. bu silah vietnam savaşı döneminde ABD birliklerince keskin nişancı tüfeği olarak kullnılsa da başarısını daha çok Polis özel birliklerinin keskin nişancı tüfeği ve ayrıca çok başarılı bir av silahı olarak göstermiştir. daha önce de belirtildiği gibi .308 winchester askeri kullanımdan ziyade sivil kullanım için üretilen bir kalibredir. ancak onun çok az farklı olan modeli 7.62x51mm NATO, NATO ülkelerinde yaygın olarak kullanılan bir kalibredir ve G3'ten tut birçok keskin nişancı tüfeğine kadar yaygın bir kalibre olarak kullanılmaktadır. sivil kullanıma açık olan .308 winchester kalibre yivli av tüfekleri 7.62x51mm NATOyu kullanabilseler de silah performansı bu tip kullanımda ciddi olarak düşmekte ancak bir tehlike arz etmemektedir

.30-06 Springfield

1906'da ABD'de tasarlanan ve 7.62x51mm NATO (ve dolayısıyla 5.56x45mm NATO)'dan önce ABD birlikleri tarafından beğeniyle kullanılan bir kalibre çeşidiydi. metrik karşılığı 7.62x63mm'dir. bu fişek efsanevi ikinci dünya savaşı tüfekleri olan M1903 Springfield, Browning Automatic Rifle(BAR), M1919 Browning Machine Gun ve M1 Garand gibi tüfeklerin kalibresini oluşturmaktaydı. 30 mermi çekirdeğinin çapını (0.30 inç = 7.62mm) ve 06 fişeğin tasarlandığı dönemde yürürlükte olan bazı fişek adlandırma metotlarına göre tasarım tarihi olan 1906'nın 06'sından oluşmaktadır. Bu Fişeğin yapısı uzun olmasından dolayı özellikle ikinci dünya savaşından sonra yapılan otomatik silahlarda tutukluk yapıyordu ve bundan dolayı yeni kalibre olan 7.62x51 mm NATO ile değiştirildi. 30-06springfield'in askeri anlamda kullanımının son örneği viyetnam savaşında yaşanmış oldu.

Günümüzde bu kalibre halen populer bir av tüfeği kalibresini oluşturmaktadır ve farklı ağırlıklarda ve yapılarda mermi çekirdeği ile üretilip satılmaktadır. Türkiyede en çok kullanılan av tüfeği kalibresi olduğu söylenebilir.


.308 Winchester vs. .30-06 Springfield

Aslında kalibrenin .308 winchester ile kovan hacminin çok farklı değildir (0.8 cc) hatta standart koşullarda (örn. askeri:FMJ fişeklerde) doldurulan barut miktarı nedneiyle iki fişeğin arasında ciddi barut farkı bulunmamaktadır. Bu neden ile de patlama basınçlarında fazla farklılık bulunmamaktadır. Ancak Springfield kalibresinin kovanı az da olsa büyük olması nedeniyle özellikle kuzey amerika avcılarının ev dolularında (hand reload) bu miktar barut ile doldurularak daha hızlı mermiler üretildiğinden avcılar tarafından .308 winchestera üstün tutulmaktadır. Ayrıca bazı ticari mermilerde de daha fazla barutlar bulunmakta ve daha hızlı namlu çıkış hızı sağlamaktadır. Ancak .308 win ve .30-06 SPR merilerinin spor kullanımına sürülmesiyle beraber kısa süre içinde atıcılar tarafından .308 winchesterin biraz daha iyi isabetlilik değerlerine sahip olduğu anlaşıldı. Bu nedenden dolayı da atış tüfeklerinde .30-06 SPR kalibresine pek rastlanmamasına şaşmamak gerek. .308 win ile .30-06 SPR mermileri aynı çapta olmalarından dolayı ve springfieldde daha fazla barut olmasından dolayı namlu yüklenme oranı da .308 win'e göre daha fazla. Bu neden ile de .308 win'in namlu ömrü biraz daha fazla. Aslında bir teoriye göre de bir mernin benzerine göre daha isabetli (Precision) olmasının ölçütü over bore (namlu yüklenmesi) oranı (mermi çapı/kovan hacmi) olarak düşünülür. Atıcılar için en iyi kalibreler (.308 win ve 6mm PPC) en düşük değerlere sahip olması, .300 Winchester Magnum'dan ise .338 Lapua Magnum'un daha fazla isabetli olması aslında teorinin doğruluğunu düşündürebilir.

.30-06 SPR'nin kovan uzunluğu (63.3mm) ve .308 win kovan uzunluğu (51mm) aslında çok farklık görünmeybilir (12.3mm) ancak bolt mekanizmalı tüfeklerin ardışık atışlarında bu iki kalibre arasındaki fark belirgin.

7.92x57mm Mauser
7.92x57mm mühimmat, Alman Gewehr-Prüfungskommission (G.P.K.) (Tüfek Test Komisyonu) tarafından Gewehr 1888 için tasarlanmıştır.Daha sonra Mauser tüfeklerinde de kullanılmıştır.Alman Ordusu 1888 yılında M/88 7.92x57mm I (I harfi Infanterie "Piyade") adında kullanmaya başlamıştır.M/88 mühimmatı, 1905 yılında 7.92x57mm IS (IS harfleri 'Infanterie, Spitz' 'Piyade, Sivri') olarak geliştirilmiştir.
İlk tasarım M/88 7.92x57mm I, Gewehr 1888 tüfekleri ile kullanılmaya başlanmıştır.Bu mühimmat tabanca mermisi gibi yuvarlak uca sahipti.1905 yılında sivri uçlu 7.92x57mm IS ile bilinen görümüne ulaştı.Bu mühimmat Gewehr 1888, Gewehr 98, Mauser Kar 98 ve makineli tüfeklerde kullanıldı.
kalın mermi havanın direncini yenmekte oldukça başarısız üstelik .30-06 kovan hacminden yaklaşık 0.31cc daha küçük dolayısıyla namlu ağızındaki yaklaşık 800-850m/sn mermi çıkış hızı hızlıca düşmeke ve uzak mesafe atışlarını oldukça başarısız kılmaktadır. Ancak yakın mesafe(100m) av atışlarında daha üstün olduğunu söyleyebiliriz. ancak yeni nesil fişeklerin penetrasyo testlerinde .30-06SPR'nin daha fazla hasar bırktığını kanıtlayan bilgiler de mevcuttur.


7mm Remington Magnum
1962'de Remington firması tarafından büyük ve tehlikeli avlarda kullanılmak üzere .375 H&H Magnum fişği kullanıarak üretilmiştir. Merminin .30 kalibreden daha ince olmasından dolayı oldukça az düşmeye eğilimlidir. Üstüne .30-06 SPR gibi bir kalibreden yaklaşık %22 daha geniş kovan hacmine sahip olmasından dolayı oldukça yüksek(110 grain:110m/sn 175 grain: 870m/sn) çekirdek çıkış hızına sahiptir. Ancak tüm magnum kalibrelerinin dezavantajlarını daha az barındırmasına rağmen mermi çapının az olmasından dolayı oldukça yüksek (hatta mütedavil kalibrelerin yanında .50BMG'den biraz daha az olmak üzere sondan ikinci) namlu yüklenme oranlarına sahip olup dolayısıyla namlu ömrü oldukça kısadır. Ayrıca ardışık takip atışlarında namlu oldukça fazla zarar görecektir.
Kalibre için en çok kullanılan çekirdek ağırlıkları 160 ve 175 grain. görünürde .30-06 SPR'nin 200 grainlik çekirdekler ile doldurulduğu görülse de 7mm Rem Mag özellikle 175 grain çekirdekler ile daha fazla zarar verdiği kanıtlar niteliktedir. Kalibrenin düşüşü (trajectory) .270 winchestera fazlasıyla benzemektedir (tabiki daha ağır çekirdekler ile) ancak çok daha fazla geri tepme gücü ve namlu şahlanması ile.

.300 Winchester Magnum
kısaca .300 Win Mag olarak bilinmektedir. Metrik karşılığı 7.8x67mm’dir.
1958 yılında tasarlanması başlamış 1963 yılında piyasaya sürülmüştür. .375 H&H Magnum fişeği örnek alınarak yapılmış olan .300 Win Mag, 67mm uzunluğundaki kovanıyka Long Action (Uzun çekim uzunluğu olan fişkler) kapsamına girmesinden dolayı otomatik - yarı otomatik silahlarda çok da tercih edilmemektedir. Ancak mevcut kovan kapasitesiyle 200gr (13.0g) hatta 220gr mermi çekirdeklerini başarılı bir şekilde taşımasına sebep olmaktadır. Fişeğin başarı sebeplerinden başlıcası (özellikle kendisinden güçlü .338 Lapua Magnum ve .338 Winchester Magnum gibi fişeklere nazaran daha az tepme kuvvetine sebep olarak özellikle sivil kullanımda ve sportif kullanımdaki tüfeklerin tasarım basitliğine rağmen düzgün bir atışın daha kolay bir şekilde gerçekleşmesini sağlamasıdır. Özellikle çoğu ülkede keskin nişancı ttüfeklerinde olan kundak yapıları ve ateşleme mekanizmasındaki inceliklere sivil kullanımda izin verilmemesi göz önünde bulundurulduğunda bu kalibrenin önemi ve beğenisi arttırmaktadır.
150gr mermi çekirdeğine verdiği 990 m/s ve 180gr çekirdeğe verdiği 910 m/s hızlıyla oldukça başarılı bir performans sergileyen fişek, 150gr ile 250m'ye sıfırlanmış dürbünde maksimum güvenli atış mesafesi 291m'ye çıkmaktadır. Bu özellikler fişeği düz atış yapan fişekler arasına sokmaktadır.



9.3x62mm
aynı zamanda ABD'de 9.3x62mm Mauser olarak da bilinir. 1905'de Almanyada Otto Bock tarafından tasarlandı. Günümüzde özellikle Kanada, ABD, Afrika ve Kuzey Avrupada büyük avları avlamak için av kalibresi olarak kullanılmaktadır. Ağır ve hızlı mermisi bu tip büyük avları avlamakta üstün başarısının anahtarıdır. Ayrıca kalınca mermisi (9.3mm) namlu yüklenmesi (over bore) olayını aza indirgeyerek ucuz tüfeklerin namlularının uzun ömrülü olabilmesini sağladığından da kalibre kendi müşteri kitlesini stablize etmektedir. Kovandaki barutun patlamasıyla oluşan basıncın üst limiti 390 MPa (56,500 PSI) olup oldukça yüksek basınçlı bir fişektir. Ağır mermiyekarşılık bu güç merminin trasesinin oldukça düşmeye meyilli olmasına neden olduğundan aslında mermi yakın mesafelerdeki(~250m) ağır hedeflere uygun bir çap olmasını sağlamakta. Ancak uzak mesafelerdeki hedefler için uygun bir çap değildir. 230 grain'den ağır (ortalama 260-285grain) ve kalın mermileri traseyi oldukça düşmeye eğilimli kılar. Ancak tüm bunlara rağmen özellikle kuzey avrupada kalibre beğeni ile kullanılmaktadır. Çekoslovak CZ firması oldukça ucuz bir silah olan CZ 550 yivli tüfeğini bu kalibreye donatmasıyla bu kalibre oldukça ucuz biçimde amerikada da sergilenmeye başllamıştır. Ayrıca SAKO ve Tikka gibi kuzey avrupa üretimi silahlarda da kalibreye rastlamak mümkün. Blaser de oldukça önemli sayıda namluyu bu kalibre ile üretmektedir. Kalibre büyük avlarda .338 Winchester Magnum, .375 H&H .404 Jeffery ve 9.4x64mm Brenekke kalibreleri ile kıyaslanabilir. Kalibrenin mermileri için dünyanın dört bir yanından ticari firmalar çeşitli çekirdekler üretmektedir. Kalibre özellikle kuzey amerikada evde fişek dolduranların (Home Reloaders) ilgi kaynağıdır.

Dip Not: Konu wikipedia'dan yazılmış gibi görünebilir ancak o konuların tamamı(7.92x57mm Mauser dışında) tarafımca yazılmış olduğunu belirtebilirim. Türkçe Kaynak olmadığından ingilizce wikipedia ve bir de Lyman Reloading Handbook 48th Edition kullanılmıştır.
Umarım yararlı olur...

[Atagan YILDIZ]

Ellerinize emeğinize sağlık.Güzel çalışma olmuş.Favori kalibrem 30.06 Springfield ☺️

[İbrahim AYSU]

Çok önceleri paylaşmıştım, bu konunun altına ekleyeyim, bir arada bulunsun...



   
1) .30-'06 SPRINGFIELD


2) .270 WINCHESTER;


3)  8x68mmS


4)  .308 WINCHESTER


5)  7mm REMINGTON MAGNUM


6)  .300 WINCHESTER MAGNUM


7)  .22 LONG RIFLE (rimfire)


8 )    8x57mmJS MAUSER


9)  .30-30 WINCHESTER


10)    9.3x62mm MAUSER


11)    .375 HOLLAND & HOLLAND MAGNUM


12)    .243 WINCHESTER


13)    .223 REMINGTON 


14)    6,5x68mm RWS


15)   .338 WINCHESTER MAGNUM


16)   .30-378 WEATHERBY


17)   7x57 mm MAUSER


18 )  .600 NITRO EXPRESS


19)   .416 RIGBY


20)  .458 WINCHESTER MAGNUM


21) .303 BRITISH



 




1)     .30-'06 SPRINGFIELD


Farkli yabanci kaynaklarda ;


- .30-'06 SPR. ve
- .30-'06 Spfld.'den baska,
- 7.62X63mm,
- .30 Government,
- .30 M1 ve
- .30 M2 ifadeleriyle de belirtildigini goruyorum.


Remington, Winchester, Federal, Hornady, Black Hills, PMC, Sellier & Bellot, Wolf, Prvi Partizan, IMI, PMP ve DN tarafindan uretilmektedir.


1906'da bu fisek tanitildiginda, Amerikan aticilari, fisegi ustun balistik performansi ve isabet oranindan dolayi buyuk bir hevesle kullanmaya baslamislar. Bugun, 104 yil sonra hala sayginligini ve en populer sporting kalibreler arasinda yerini koruyor. Kuzey Amerika'daki tum avlar icin ve Afrika'daki bir cok av icin cok iyi bir secimdir. Geyik ve orta buyuklukteki avlar icin .30-'30 Win fiseginin, bu fisekten daha verimli ve yurt disinda da daha populer oldugunu da belirtmek lazim.


Bu kadar genis bir cekirdek kutle araligi diger kalibreler arasinda cok nadir bulunur. (125 grain <-> 220 grain) Turkiye'de olmasa da, poligonlarda hala klasik bir sporcu secimidir. 100 yili askin bir suredir dusus gostermeyen populeriteyi bu seviyede tutmak onemli bir basaridir bence. Butun onemli ureticilerin uretim sureclerinde bu kalibre bulunur. Askeri kullanimi 1950'lerin sonlarina dogru bitmis olsa da, piyasadaki yerini korumayi bilmis bir fisek.


.30-'06 SPR



Ilk Piyasa Tarihi : 1906


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : U.S.


Tasarim Sahibi : Springfield Armory


Diameter : .308 inch


Cekirdek Agirligi : 125 - 220 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 10 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, Bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc veya Celik


Kapsul Tipi : Large Rifle




.30-'06 SPRINGFIELD Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 60.000 psi


Yatay Menzil : 6.200 yard


Dikey Menzil : 14.000 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


125 grain -> JSP cekirdek -> 3.140 fps -> 2.735 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 3.100 fps -> 3.200 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 3.050 fps -> 3.089 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.960 fps -> 2.919 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.910 fps -> 2.820 ft.-lbs.
165 grain -> JSP cekirdek -> 3.015 fps -> 3.330 ft.-lbs.
165 grain -> JSP cekirdek -> 2.800 fps -> 2.872 ft.-lbs.
168 grain -> JHP cekirdek -> 2.700 fps -> 2.970 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 2.900 fps -> 3.361 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 2.700 fps -> 2.914 ft.-lbs.
200 grain -> JSP cekirdek -> 2.625 fps -> 3.061 ft.-lbs.
220 grain -> JSP cekirdek -> 2.410 fps -> 2.837 ft.-lbs.








2)    .270 WINCHESTER;


Kisaca .270 Win olarak gosteriliyor.


Remington, Winchester, Federal, Hornady, Black Hills, Norma, PMC, Prvi Partizan, Sellier & Bellot ve IMI tarafindan uretiliyor.


Bu fisegin hakkinda hem cok iyi yorumlar var hem de tam tersine fisegi agir elestirenler de var. Bu ihtilaf, referans kaynaklarda dahi goze carpiyor. Ihtilaf icerisindeki referans kaynaklarin basim yillarina baktigimda, cok eskiler de var , yeni yazilmis kitaplar da var. Buradan da ihtilafin, fisegin ilk uretildigi yil olan 1925'lere kadar dayandigini soylersem sanirim yanilmamis olurum.


Fisegi ovenler, .270 Win fiseginin, nispeten duz muhimmat yorungesini (flat ballistics trajectory) , menzilinin uc noktalarina kadar hizini daha az kaybediyor olmasini ve bu fisegin atasi sayilabilecek .30-'06 Spr.'a gore hissedilir oranda daha az tepme (recoil) olusturmasini on plana cikariyor.


Karsi gorusu savunanlar ise bu fisegin .30-'06'ya hic bir ballistic avantajinin olmadigini savunuyorlar.


Bence, .270 Win av sahalari icin gercekten de "en iyi secim olmasa bile", yillardir piyasada kalarak ve kullanilmaya devam ederek marifetli bir fisek oldugunu coktan ispat etmistir. Ve hatta guvenilir tarafsiz yabanci kaynaklardan (uretici kataloglari ya da reklamlari degil) bir cok balistik test sonuclarini inceledigimde, piyasada bulunabilecek en iyi 8-10 fisekten biridir diyebilirim. MKE de oyle dusunmus ki, satisa sundugu yivli av tufeklerinin arasinda bu kalibreye de yer vermis.


Amac uzak mesafe performansi oldugunda, fisegin uzak mesafeye gitmesinden daha cok, uzak mesafede "uluslararasi ballistics standartlarinda" nasil bir etki yaptigi , enerjisinin ne kadarini korudugu onemlidir. Bir cok tarafsiz balistik test sonuclarina gore, bu fisegin uzak mesafe performansi cok iyi. Buraya matematiksel detaylarini yazmiyorum , ancak ayrica soran olursa paylasirim, buraya yazarak forumu okuyanlarin kafasini karistirabilirim zira cok detayli muhendislik seviyede veriler.   


Geyik, antilop, domuz, keci ve keci turleri gibi avlar icin iyi bir secim.


.270 Winchester



Ilk Piyasa Tarihi : 1925


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : U.S.


Tasarim Sahibi : Winchester


Diameter : .277 inch


Cekirdek Agirligi : 130 - 150 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 10 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, Bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc


Kapsul Tipi : Large Rifle




.270 WINCHESTER Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 65.000 psi


Yatay Menzil : 4.800 yard


Dikey Menzil : 11.000 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


130 grain -> JSP cekirdek -> 3.060 fps -> 2.702 ft.-lbs.
140 grain -> JSP cekirdek -> 2.925 fps -> 2.659 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.850 fps -> 2.705 ft.-lbs.








3)    8x68mmS;


Bazi kaynaklarda, ayni fisek icin "8x68mmS Magnum" ifadesi de kullanilabiliyor.


Dynamit Nobel/RUAG tarafindan uretiliyor.


Bir cok yabanci kaynakta bu fisegin dizayninin, 1930'larin sonlarindan 1960'larin ortalarina kadar "uretken" denilebilecek kadar bir cok fisek tasarlamis  Alman uretici E.A. Vom Hofe'a ait oldugu yaziyor. (Bazi kaynaklar bu fisek icin dizayn sahibini yazmiyor.) Muhtemelen, E.A. Vom Hofe yazmalarinin sebebi, 8x68mmS fiseginin kafa olculerinin bir diger Vom Hofe fisegi olan 7x66mm vom Hofe Super Express'e cok yakin olmasi olabilir.


8mm fisekler kategorisinde, Amerikan avcilari arasinda pek de populer olamamis bir fisek. Kuzey Amerika'da neredeyse hic bilinmiyor. (Bu fisek hakkinda kitaplarda bulamadigim detay bir bilgiyi, Amerikan forum sitelerinde sormustum verilen yanitlardan gercekten bu fisegin Amerika'da neredeyse hic bilinmedigi belli oluyor). Ancak Avrupa'daki bilinirligi daha fazla.


Yuksek basincli magnum bir fisek olmasina ragmen, 8x68mmS 'in kovani kusakli (belted) degil. Bu haliyle headspace ve kovanin balistik acisindan durusu, kusakli (belted) olanlar kadar saglam.


8x68mmS fisegin balistik degerleri, 8mm Rem. Magnum fisegin degerlerine yakin ancak 8mm Rem. Magnum'un sundugu cekirdek agirligi seceneginden daha fazlasini sunuyor. 8mm Remington Magnum'da JSP-BT tipinde sadece 2 secenek (200 ve 225 grain) var iken , 8x68mmS'de JSP tipinde birbirinden farkli 4 kutlede, birbirinden farkli 5 namlu hizina sahip (barut imla hakki farkiyla) cekirdek secenegi var.


Bu arada, 8x68mmS'deki "S" , kullandigi diameter'in .323 inch oldugunu belirtiyor. 


8x68mmS



Ilk Piyasa Tarihi : 1940


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : Alman


Tasarim Sahibi : ? RWS


Diameter : .323 inch


Cekirdek Agirligi : 180 - 224 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 11 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, Bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc


Kapsul Tipi : Large Rifle




8x68mmS Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 63.800 psi


Yatay Menzil : 4.850 yard


Dikey Menzil : 11.000 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


180 grain -> JSP cekirdek -> 3.100 fps -> 3.841 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 3.250 fps -> 4.221 ft.-lbs.
187 grain -> JSP cekirdek -> 3.150 fps -> 4.120 ft.-lbs.
200 grain -> JSP cekirdek -> 3.000 fps -> 3.996 ft.-lbs.
224 grain -> JSP cekirdek -> 2.850 fps -> 4.040 ft.-lbs.








4)    .308 WINCHESTER;


Genellikle .308 Win olarak gosteriliyor.


Federal, Winchester, Remington, Hornady, Black Hills, Cor-Bon, PMC, Prvi Partizan, IMI, PMP, Wolf, MEN, DN tarafindan uretiliyor.


1952'de piyasaya ciktiktan sonra, cok kisa bir sure icerisinde dunyada kullanilan short-action yivlileri icinde en cok kullanilan fisek oldu. Balistik performansi, cok agir avlar haric hemen hemen butun buyuk avlar icin uygundur. Fisegin yapisindan gelen yuksek isabet orani, rekabette onlerde yer almasini ve pazari etkisi altina almasini saglamis. Uretildigi tarihten beri, en kolay bulunan ve populer fiseklerden biri olmus. Rus ureticileri de dahil olmak uzere, buyuk ureticilerin tamami bu kalibreyi uretim sureclerine dahil ettiler.


.308 Win. fisegin populeritesinin ana nedeni ; verimliligi, dengesi, yapisindan gelen isabet orani, esnekligi ve fisek uzunlugudur. Cekirdek agirliklari, 125 ila 185 grain arasinda degismektedir.


Kucuk kovan hacmi ve makul barut orani verimli ve uzun bir namlu omru saglar. (Yogun bir sekilde atilan 10.000 atis az bir rakam bile sayilabilir.) Ozellikle uyumlu cekirdekle uretildiginde, isabet orani mukemmeldir. Ayrica, kisa boyu, .308 Win'in short-action tufeklerde de kullanilmasini saglamaktadir.


.308 Win.



Ilk Piyasa Tarihi : 1952


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : U.S.


Tasarim Sahibi : Winchester


Diameter : .308 inch


Cekirdek Agirligi : 125 - 185 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 12 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, Bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc veya Celik


Kapsul Tipi : Large Rifle




.308 WINCHESTER Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 62.000 psi


Yatay Menzil : 4.500 yard


Dikey Menzil : 10.100 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


125 grain -> JSP cekirdek -> 2.660 fps -> 1.964 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 3.000 fps -> 2.997 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.900 fps -> 2.802 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.820 fps -> 2.648 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.750 fps -> 2.519 ft.-lbs.
165 grain -> JSP cekirdek -> 2.700 fps -> 2.670 ft.-lbs.
168 grain -> JHP cekirdek -> 2.700 fps -> 2.719 ft.-lbs.
175 grain -> JHP cekirdek -> 2.600 fps -> 2.627 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 2.620 fps -> 2.745 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 2.450 fps -> 2.414 ft.-lbs.
185 grain -> JSP cekirdek -> 2.510 fps -> 2.589 ft.-lbs.








5)     7mm REMINGTON MAGNUM;


Kisaca 7mm Rem. Mag. olarak gosteriliyor. Bu fisegin 7mm Remington Ultra Magnum olani da var ancak burada o fisekten bahsetmeyecegim. Soran ya da merak eden olursa ayrica yazarim.


Federal, Remington, Winchester, Hornady, Black Hills, PMC, Norma ve Prvi Partizan tarafindan uretiliyor.


Remington, bu fisegi 1962'de duyurdugunda, satis rakamlarina gore, resmen rakiplerine bir gol atmis. Cok kisa bir surede, 7mm fisekler arasinda en populeri olmus ve populerligini hala koruyor.


Kullanicilari genel olarak, nispeten duz muhimmat yorungesini (flat ballistics trajectory) , genis cekirdek kutle secenegine sahip olmasini ve yuksek hedef vurus enerjisini takdir etmektedirler. Dogru ve uygun bir cekirdek ile uretildiginde 7mm REMINGTON MAGNUM fisegi, buyuk ebadli ayilar haricinde her turlu Kuzey Amerika avlariyla birlikte , bir cok Afrika avina uygundur. Ancak yerine gore dezavantaj sayilabilecek bir ozelligi, ballistik degerlerine gore, (ornegin Turkiye'de olmayan geyik avi icin) 200 yard'in altindaki mesafelerde  gereksiz derecede guclu. Bu 200 yard altindaki mesafelerdeki gereksiz yuksek enerji seviyesi, Turkiye'deki domuz avlari icin de bir dezavantaj olabilir bence.


Remington, 7mm Rem. fisegini, bariz bir sekilde .300 H&H Magnum fiseginden esinlenerek, bu fisegin boyunu kisaltip, 25 derecelik sirt acili olarak modellemis. 


2.5 inchlik kovan boyu ve dolayisiyla genis hacimli kovaniyla, standard-action yivli tufeklerine uygun bir fisektir. Bu fisegin olusturdugu geri tepme (recoil) oldukca fazladir. Geri tepmeyi azaltmak icin kiyafetinizde ekstra bir (recoil pad) gibi bir sey olmasi ve askerde "Namlu Agzi Baskisi" dedigimiz, balistik literaturunde "Muzzle Brake" olarak gecen aygitin namlunuza uygun olanindan edinip kullanmanizi oneririm. 


Diger 7mm Magnum fisekler gibi, 7mm Remington Magnum'un da isabet orani, cekirdek kalitesi ve uretim prosesiyle direkt iliskili olarak cok hassastir. Bu bilhassa, uzak atislar icin, isabet orani ve ballistic performansin en iyi kombinasyonunun saglandigi 160-165 grain'lik cekirdeklerde gecerlidir.


Ayrica bu fisek, namlu ici temizligi acisindan da cok hassastir. Namlu icindeki size gore onemsiz gorunen ufacik kir zerreleri dahi, tahmin edemeyeceginiz kadar hedeften sapma yapabilir.


7mm REMINGTON MAGNUM



Ilk Piyasa Tarihi : 1962


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : U.S.


Tasarim Sahibi : Remington


Diameter : .284 inch


Cekirdek Agirligi : 140 - 175 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 9,5 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, Kusakli (belted) , Bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc


Kapsul Tipi : Large Rifle




7mm REMINGTON MAGNUM Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 61.000 psi


Yatay Menzil : 7.000 yard


Dikey Menzil : 16.700 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


139 grain -> JSP cekirdek -> 3.250 fps -> 3.259 ft.-lbs.
140 grain -> JSP cekirdek -> 3.150 fps -> 3.085 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 3.110 fps -> 3.221 ft.-lbs.
154 grain -> JSP cekirdek -> 3.035 fps -> 3.149 ft.-lbs.
160 grain -> JSP cekirdek -> 2.950 fps -> 3.090 ft.-lbs.
165 grain -> JSP cekirdek -> 2.950 fps -> 3.190 ft.-lbs.
170 grain -> JSP cekirdek -> 2.955 fps -> 3.293 ft.-lbs.
175 grain -> JSP cekirdek -> 2.860 fps -> 3.178 ft.-lbs.








6)    .300 WINCHESTER MAGNUM;


Farkli kaynaklarda kisaca .300 Win.Mag. ya da .300 WM olarak gosterilebiliyor. .300 WSM Winchester Short Magnum olani da var ancak burada bahsetmeyecegim, merak eden olursa ayrica yazarim.


Federal, Winchester, Remington, Hornady, Black Hills, PMC, Prvi Partizan, Sellier & Bellot ve Norma tarafindan uretiliyor. 


7mm Remington Magnum fiseginden 1 yil sonra piyasaya cikan .300 Winchester Magnum, uretildigi tarihten bu yana 47 yil icerisinde dunyanin en populer fiseklerinden biri oldu. Belki de son yillarda en populeri. Bu populeriteyi haketmiyor demek fisege haksizlik olabilir. Buyuk ureticilerin tamami bu kalibreyi uretim sureclerine dahil ettiler. Kuzey Amerika'da yapilan avlarin tamami icin  ve Afrika'da yapilan avlarin bir cogu icin uygun bir kalibredir. Balistik degerlerinde, mesafeye gore dengeli enerji dagilimindan dolayi Turkiye'deki domuz avlarinin bir coguna uygun bir fisektir.  Ayni zamanda, 1000 yard yivli musabakalarinda da kullanilmaktadir.


.300 Winchester Magnum fisek, direkt .300 H&H Magnum fiseginden, "modern 25 derecelik sirt acili , daha kisa kovanli ve daha yuksek yatak basincli" olarak esinlenilmis halidir.  Cekirdek agirligi olarak , her ne kadar 150-190 grain araliginda secenek sunsa da, en iyi performansi 165 ve 180 grain olanlari verir.


.300 Win.Magnum, uzak mesafe avcilik icin hala mukemmel bir secimdir.


.300 Win.Mag.



Ilk Piyasa Tarihi : 1963


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : U.S.


Tasarim Sahibi : Winchester


Diameter : .308 inch


Cekirdek Agirligi : 150 - 190 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 10 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, Kusakli, bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc


Kapsul Tipi : Large Rifle




.300 WINCHESTER MAGNUM Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 64.000 psi


Yatay Menzil : 5.800 yard


Dikey Menzil : 11.500 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


150 grain -> JSP cekirdek -> 3.290 fps -> 3.570 ft.-lbs.
165 grain -> JSP cekirdek -> 3.140 fps -> 3.610 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 3.100 fps -> 3.840 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 3.000 fps -> 3.597 ft.-lbs.
190 grain -> JSP cekirdek -> 2.900 fps -> 3.547 ft.-lbs.








7)    .22 LONG RIFLE;


Bir cok kaynakta, .22 L.R. veya .22 LR olarak gecmekle birlikte, bazi kaynaklarda 5.6mm olarak da gosteriliyor.


Yalniz bu fisegin yukarida bahsettigim tum fiseklerden en onemli farki balistik kategorisinin farkli olmasi. Bu fisegin balistik kategorisi Rimfire. Yukarida yazdigim butun fisekler Centerfire fiseklerdi.


Kisaca onu da yazayim; balistikte fisekler genel olarak 3 ana grupta incelenir;


1) Centerfire, (Bu fisek haric yukarida bahsettigim tum fisekler Centerfire grubundadir.)


2) Rimfire (Buradaki soz konusu rimfire fisek; 22 LONG RIFLE fisegi),


3) Shotshell (Shotgun denilen hepimizin kullandigi sacma tufeklerinin fisekleri ki genellikle "shot" yani sacma ile doldurulur)


Bu fisek, 1890'larin sonlarina kadar kara barutla doldurulmus (ki o tarihlerde dumansiz barut kullanilmaya baslanmisti.)  Bazi aticilar kara barut ve yari dumansiz barut (semi-smokeless powder) kullanimindan 1930'larin baslarina kadar vazgecmemis olsalar da, kucuk av aticilarinin bir cogu dumansiz barut kullanimina hemen gecmisler.


Eski .22 Long Rifle fisekler 950 fps namlu cikis hizina sahip olan duz cekirdekle kara barut kullanarak doldurulurmus. Dumansiz barut dolumlar, namlu hizini 1.100 fps'lere kadar cikarmis ve duz yerine centikli bir "cekirdek" ihtiyaci dogurmus.


1930 yilinda, Remington ilk yuksek hizli (high velocity) (sesten hizli namlu cikis hiziyla) .22 Long Rifle fisegi duyurmus.


1977 yilinda, CCI ilk "cok yuksek hizli" (ultra high velocity) .22 Long Rifle fisegi (Stinger) duyurmus. (CCI hala, rimfire fisek uretiminde lider firmalar arasindadir.)


.22 Long Rifle, gunumuzde de bir cok musabakada kullanilan rimfire bir fisektir. Her yil tum dunya uzerinde 5 milyar adet atilan bir fisek olarak, .22 Long Rifle'i en populer  musabaka fiseklerinin arasinda saymazsak, (hatta en populer olani) fisege haksizlik etmis oluruz.


.22 Long Rifle fiseklerin musabaka icin uretilenleri, vurus noktasindan gelen vurus sesinin hizindan daha yavas olmasini temin edebilmek icin, sesten yavas hizda (1.135 fps'in altinda) olacak sekilde doldurulur. Cunku, sesin hizindan daha hizli bir .22 Long Rifle fisegin vurus noktasi daha farkli olacaktir.


Musbaka fisekleri, cok farkli kalitelerde uretiliyor. Dogal olarak en iyi kalitedeki .22 Long Rifle en pahali olani.


Bazi .22 Long Rifle fiseklerin tabani gozle farkedilecek kadar konkavdir. Bunun amaci, dahili (interior) balistik performansini yukseltmektir.


Standard hizda ve ses hizindan yavas hizda olanlar ile musabakalarda kullanilan .22 Long Rifle fisekler normal olarak yari otomatik tufekleri calistiramazlar. Yari otomatik tufegi calistirmasa da, uygun tufegi olan bazi avcilar, bu yavas .22 Long Rifle fisekleri, dusuk gurultusu ve yuksek isabet oranindan dolayi tercih edebilir.


Yuksek hizli .22 Long Rifle fisekler, yurt disinda bazi kucuk avlarin populer fisegi olmayi da surduruyor. 


Bu fisekler, uygun revolver ya da yari otomatik tabancalarla da atilabilir ancak namlu cikis hizi onemli olcude dusecektir. Bununla birlikte, 4-5 metre ve daha yakin mesafeler icin uygun secim olabilir. Daha uzak mesafeler icin Hollow Point (ici oyuk) cekirdekler kullanilmalidir.


22 Long Rifle



Ilk Piyasa Tarihi : 1887


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Rimfire


Mensei : U.S.


Tasarim Sahibi : J. Stevens Arms & Tool Co.


Diameter : .225 inch


Cekirdek Agirligi : 31 - 40 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 16 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmed ve Duz


Kovan Malzemesi : Pirinc (nadiren de olsa Rus yapimi celik olanlari da var)




.22 LONG RIFLE Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 26.000 psi


Yatay Menzil : 1.588 yard(namlu cikis hizi standard olanlar),  1.622 yard(namlu cikis hizi yuksek olanlar),  1.458 yard(namlu cikis hizi cok yuksek olanlar)


Dikey Menzil : 3.505 ft.(namlu cikis hizi standard olanlar),  3.650 ft.(namlu cikis hizi yuksek olanlar),  3.280 ft.(namlu cikis hizi cok yuksek olanlar)




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


40 grain -> L-RN cekirdek -> 1.025 fps -> 093 ft.-lbs.  Alt
40 grain -> L-RN cekirdek -> 1.080 fps -> 105 ft.-lbs.  Musabaka
40 grain -> L-RN cekirdek -> 1.150 fps -> 117 ft.-lbs.  Std. Hiz
40 grain -> L-RN cekirdek -> 1.200 fps -> 130 ft.-lbs.  Std. Hiz
40 grain -> L-RN cekirdek -> 1.240 fps -> 135 ft.-lbs.  Yuk. Hiz
36 grain -> L-RN cekirdek -> 1.410 fps -> 159 ft.-lbs.  CokYuk.Hiz
40 grain -> L-HP cekirdek -> 1.470 fps -> 192 ft.-lbs.  CokYuk.Hiz
38 grain -> L-HP cekirdek -> 1.025 fps -> 089 ft.-lbs.  Alt
38 grain -> L-HP cekirdek -> 1.050 fps -> 093 ft.-lbs.  Alt
38 grain -> L-HP cekirdek -> 1.260 fps -> 135 ft.-lbs.  Yuk. Hiz
38 grain -> L-HP cekirdek -> 1.280 fps -> 138 ft.-lbs.  Yuk. Hiz
37 grain -> L-HP cekirdek -> 1.280 fps -> 135 ft.-lbs.  Yuk. Hiz
36 grain -> L-HP cekirdek -> 1.280 fps -> 131 ft.-lbs.  Yuk. Hiz
36 grain -> L-HP cekirdek -> 1.260 fps -> 125 ft.-lbs.  Yuk. Hiz
36 grain -> L-HP cekirdek -> 1.220 fps -> 122 ft.-lbs.  Yuk. Hiz
33 grain -> L-HP cekirdek -> 1.500 fps -> 165 ft.-lbs.  CokYuk.Hiz
32 grain -> L-HP cekirdek -> 1.640 fps -> 191 ft.-lbs.  CokYuk.Hiz
31 grain -> L-HP cekirdek -> 1.430 fps -> 140 ft.-lbs.  CokYuk.Hiz
30 grain -> L-HP cekirdek -> 1.700 fps -> 192 ft.-lbs.  CokYuk.Hiz
31 grain -> 12n shot.           -> 1.000 fps -> ----- ft.-lbs.  Shot.






8 )    8x57mmJS MAUSER;


Farkli yabanci kaynaklarda,


- Genellikle 8x57mmJS olarak gosterilmekle birlikte,
- 8mm Mauser,
- 7.9x57mmJS Mauser olarak gosterildigini de gordum.


Remington, Winchester, Federal, Hornady, PMC, Sellier & Bellot, Prvi Partizan, Norma ve DN tarafindan uretiliyor.


Suphesiz, 8x57mmJS Mauser, .30-06 Spr., .308 Win., .308 Savage ve turevleri gibi, kafa ve tabla olculeri benzer olan bir cok modern fisegin buyuk babasidir diyebiliriz. Avrupa'da 8x57mmJS Mauser, populer av fisekleri arasinda en onde gelenidir. Bunun en onemli nedeni, yaban domuzu ve moose denilen geyik turu de dahil olmak uzere Avrupa'daki hemen hemen butun buyuk avlara uygun olmasidir. Mauser M98 tufeginin Amerika'ya binlerce adet ihrac edilmis ve ediliyor olmasindan dolayi da bir cok Amerikan avcisi da bu fisegi takdir edip fisegin surekli kullanicisi haline gelmis.


Amerika'li ureticiler, Avrupa'li olanlarin aksine, bu fisegi daha dusuk chamber basinci ve daha dusuk namlu hiziyla uretiyor. Amerika'li ureticiler genellikle sadece 170 grain olanini uretiyorlar.  Bunun sebebi muhtemelen, bu fisegin .323 diameter JS versiyonunun, .318 diamater icin uretilmis J yatakli bir tufekte atilabilecegi ve bunun doguracagi yuksek tehlikenin sorumlulugunu almamak adina Amerikan sıkı standartlarinin uygulamasi olabilir.   




8x57mmJS Mauser





Ilk Piyasa Tarihi : 1888 (J), 1905 (JS)


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : Alman


Tasarim Sahibi : Peter Paul Mauser


Diameter : .318 inch (J) , .323 inch (JS)


Cekirdek Agirligi : 170 - 200 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 9,5 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc veya Celik


Kapsul Tipi : Large Rifle




8x57mmJS MAUSER Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 53.000 psi


Yatay Menzil : 3.000 yard


Dikey Menzil : 8.500 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;




170 grain -> JSP cekirdek -> 2.360 fps -> 2.102 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 2.625 fps -> 2.755 ft.-lbs.
196 grain -> JSP cekirdek -> 2.595 fps -> 2.871 ft.-lbs.




9) .30-30 WINCHESTER;




Kisaca .30-30 Win. olarak gosterilmekle birlikte farkli kaynaklarda;


-.30 Win.


-.30-30 WCF,


-7.62x51Rmm olarak da gosterilebiliyor.


Winchester, Remington, Federal, PMC, Sellier & Bellot, Hornady ve Prvi Partizan tarafindan uretiliyor.


Bu fisek, 1895'te piyasaya suruldugu tarihten bu yana, Amerika'lilar icin mukemmel bir geyik fisegi olmus durumda. Hatta o kadar fazla kullanilmis ki, "muhtemelen bu zamana kadar .30-30 Win ile vurulan geyiklerin sayisi, diger butun fiseklerle vurulan geyiklerin toplam sayisindan daha fazladir" diyor Amerika'lilar. Bugun hala geyik avinda ozellikle Amerika'da rakip tanimaz bir fisek. Ancak sunu da belirtmek lazim, bu fisek geyik avindan daha buyuk veya daha kalin derili avlar icin uygun degil. Turkiye'deki domuz avlari icin de oneremem. Hafif Winchester tufeklerin ve Marlin lever-action carbine tufeklerin fisek yatagi uyumundan dolayi, bu tufeklerle 200 yard'lik mesafelerde mukemmel performans gosterir. 


Dogal balistik yapisi geregi isabet orani yuksek olan bir fisek olmasina ragmen, kisa ve islenmemis demir nisangahli namlusu olan tufeklerle cok keskin bir isabet orani beklememek daha dogru olur. Butun onemli fisek ureticileri bu kalibreyi uretim sureclerine dahil etmislerdir.


Yeterince guclu action blogu olmayan lever-action tufeklerde kullanim icin fisek yatagi basincini cok yukseltmeyecek fisekler secilmesine dikkat edilmelidir. Tabii ki bu da namlu hizinin daha dusuk olmasi anlamina geliyor. .30-30 Win kalibresindeki normal fiseklerin, yataginda fiseklerin birbirini patlatmamasi icin duz burunlu cekirdek kullanilmalidir. Bu duz burunlar, .30-30 Win fiseginin tesir mesafesinin sınırlı olmasindan dolayi, goruldugu ve hissettirdigi gibi bir balistik handikap degildir. Hornady Revolution fiseklerinde fisek tupunde ardarda durduklarinda birbirini patlatma riski var.


Bu fisegi kullanan avcilarin cok buyuk bir cogunlugunun, 150 grain'lik cekirdek kullandigini biliyorum.




.30-30 Winchester





Ilk Piyasa Tarihi : 1895


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : Alman


Tasarim Sahibi : Winchester


Diameter : .308 inch


Cekirdek Agirligi : 125 - 170 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 12 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc


Kapsul Tipi : Large Rifle




.30-30 WINCHESTER Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 42.000 psi


Yatay Menzil : 3.100 yard


Dikey Menzil : 7.000 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;




125 grain -> JHP cekirdek -> 2.570 fps -> 1.830 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.480 fps -> 2.049 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.390 fps -> 1.900 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.300 fps -> 1.762 ft.-lbs.
170 grain -> JSP cekirdek -> 2.200 fps -> 1.827 ft.-lbs.






10)    9.3x62mm MAUSER;


Kisaca, 9.3x62mm olarak da gosterilebilir.


Norma, Sellier & Bellot, Prvi Partizan, DN ve Lapua tarafindan uretiliyor.


Bir baska Alman fisegi olan 9.3x62mm Mauser, cok kisa bir surede Avrupa'li aticilarla birlikte, Afrika'nin duzluklerinde yapilan avlarin da favori fisekleri arasina girmis. Bu durum, yeni magnum fiseklerin bu fisegin yerini aldigi 1960'lara kadar devam edebilmis. Bugun Avrupa'da yaygin denilebilecek kadar cok kullaniminin yaninda baska ulkelerde de sadece sporting amacli (askeri kullanimi hic yok) kullaniliyor. Amerika'lilarla bu fisek hakkinda konusamazsiniz cunku bilenini kolay kolay bulamazsiniz


Bir cok benzer diger fisek gibi, bu fisegin de atasi, cok saygin ve takdir edilen bir fisek olan 8x57mm Mauser'dir. 3.29 inch dolu fisek boyuyla 9.3x62mm Mauser,  standard-action tufeklere uygun bir fisektir.




9.3x62mm Mauser;





Ilk Piyasa Tarihi : 1905


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : Alman


Tasarim Sahibi : Otto Bock


Diameter : .366 inch


Cekirdek Agirligi : 232 - 293 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 14 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc


Kapsul Tipi : Large Rifle




9.3x62mm MAUSER Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 56.600 psi


Yatay Menzil : 3.500 yard


Dikey Menzil : 7.000 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


232 grain -> JSP cekirdek -> 2.625 fps -> 3.548 ft.-lbs.
256 grain -> JSP cekirdek -> 2.560 fps -> 3.726 ft.-lbs.
286 grain -> JSP cekirdek -> 2.360 fps -> 3.544 ft.-lbs.
293 grain -> JSP cekirdek -> 2.430 fps -> 3.842 ft.-lbs.










11)    .375 HOLLAND & HOLLAND MAGNUM;


Kisaca, .375 H&H Mag. olarak gosterilir.


Remington, Winchester, Hornady, Federal, Kynoch, Sellier & Bellot, Norma, Prvi Partizan ve PMC tarafindan uretiliyor.


Holland & Holland, bu fisegi 1912'de tam olarak Afrika'nin cok tehlikeli avlari icin tasarlamis. Piyasaya surulmesinin uzerinden 100 yila yakin bir sure gecmis olan .375 Holland & Holland artik Afrika'da safari ve av tecrubesi yasamak icin gerekli ön sartlardan biri haline gelmis durumda. Afrika'nin bir cok ulkesinde yapilan butun buyuk avlarin kullanimi yasal olan,  "en kucuk" ve  "degismez" kalibresidir .375 H & H Magnum. Bununla birlikte bir cok tecrubeli Afrika avcisinin butun avlar icin tek secimi .375 H & H Magnum'dur.


Kuzey Amerika'daki avlar icin cok fazla guclu oldugunu ve uygun olmadigini soyluyor bir cok Amerika'li avci. Hatta bununla ilgili neredeyse atasozu haline gelmis bir soz var da simdi hatirlayamadim. Ancak ben bunun dogru bir fikir oldugunu dusunmuyorum. Kaldi ki, son yillarda yeni nesil Kuzey Amerikan avcilarinin , bu eski saheser fisegin degerini anlamaya baslamis olmalarini, buyuk ayi, moose denen geyik turu, ren geyigi ve bizon gibi avlarda kullanmalarindan anlayabilmek mumkundur.


Elinize .375 Holland & Holland Magnum kalibre bir tufek aldiginizda , agir ve guclu namlusuyla, farkli nisangahiyla, guclendirilmis ozel kundagiyla ve yekpare saglam action bloguyla , "cok guclu bir kalibre" hissini cok rahat hissedersiniz. Bununla birlikte bu atis oncesi hissiniz kadar gercekte geri tepme degerleri olmayan .375 Holland & Holland'in, cok iyi ve şaşmaz bir balistik performansiyla birlikte oldukca duz bir muhimmat yorungesine sahip oldugunu da belirtmek lazim.


Ilk uretildiginde .375 H & H fisegi, ikiz olarak uretilmis. Biri rimless , digeri rimmed. Bugun kullanilanlar, bolt-action tufeklerde rahatlikla kullanilabilsin diye rimless ve kusakli olarak uretiliyor. Diger rimmed versiyonu artik pek bilinmez ve demode olmus durumda.
Bu fisek, 270-300 grain'lik agir cekirdeklerle, cok abartili namlu cikis hizina sahip olmayacak nispi kisa namlularla atilmak icin tasarlanmis. Balistik performansi sadece 100 yard ve daha kisa mesafelerde onemliymis zamaninda! Populeritesi arttikca, avcilar bu fisegin 235 grain cekirdekle kullanildiginda uzak mesafelerdeki performansinin farkina varmislar.


Hafif olanlar Afrika'nin bazi avlari icin uygun olmakla birlikte, daha agir olanlari cok buyuk avlar icin uygundur. Cok tehlikeli olan avlar icin 300 grain'lik Soft Point ya da Full Metal Jacket formundaki cekirdekli versiyonlarinin kullanilmasi daha uygun olacaktir. Bir cok .375 H & H Mag. yivli tufek, belirli spesifik bir agiriliktaki .375 H & H Mag. fisege kalibre edilmis Flip-Up Express Sight ile satiliyor. Express Sight donanimlari, kolay kullanimli, saglam ve hafif ekipmanlar. Ancak, kalibre edildigi agiriliktan baska fiseklerle kullanimda performans dusecektir. Tabii ki her tufekte oldugu gibi, fisek agirligi degistirildiginde vurus noktasi (point of impact) testi yapmak sart. Yanca ve boyca ayarlanabilen optik sight (durbunler) ile kullanilmasi daha mantikli tabii ki.




.375 Holland&Holland





Ilk Piyasa Tarihi : 1912


Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle


Mensei : Ingiliz


Tasarim Sahibi : Holland & Holland


Diameter : .375 inch


Cekirdek Agirligi : 235 - 300 grain


Yiv-Set Dongu Orani : 12 inch'te 1 tur


Kovan Tipi : Rimmless, Kusakli, Bogazli


Kovan Malzemesi : Pirinc


Kapsul Tipi : Large Rifle




.375 HOLLAND & HOLLAND MAGNUM Ozet Balistik Bilgileri;


Maximum Ortalama Kama Basinci : 62.366 psi


Yatay Menzil : 4.100 yard


Dikey Menzil : 9.200 ft.




"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


235 grain -> JSP cekirdek -> 2.800 fps -> 4.090 ft.-lbs.
260 grain -> JSP cekirdek -> 2.700 fps -> 4.210 ft.-lbs.
270 grain -> JSP cekirdek -> 2.690 fps -> 4.340 ft.-lbs.
300 grain -> JSP/FMJ cekirdek -> 2.530 fps -> 4.265 ft.-lbs.
300 grain -> JSP cekirdek -> 2.600 fps -> 4.505 ft.-lbs.

[Tirdad SETAYESHI]

ibrahim bey ellerinize sağlık. çok değerli bilgiler...
Atagan bey ben de .30-06 SPR'ciyim ama çok sevdiğimden değil mecburiyetten yakın zamanda bir de .300 win mag eklemeyi düşünüyorum ama gözüm yine de .308 win ve .338 Lapua Mag'de

[İbrahim AYSU]

12-23 numaralı kalibreler :


12)    .243 WINCHESTER;

Kisaca .243 Win olarak gosterilir.

Winchester, Remington, Federal, Hornady, Black Hills, PMC, Sellier & Bellot, Norma ve Prvi Partizan tarafindan uretiliyor.

Bu fisegi, mukkemmel bir geyik avi fisegi olmasindan olsa gerek Amerikan avcilari cok sevmis gorunuyor. Tarafsiz ballistic raporlarinda .243 Win fiseginden cok daha iyi balistik performanslari olan 6mm av fisekleri olmasina ragmen, insanlarin tercihlerine bakildiginda, .243 Win fisegi, bu daha iyi performansi olan 6mm'likleri golgede biraktigi cok acik anlasiliyor. Bu yuzden bugun, neredeyse onemli ureticilerin tamami bu kalibreyi uretim sureclerine dahil etmis durumdalar. Asil uretim amaci olmamasina ragmen, domuz, yabani kurt vs gibi zararli hayvanlarin avlari icin de iyi bir performansa sahip.

Aslinda teknik olarak baktiginizda, .243 fisegi, .308 fiseginin 6 mm'ye uyarlanmis hali oldugu acikca belli oluyor. Geyik avina uygun en hafif 6mm cekirdek 85 - 100 grain civarinda olandir. Zaten, genel olarak ureticilerin ve tasarimcilarin 6mm secimleri de bu yonde. Bu fisegin hafif seceneklerinin geyik avinda kullanilmasi taraftari degilim, nispeten buyuk olmayan zararli hayvan avlarinda, 55, 58, 75 grain olanlari iyi secim olabilir.

.243 Winchester ,  duz yorungesini (flat trajectory) ve yuksek hizini dusuk geri tepmeyle dengeleyebilmis olmasindan dolayi, normal bizim gibi erkek aticilarin haricinde bayan avcilar tarafindan da rahatlikla kullanilabilir. (normal bizim gibi erkek ne demekse, soyleyiverdim iste:) )

Bu fisekteki en son revizyonu, Remingon Etronx adiyla (yanlis hatirlamiyorsam 2000'li yillarin basi olmasi lazim) atesleme ve kontak tasariminda yapti. Elektronik kapsuluyle , ateslemedeki "Lock Time" dedigimiz mekanik gecikmeyi neredeyse SIFIR'a indiriyor. Tabii ki, geleneksel tetik mekanizmasiyle , mekanik transfer sistemine gore super diyebilecegimiz bir Lock Time.


.243 WINCHESTER



Ilk Piyasa Tarihi : 1955

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : U.S.

Tasarim Sahibi : Winchester, Warren Page

Diameter : .243 inch

Cekirdek Agirligi : 55 - 100 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 10 inch'te 1 tur

Kovan Tipi : Rimmless, bogazli

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


.243 WINCHESTER Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 55.200 CUP

Yatay Menzil : 4.000 yard

Dikey Menzil : 9.000 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


55 grain -> JSP cekirdek -> 3.910 fps -> 1.867 ft.-lbs.
58 grain -> JSP cekirdek -> 3.750 fps -> 1.811 ft.-lbs.
75 grain -> JHP cekirdek -> 3.400 fps -> 1.925 ft.-lbs.
85 grain -> JSP cekirdek -> 3.175 fps -> 1.902 ft.-lbs.
95 grain -> JSP cekirdek -> 3.100 fps -> 2.027 ft.-lbs.
100 grain -> JSP cekirdek -> 3.100 fps -> 2.133 ft.-lbs.
100 grain -> JSP cekirdek -> 2.960 fps -> 1.945 ft.-lbs.
100 grain -> JSP cekirdek -> 2.850 fps -> 1.805 ft.-lbs.




13)    .223 REMINGTON;

.223 Rem. olarak gosterilen bu fisek, bazi kaynaklarda "5.56x45mm NATO" olarak gosteriliyor. Aslinda, .223 Rem. , 5.56x45mm'lik askeri versiyonun, sivil kullanim icin revize edilmis versiyonudur.

Federal, Remington, Winchester, Hornady, Black Hills, IMI, Prvi Partizan, Fiocchi, PMC, PMP, MEN, Sellier & Bellot, Wolf ve Lapua tarafindan uretiliyor.

Remington , .223'le baslayan kalibrelerin ve benzerlerinin Amerika'daki ilk ureticisidir. .223 Rem. , baslangicta cok da takdir edilen bir fisek olmamis eski kaynaklara gore, ancak zaman icinde zararli hayvanlarin avlarinda, bench rest musabakalarinda ve polis-asker kullanimiyla pazari etkisi altina almayi basarmis. Fisek su anda, U.S. National Match icin "authorized" olan fisekler arasindadir.

Bir cok ulkede (Amerika, Kanada, Avustralya, Yeni Zellanda gibi..) cok kolay bulunabilen bir fisek olmasina ragmen, tutucu Avrupa'lilar arasinda ayni populeriteyi saglayamamis. Turkiye'de kullanan vardir mutlaka ama ben kullanana rastlamadim. Ancak saydigim ulkelerdeki devamli yukselen populeritesi bu sekilde yukselmeye devam ederse, .22 Hornet, .218 Bee, ve .222 Rem fiseklerini tarihin karanlik sayfalarina gomecege benziyor.

Bu fisegin populeritesinin en onemli sebebi tabii ki balistik performansi. Gercekten iyi bir 250 yard atis fisegi olmasinin yani sira, genis aralikta cekirdek agirlik secenegi sunuyor ve mukemmel bir isabet oranina sahip. Asil tasarimi 55 grain'lik cekirdekler icin yapilmis. Bu gramajdaki stabilizasyonu, 62 grain'e kadar saglayabiliyor. Daha agir cekirdekli olanlarin iyi bir performans icin 12 inch'te 1 tur oranindan cok daha hizli bir dongu hizina ihtiyaclari var.

Amerikalilarin bu fisegi tercih etmelerindeki onemli bir diger nedenin de,  evinde dolum yapmak isteyenler icin kolay ve ekonomik bir secenek olmasi. Bu fisegi, yuksek performansta ve ideal hizda yakabildigi barut cesidinin fazlaliginin ve pirinc kovanlarin bulunabilirliginin yani sira, diger yuksek miktarda barut gerektiren fiseklere nispeten cok daha dusuk miktarda barut ihtiyacinin olmasi da bu "Amerikan evde dolumcularin" ilgisini ceken bir fisek olmasini saglamis gorunuyor.


.223 REMINGTON



Ilk Piyasa Tarihi : 1964

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : U.S.

Tasarim Sahibi : Remington

Diameter : .224 inch

Cekirdek Agirligi : 40 - 75 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 12 inch'te 1 tur

Kovan Tipi : Rimmless, bogazli

Kovan Malzemesi : Pirinc veya Celik

Kapsul Tipi : Small Rifle


.223 REMINGTON Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 55.400 CUP

Yatay Menzil : 3.850 yard

Dikey Menzil : 8.650 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


40 grain -> JHP cekirdek -> 3.650 fps -> 1.185 ft.-lbs.
45 grain -> JHP cekirdek -> 3.550 fps -> 1.259 ft.-lbs.
50 grain -> JSP cekirdek -> 3.425 fps -> 1.302 ft.-lbs.
55 grain -> JSP/JHP cekirdek -> 3.240 fps -> 1.282 ft.-lbs.
62 grain -> JHP cekirdek -> 3.025 fps -> 1.260 ft.-lbs.
69 grain -> JHP cekirdek -> 3.000 fps -> 1.379 ft.-lbs.
75 grain -> JHP cekirdek -> 2.790 fps -> 1.296 ft.-lbs.


14)    6,5x68mm ve 6,5x68Rmm;

Fisegin genel gosterim notasyonu "6,5x68mm RWS" dir.

RWS/RUAG tarafindan uretiliyor.

2nci Dunya Savasi zamaninda uretilen diger butun "ticari" Alman fiseklerinin uretim sureclerinin, savas oncelikli gereksinimlerden etkilendigi gibi, 6,5x68mm RWS fiseginin uretimi de donemin oncelikli ihtiyaci olan "savas muhimmat ihtiyaclarindan" dolayi olumsuz etkilenmis. 6,5x68mm fisegi, 2nci Dunya Savasi'nin devam etmesini saglayan fiseklerden biri olurken, dogal olarak Amerikan aticilarinin ve 6,5x55mm Swedish ya da 6,5x57mm Mauser fiseklerini tercih eden Avrupa'li aticilarin ilgisini cekme olanagi olmamis.

6,5x68Rmm tedavulden coktan kalkmis bir fisek olmasina ragmen, 6,5x68mm "simdilik" RWS/RUAG'in uretim surecleri dahilinde.

Once Sezar'in hakkini Sezar'a bir verelim; eger cok guclu bir 6,5mm fisek ariyorsaniz, bu fisek o fisek. Tasarimi uzak mesafe avlarina gore yapilmis bir fisek. Gerci buradaki "uzak mesafe" dedigim mesafelerde Turkiye'de av olmaz, hatta Avrupa'da da bu mesafelerde av olmaz. Bu kadar uzak mesafe avlari ancak Afrika ve belki Kuzey Amerika'nin batisinda olabilir…

Tamamen modern bir tasarim diyebilecegim, fisegin 6,5x68mm rimless versiyonu , genis kovanin butun avantajlarini kullanabilmek adina cok yuksek bir fisek yatagi basincina sahip bir fisek ve ayni zamanda kusaksiz bir fisek.

Amerikali aticilar genellikle bu fisegi pahali buluyor ve ureticisinin diger fisekler gibi fazla olmamasindan dolayi zor bulunur olmasini da dogal olarak bir dezavantaj olarak goruyorlar. Bununla birlikte, bu fisegin RWS dolumlarinin Kuzey Amerika'daki avlarin bir kismi icin hic de uygun bir kalibre olmadigini da soylemek lazim. Bu ve benzer sebeplerden dolayi, Avrupa'da ve ozellikle Amerika'da diger 6,5mm'lik fisekler cok daha populer.


6,5x68mm ve 6,5x68Rmm




Ilk Piyasa Tarihi : 1940

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : Alman

Tasarim Sahibi : RWS

Diameter : .264 inch

Cekirdek Agirligi : 93 - 127 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 9,84 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  "6,5x68mm olani ; rimless, bogazli" , "6,5x68Rmm olani ; rimmed, bogazli"

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


6,5x68mm ve 6,5x68Rmm Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 63.817 psi (6,5x68mm) , 56.565 psi

Yatay Menzil : 4.600 yard

Dikey Menzil : 9.900 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


93 grain -> JSP cekirdek -> 3.770 fps -> 2.935 ft.-lbs.
127 grain -> JSP cekirdek -> 3.150 fps -> 2.798 ft.-lbs.



15)    .338 WINCHESTER MAGNUM;

.338 Win.Mag. olarak gosterilir.

1958'de ilk piyasaya ciktiginda fisek, tam olarak uretim amacinin ne olduguyla ilgili kendisine aticilar tarafindan bir kimlik verilmesi konusunda zorlanmis. O donemin bir cok kaynagi ve dolayisiyla avcisi , "avci fisegi ya .30 kalibre olur, ya da .375 kalibre" dusuncesindeymis. Muhtemelen yeteri kadar tecrube edilmediginden olsa gerek. Hatta benim hatirladigim kadariyla da 2000'li yillara kadar herkes dudak bukerdi bu fisekten bahsedildiginde. Ama 2000'li yillardan itibaren nasil olduysa! belki de basarili marketing calismalarinin etkisiyle de olabilir, birden fisek tutulmaya baslandi. Normalde uretildigi gunden bu yana, satis grafikleri cok dik olmasa da duzgun bir yukselisi gosteriyorken, 2000'li yillarla birlikte tam olarak sebebini anlayamadigim ani satis grafiklerindeki yukselisinin gercek sebebi ne olursa olsun, zaten bu populariteyi balistik performansiyla hakeden bir fisek.

Muhtemelen gecis yapan avcilarin cogu, .358 kalibrenin bazi agirliklari yerine, .338 Win.Mag. fiseginin 200 - 250 grain araligindaki versiyonlarini tercih etmislerdir. Bir diger muhtemel sebep de, .338 diameter fiseklerin ballistic katsayisinin daha yuksek olmasi olabilir. Bir baska sebep de, Amerikan aticilari olabilir ki onlar da .358 kalibre gibi genis kalibrelerden pek hoslanmiyorlar.

.300 Winchester Magnum fiseginin genisletilerek boyu uzatilmis hali olan .338 Win.Mag standard-action tufeklere gore cok uygun bir fisektir. .338 kalibre cekirdeklerin agir kutlelerine ragmen, bu fisegin yuksek ballistic katsayisi sayesinde mukemmel bir balistik performans karnesi var.

Uzak mesafe avlariniza uygun olarak kullanabileceginiz en buyuk kalibre olarak dusunebilirsiniz. Tabii bununla birlikte hemen hemen her mesafedeki hedef aticiligi ya da spor amacli kullanmak icin de cok ideal bir kalibre.


.338 Winchester Magnum




Ilk Piyasa Tarihi : 1958

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : U.S.

Tasarim Sahibi : Winchester

Diameter : .338 inch

Cekirdek Agirligi : 180 - 250 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 10 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  rimless, kusakli bogazli

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


.338 WINCHESTER Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 64.000 psi

Yatay Menzil : 5.200 yard

Dikey Menzil : 11.700 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


180 grain -> JSP cekirdek -> 3.120 fps -> 3.890 ft.-lbs.
200 grain -> JSP cekirdek -> 2.960 fps -> 3.890 ft.-lbs.
210 grain -> JSP cekirdek -> 2.830 fps -> 3.735 ft.-lbs.
225 grain -> JSP cekirdek -> 2.940 fps -> 4.320 ft.-lbs.
225 grain -> JSP cekirdek -> 2.800 fps -> 3.915 ft.-lbs.
225 grain -> JSP cekirdek -> 2.600 fps -> 3.377 ft.-lbs.
250 grain -> JSP cekirdek -> 2.800 fps -> 4.350 ft.-lbs.
250 grain -> JSP cekirdek -> 2.660 fps -> 3.927 ft.-lbs.



16)    .30-378 WEATHERBY;

.30-378 Wby. olarak da gorebilirsiniz bu fisekleri.

Bu fiseklerin, yukaridaki tum fiseklerden ayrilan ozel bir ticari durumu var. Bu fisekler "PROPRIETARY CARTRIDGES" sinifindadir. Bu da yaklasik olarak "Anlasmali Ozel Marka ve Model" anlamina geliyor dersek yanlis olmaz sanirim…

Daha iyi anlasilabilmesi icin, genellikle perakendeci zincir marketlerin basvurdugu bir ticari uygulamadan ornek vereyim. Turkiye'de evinizin alisverislerini yaptiginiz zincir perakende magazalarinda bilinen, medya organlarinda reklamlari donen "jenerik , ulusal ve uluslararasi" markalar vardir. Bir de, yine bu markalarin ureticilerinin urettigi ancak uzerinde bu bildiginiz markalar yerine, "o marketin, zincir marketin, magazanin adini" marka olarak gordugunuz ozel markalar vardir. XYZ Zincir Magaza Sirketi, bu unlu ureticiye gidiyor, "X urununu benim istedigim kalitede uretip, uzerine de benim magaza ismimi marka olarak basacaksin" diyor ve bu minvalde bir ticari anlasma yapiyorlar. Yaklasik olarak benzer sekilde gerceklesiyor bu PROPRIETARY CARTRIDGES denilen fiseklerin uretimi ve dagitimi.

Ornegin bu fisegin tasarimini, Roy Weatherby kendi adina patentlemis ve uretimini ozel Private Label anlasmalariyla Isvec'teki Norma'ya "kendi adina" urettirebiliyor. Tabii topragi bol olsun amcamiz artik yasamiyor ama telif haklarini elinde tutanlar Weatherby Inc. sirketi ve varisleri var tabii ki.

Roy Weatherby, 1940'larin ortalarinda, farkli kalibre fiseklerle yaptigi deneme calismalarinda, yuksek hizli fiseklerin dusuk hizli fiseklere gore daha yuksek olduruculugu oldugunu kendine gore kesin rakamlarla tespit etmis ve hemen ise koyulmus. Kisa zaman icinde kendi sirketini kurmus ve unlu sirket sloganiyla cok kisa bir zaman icinde anilmaya baslanmis; "High Priest of High Velocity" ("Yuksek Hizin Babasi" gibi cevirebiliriz.)

Bugun hala uretimde olan bildigim kadariyla 13 farkli Weatherby fisegi var;
- .224 Wby. Magnum,
- .240 Wby. Magnum,
- .257 Wby. Magnum,
- .270 Wby. Magnum,
- 7mm Wby. Magnum,
- .300 Wby. Magnum,
- .30-378 Wby,
- .340 Wby. Magnum,
- .338-378 Wby.,
- .375 Wby. Magnum,
- .378 Wby. Magnum,
- .416 Wby. Magnum,
- .460 Wby. Magnum

Nispeten kucuk zararli hayvan avlari icin uygun olabilecek .224 Wby.Mag. fiseginden, tehlikeli buyuk avlara uygun .460 Wby.Mag. fisegine kadar genis bir yelpaze.

Bu fisekler arasinda en populer olanlari;

- .300 Wby.Mag. ,
- 7mm Wby.Mag. ve
- .270 Wby.Mag. olarak sayabiliriz.

Asil Weatherby fisekleri, Isvec'teki Norma tarafindan ozel Private Label anlasmalariyla uretiliyor. Bununla birlikte, yukselen Weatherby fiseklerinin populeritesi, kendi kendine bir anlamda ticari manada zarar vermis diyebiliriz. Zira populer olanlari, Remington, Winchester ve Federal uretim sureclerine dahil edivermisler. Akilli firmalar.

Butun Weatherby fisekleri yuksek hizli , rimless, kusakli ve magnum fiseklerdir.

.340 Weatherby ve daha alt kalibreler .300 H & H Magnum fisek kovan kafa olculeri baz alinarak tasarlanip uretilmis. .338-378 Weatherby ve uzeri kalibreler ise, .416 Rigby kovani kafa olculeri (kusak eklenerek) baz alinarak yapilmis. Butun Weatherby fisekler, yuksek hizi ve duzgun muhimmat yorungesi (flat trajectory) ile birlikte sert geri tepme etkisi ve tabii ki pahali fiyatiyla bilinir. Ne kadar para o kadar kofte misali ancak tabii ki bunlarin bir cogu Turkiye sartlari icin gecerli degil… Ne kadar iyi performans istersen, o kadar cok para odemek zorundasin ama Turkiye'de para odemeye karar versen bile sartlar farkli. Zira bizim de kendimize gore sloganimiz hazir aslinda ; "Fisek yok huzur var bu memlekette"

Bu arada asagiya yazacagim hiz ve teknik rakamlar 26 inch'lik bir namluyla yapilmis balistik olcumlerinin raporundandir.


.30-378 Weatherby



Uretim ve Kullanim Kategorisi : PROPRIETARY CARTRIDGES

Mensei : U.S.

Tasarim Sahibi : Roy WEATHERBY

Diameter : .308 inch

Cekirdek Agirligi : 165 - 200 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 10 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  rimless, kusakli bogazli

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


.30-378 WEATHERBY Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 65.000 psi

Yatay Menzil : 6.100 yard

Dikey Menzil : 12.000 ft.


"Kutle - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


165 - 200 grain -> 3.420 fps -> 4.676 ft.-lbs.



17)    7x57 MAUSER ve  7x57Rmm MAUSER;

7x57mm Mau. ya da 7x57mm olarak gosterilir.

Federal, Winchester, Remington, Hornady, Sellier & Bellot, DN, PMC ve Norma tarafindan uretiliyor.

7mm'lik fiseklerin buyuk buyuk babasi diyebiliriz bu fisek icin. 1892'de uretildiginde, askeri bir fisek olmasina ragmen, zaman icinde ozellikle Avrupa'li avcilar arasinda av icin de kullanilmaya baslanmis ve sporting fisekler arasinda kendisine yer bulmus. Amerika'daki raflarda yerini 1900'lu yillarin baslarindan itibaren almaya baslamis. Ancak Amerika'lilar arasinda cok mutevazi bir populerligi olmus hep, yani cok one cikan bir fisek olamamis Amerika'da hic bir zaman. Hatta su anda dahi bir cok Amerika'li fisek ureticisi, 7x57mm fisegi cok az alternatifiyle piyasaya sunuyorlar ya da ozel siparis halinde az da olsa taleplere karsilik vermeye calisan firmalar var. Hornady bir istisna , cesitli alternatif dolu 7x57mm fiseklerini tipki Avrupa'li ureticiler gibi uretiyorlar.

Mauser, 7x57mm fisegi, daha onceden urettigi 8x57mm fisegi ornek alarak uretmis. 7x57mm fisek, 8x58mm fisegin ilk varyantlarindan biri olmakla birlikte sonuncusu degil tabii ki. 7x57mm fisek 139 grain'lik cekirdegiyle mukemmel bir ballistics karnesine sahip olmasina ragmen, ureticiler tuketicilerin aliskanliklari dogrultusunda gunumuzde cogunlukla 150 - 175 grain araliginda uretiyorlar bu fisegi.

Geyik ve antilop avi icin, ayni zamanda benzer buyuklukte ve deri kalinligindaki avlar icin oldukca iyi bir secimdir. 150-200 yard ve 200-300 yard mesafeleri araliklarinda bu avlari rahatlikla yapabilirsiniz. Ancak 300 yard'dan daha uzak mesafe ya da bu avlarin haricinde daha kalin derili ve/veya buyuk avlar icin onermem.

7x57mm Mauser fisegin en iyi bilinen yonu, yuksek isabet orani ve yumusak geri tepmesidir.

Turkiye'de zaten .300 Win.Mag. fiseginin luks oldugu, bir cok uzak mesafe enerjisine ihtiyacimizin olmadigi ama keyifli ve guclu bir fisek olmasindan dolayi, domuzda da kullanilmasindan dolayi, keyif icin kullanilmasi uygun olmakla birlikte, bu 7x57mm Mauser fisek, Turkiye icin .308 Win.'den daha ideal bir fisek olmadigi kesin, avlarimizin cogu 0-300 yard araliginin disina cikmaz, cikan varsa da %1'i gecmez. Bu da .308'i fazlasiyla yeterli ve guzel bir fisek yapiyor bizim icin.


7x57mm Mauser;



Ilk Piyasa Tarihi : 1892

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : Alman

Tasarim Sahibi : Peter Paul MAUSER

Diameter : .284 inch

Cekirdek Agirligi : 139 - 175 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 8,75 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  rimless, bogazli

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


7x57 MAUSER Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 51.000 psi

Yatay Menzil : 4.200 yard

Dikey Menzil : 9.500 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


139 grain -> JSP cekirdek -> 2.830 fps -> 2.471 ft.-lbs.
139 grain -> JSP cekirdek -> 2.790 fps -> 2.417 ft.-lbs.
140 grain -> JSP cekirdek -> 2.660 fps -> 2.200 ft.-lbs.
145 grain -> JSP cekirdek -> 2.660 fps -> 2.279 ft.-lbs.
150 grain -> JSP cekirdek -> 2.690 fps -> 2.411 ft.-lbs.
156 grain -> JSP cekirdek -> 2.640 fps -> 2.417 ft.-lbs.
173 grain -> JSP cekirdek -> 2.380 fps -> 2.171 ft.-lbs.
175 grain -> JSP cekirdek -> 2.440 fps -> 2.315 ft.-lbs.



18)    .600 NITRO EXPRESS;

.600 NE 3 in. veya 15.2x76Rmm olarak gosterilir. 

Kynoch tarafindan uretiliyor.

Uretildigi 1899'dan itibaren 90 yila yakin bir sure boyunca, .600 Nitro Express fisegi dunyadaki en buyuk ve en guclu av fisegiydi. Bu fisegin hakkinda, etkisini gorenler ve bilenler buyuk bir saygiyla bahsederlermis, eski kaynaklar ove ove bitiremiyor ve cok buyuk bir saygi gosteriyorlar. Bu tabii ki anlasilabilir bir durum cunku, bu capta ve gucte bir av fiseginin bulunmuyor olmasi ve bu fisekle birlikte bir cok guclu av fiseginin hatiralar ve kolleksiyonlar fisegi durumuna dusmesine neden olmasinin da goz onunde bulundurursak oldukca dogal bir durum.

.600 NITRO EXPRESS efsaneleri (ki burada gercekten efsane olmus bir fisekten bahsediyorum) genel olarak, sert ve agir geri tepmesi, cekirdek agirligi, azametli buyuklugu ve vurus gucu konularinda ayri ayri hakkinda onlarca yazilar yazilmis surekli. 
Hatta oyle ki, bu kalibrede tufegi olanlar, kiyamadiklarindan cok az kullanirlarmis ya da hic kullanmazlarmis tufeklerini.

.600 NITRO EXPRESS fisegi, "yakin mesafelerden" cok buyuk ve tehlikeli avlarda kullanilabilecek, durduruculugu cok yuksek bir fisek. Tabii ki bu buyuklukte bir cekirdekli fisegin olusturdugu geri tepme de "efsanevi" oluyor. Dolayisiyla tahmin edebileceginiz gibi, boyle bir tufegi tasiyabilmek icin kullanmaniz gerekecek celikten yapilmis bir tasima cantasi, tufegin degismez aksesuarlarindan biri olacaktir.

Efsanelesmis hikayeleri bir tarafa, avlakta boyle bir tufegin 900 grain'lik cekirdegiyle gosterdigi azametli performans kendisine fazlasiyla yetecektir.

Bir baska soru ya da sorun da; bu kalibreyi kullanmaya karar verirseniz fisekleri nereden ve nasil bulabileceksiniz? Hadi fisekleri buldunuz diyelim, bu fisegin kalibresine uygun uretilen tufek alternatifi kac tane? Arastirdiginizda goreceksiniz ki, cok fazla alternatifiniz olmayacak. Turkiye'de omrunuz boyunca boyle bir tufege sahip olmup kullanabilme sansiniz, milli piyangodan buyuk ikramiye cikma ihtimalinden daha azdir diyebilirim sanirim


.600 Nitro Express;



Ilk Piyasa Tarihi : 1899

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : Ingiliz

Tasarim Sahibi : Jeffery

Diameter : .620 inch

Cekirdek Agirligi : 900 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 30 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  rimmed, duz

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


.600 NITRO EXPRESS Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 35.500 psi

Yatay Menzil : 4.600 yard

Dikey Menzil : 9.600 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


900 grain -> FMJ cekirdek -> 1.950 fps -> 7.600 ft.-lbs.



19)    .416 RIGBY;

10,5x74mm olarak da gosterilir.

Federal, Hornady ve Kynocth tarafindan uretiliyor.

John RIGBY, 20nci yuz yilin baslarinda, daha sonraki tarihlerde klasik olacak bir fisek tasarlamis, adi .416 RIGBY.

RIGBY'nin bu bulusu, yuksek isabet oranini, guvenilirligi ve nispeten dusuk geri tepmesi ile tum bunlari ortalama bir fisek yatagi basinciyla birlestirebilen parlak bir tasarim.

Fisegin unu kisa zamanda yayilmis ve bu fisek de tehlikeli ve buyuk avlarin populer av fisekleri arasindaki yerini almis.

Tecrubeli Afrika avcilarinin, "tehlikeli tum Afrika avlarinda guvenebilecek, can emanet edilebilecek bir fisek" olmasinin altini cizerek, siddetle onerdeklerine sahit oluyoruz. Hatta "bu fisek tercih edildigi takdirde, butun Afirka avlarini "tek tufege" indirmis olursunuz" diyenler de var.

Zaman zaman farkli agirliklarla doldurulmus olmasina ragmen, fisegin bugunku agirligi ve dengesi oldukca dengeli ve daha fazla gelistirmeye ihtiyaci yok.

Bununla birlikte, .416 Rigby nadiren kullanilan fisekler arasinda.. Ilk piyasaya cikisindan bugune kadar satilan bu kalibredeki toplam tufek sayisi, bir cogu eskiliklerinden dolayi tedavulden kalkmis ya da servislerde onarilmayi bekliyor halde olmasina ragmen, 12.000'in altinda gorunuyor. Her ne olursa olsun, .416 Rigby, Afrika'da av yapildikca , klasik Afrika fiseklerinden biri olarak kalmaya devam edecek gibi gorunuyor.

Bir cok avcinin bu fisegi tercih etmesindeki en onemli nedenler arasinda, kusaksiz duz kovan tasarimi, buyuk ve genis kovan hacmi ve nispeten yumusak (buyuk ama yumusak) bir geri tepmeye sebep olmasini sayabiliriz.

Detaylarina girmeyecegim ama oldukca kayda deger basarili balistik performansinin yaninda mutlaka soylememiz gereken bir diger nokta, .416 Rigby'nin bir magnum fisek "olmadigi" ve bu "magnum" olarak da etiketlenmedigidir.


.416 Rigby;




Ilk Piyasa Tarihi : 1911

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : Ingiliz

Tasarim Sahibi : John RIGBY

Diameter : .410 inch

Cekirdek Agirligi : 410 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 16,5 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  rimless, bogazli

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


.416 RIGBY Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 47.100 psi

Yatay Menzil : 2.500 yard

Dikey Menzil : 5.000 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


410 grain -> JSP/FMJ cekirdek -> 2.370 fps -> 4.990 ft.-lbs.



20)    .458 WINCHESTER MAGNUM;

.458 Win.Mag. olarak gosterilir.

Federal, Winchester, Hornady, Norma ve Kynoch tarafindan uretiliyor.

1950'lerde ve 1960'larda cocukluklari ve delikanliliklari gecen abilerimizin bu yaslarinda, .458 Winchester Magnum fiseginin, Afrika avlarinin cok tercih edilen en onemli fiseklerinden biri oldugunu duymus ya da buna bizzat sahit olmuslardir muhtemen. Benim yaslarimdaki birisi icin, bu fisekle atis yapma sansini yakalamak buyuk bir sans olsa gerek.

1980'lerde ve 1990'larda cikan ve cok daha iyi balistik performans sunan bir cok modern magnum fisegin piyasaya giris tarihleriyle birlikte, .458 Winchester Magnum fisegin onlenemez dususunun daha da hizlanisi ayni tarihlere denk geliyor.  Bugun hala uretim bandlarinda seyrek de olsa gorunmesine ragmen, .458 Winchester Magnum'la ilgili sayisal bilgileri daha cok, cok eski kaynaklarda bulabiliyorum.

Ballistic performansi cesitli kaynaklarda kagit uzerinde oldukca iyi olmasina ragmen, standard-action tufekler icin izin verilen maksimum kovan boy ve hacimlerinden dolayi oldukca kisitlanmis ve kisitli bir fisek. Buyuk ve uzun bir cekirdegin doldurulmasiyla, kovan icersinde nispi olarak az bir hacmin kalmasi, cekirdegin hizinin neredeyse ortalama namlu cikis hizlarina dusmesine neden oluyor. Kisacasi, ortalama bir namlu cikis hizi icin bile, uretimi oldukca zor, zahmetli ve belki de gereksiz bir fisek.

Avlakta, bu fisegin ispat ettigi sadece, sinifinda "yeterli" olabildigi, hepsi bu kadar, daha fazlasi kesinlikle yok. .416 Rigby, .470 Nitro Express gibi klasik fisekler yaslarina ragmen, Afrika avlari icin cok daha uygun fiseklerdir.


.458 Winchester Magnum;





Ilk Piyasa Tarihi : 1956

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : U.S.

Tasarim Sahibi : Winchester

Diameter : .458 inch

Cekirdek Agirligi : 350-510 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 14 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  rimless, kusakli, duz

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


.416 RIGBY Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 62.400 psi

Yatay Menzil : 4.300 yard

Dikey Menzil : 9.600 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


350 grain -> JSP cekirdek -> 2.470 fps -> 4.740 ft.-lbs.
500 grain -> JSP cekirdek -> 2.040 fps -> 4.620 ft.-lbs.
510 grain -> FMJ cekirdek -> 2.040 fps -> 4.712 ft.-lbs.


21)    .303 BRITISH;

.303 Brit. veya 7,7x56mmR olarak gosterilir. 

Federal, Remington, Winchester, Sellier & Bellot, Prvi Partizan ve PMC tarafindan uretiliyor.

2nci Dunya Savasi'nin bitisiyle birlikte, atil kalan fazla Ingiliz Short-Magazine Lee-Enfield tufeklerinin onemli bir kismi Amerika'ya gitmis. Bu tufekler, resmi musabakalarda olmasa da hedef aticiliginda ve avcilikta populer olarak kullanilmaya baslanmis kisa zaman icerisinde.

Amerikan ureticiler, 1900'lu yillarin baslarindan itibaren bu fisegi uretmisler. Her ne kadar, .303 British fisekleri 150 - 215 grain arasinda dolduruluyor olsa da, Amerika'li ureticiler agirlikli olarak 180 grain cekirdekle dolum yapiyorlar.

Normal avcilik ihtiyaclari icin tercih edilen fiseklerden biri olan .303 Ingiltere'nin hemen hemen her yerinde, kolaylikla bulunabilirmis bir zamanlar. 1950'lerin baslarinda , NATO olusumuyla birlikte, Ingiliz milletlerinde resmi kullanimdan kaldirilmis ancak av amacli olarak kullananlar varmis Ingiltere'de. Ben kullanani gormedim. Amerika'da hemen hemen tedavulden kalkmak uzere.. Semi-Obsolete durumuna alinmis fiseklerden biri.

.303 Biritish fisekler, modern fiseklere gore daha dusuk yatak basinciyla uretilir. Dogal olarak, namlu cikis hizi bir .30-'06 Spr. fisek kadar olamiyor.

.303 British fisekler, .311 diameter cekirdek kullanir. Askeri kullanimdan arta kalan .303 British fisekler, pas yapmaya cok egilimli (corrosive) olan Berdan kapsulleriyle doldurulmus. Sporting modelleri non-corrosive olan Boxer kapsullerini gormek mumkun.

Geyik ve benzeri orta buyuklukteki avlar icin, .303 British "ballistik olarak" kotu bir secim olmaz. Ancak, ticari ve kalibrenin gelecegi acisindan hic de iyi bir secim olacagini dusunmuyorum.


.303 British




Ilk Piyasa Tarihi : 1888

Uretim ve Kullanim Kategorisi : Centerfire Sporting Rifle

Mensei : Ingiliz

Tasarim Sahibi : Royal Ordnance Factories (Kraliyet Ordulari Fabrikalari)

Diameter : .311 inch

Cekirdek Agirligi : 150 - 215 grain

Yiv-Set Dongu Orani : 10 inch'te 1 tur

Kovan Tipi :  rimmed, bogazli

Kovan Malzemesi : Pirinc

Kapsul Tipi : Large Rifle


.303 BRITISH Ozet Balistik Bilgileri;

Maximum Ortalama Kama Basinci : 46.400 psi

Yatay Menzil : 3.000 yard

Dikey Menzil : 6.500 ft.


"Kutle - CekirdekTipi - NamluCikisHizi - NamluCikisEnerjisi" Tablosu;


150 grain -> JSP cekirdek -> 2.690 fps -> 2.400 ft.-lbs.
180 grain -> JSP cekirdek -> 2.460 fps -> 2.420 ft.-lbs.
215 grain -> JSP cekirdek -> 2.180 fps -> 2.270 ft.-lbs.


Selamlar...






 .

[İbrahim AYSU]

Ülkemizde en çok bilinen çaplardan biri .308 Winchester . Bu bir av (sporting) kalibre. Askeri bir kalibre değil.

Bir de buna çok benzeyen (aynı olduğu söylenir ama değil) 7.62x51mm Nato fişeği var. Bu da Nato'nun askeri kalibresi. Askerde G3 kullanan herkes haşır neşir olmuştur bu kalibreyle.

Bu iki kalibrenin, hem kovanında hem de çekirdeğinde, binde bir kaç inch'lik seviyelerinde de olsa farklılıklar vardır. Patlama basınçları da farklıdır.

.308 Win kalibre bir tüfekte, 7.62x51mm Nato fişeği kullanılabilir , kayıp sadece belki bir miktar accuracy ve öldürücülük etkisi olabilir. 

Ancak, 7.62x51mm bir tüfekte, .308 Win kalibre bir fişek kesinlikle kullanılmamalıdır. Askeri tüfekte, test basınçlarına çok yakın seviyelerde oluşacak patlama basıncı çok tehlikeli olabilir, Allah korusun büyük kazalara yol açabilir.

Yani bu iki çok benzer kalibrede, av fişeği olan askeri tüfekle kullanılamaz, ancak askeri fişek olan av tüfeğinde kullanılabilir.

[Berhan PINAROĞLU]

Ülkemizde en çok bilinen çaplardan biri .308 Winchester . Bu bir av (sporting) kalibre. Askeri bir kalibre değil.

Bir de buna çok benzeyen (aynı olduğu söylenir ama değil) 7.62x51mm Nato fişeği var. Bu da Nato'nun askeri kalibresi. Askerde G3 kullanan herkes haşır neşir olmuştur bu kalibreyle.

Bu iki kalibrenin, hem kovanında hem de çekirdeğinde, binde bir kaç inch'lik seviyelerinde de olsa farklılıklar vardır. Patlama basınçları da farklıdır.

.308 Win kalibre bir tüfekte, 7.62x51mm Nato fişeği kullanılabilir , kayıp sadece belki bir miktar accuracy ve öldürücülük etkisi olabilir. 

Ancak, 7.62x51mm bir tüfekte, .308 Win kalibre bir fişek kesinlikle kullanılmamalıdır. Askeri tüfekte, test basınçlarına çok yakın seviyelerde oluşacak patlama basıncı çok tehlikeli olabilir, Allah korusun büyük kazalara yol açabilir.

Yani bu iki çok benzer kalibrede, av fişeği olan askeri tüfekle kullanılamaz, ancak askeri fişek olan av tüfeğinde kullanılabilir.

İbrahim Bey sadece merakımdan soruyorum 308 win kalibreli tüfeğe sahip olan biri MKE'ye istihkak için gittiğinde 7,62x51 MKE üretimi mühimmat alabilirmi?

[İbrahim AYSU]

Bir keresinde sorduğumda "satılmaz ama av kalibresi 308 win bulunmadığında, stoklarda olmadığında ve/veya ithal edilmediğinde izin verilir satılır" anlamına gelen bir cevap vermişlerdi. Bu beş yıl kadar önceydi, şimdiki durum nedir bilmiyorum ama aynıdır sanıyorum, yalnız sürekli .308 win stoklarda bulunuyor , arada bir kontrol ediyorum, çekirdek tipi çok kısıtlı da olsa oluyor...
 

İbrahim Bey sadece merakımdan soruyorum 308 win kalibreli tüfeğe sahip olan biri MKE'ye istihkak için gittiğinde 7,62x51 MKE üretimi mühimmat alabilirmi?

[İbrahim AYSU]

Şu an bir kaç farklı grain'de Federal , S&B vs av kalibresi de var. Web Sitelerinin yeni halinde, yerli MKE üretimi 7.62x51mmNato askeri fişeği de satışta görünüyor. En sağlamı telefonla arayıp sormak.

http://mkek.gov.tr/tr/SilahSatisUrunler.aspx

[Berhan PINAROĞLU]

Bir keresinde sorduğumda "satılmaz ama av kalibresi 308 win bulunmadığında, stoklarda olmadığında ve/veya ithal edilmediğinde izin verilir satılır" anlamına gelen bir cevap vermişlerdi. Bu beş yıl kadar önceydi, şimdiki durum nedir bilmiyorum ama aynıdır sanıyorum, yalnız sürekli .308 win stoklarda bulunuyor , arada bir kontrol ediyorum, çekirdek tipi çok kısıtlı da olsa oluyor...

.308 kalibre  üretim yapmalarını beklemek zaten yanlış olurdu desenize Evet ara ara bende bakarım mke'nin sitesine (alabileceğimden değilde meraktan:) )genelde .308 win mevcut oluyor. teşekkür ederim.

[Atagan YILDIZ]

Benim bildiğim geçtiğimiz senelere kadar satılıyordu..308 win Blaser r93 tüfeği olan bir arkadaşım 100 adet federal 100 adet ise mke 7.62x51 NATO mühimmatı alıyordu.2 sene önce mke ye gittiğinde askeri uçlu çekirdeklerin sivillere satışı artık yasak denilmiş kendisine.

[Tirdad SETAYESHI]

Benim bildiğim geçtiğimiz senelere kadar satılıyordu..308 win Blaser r93 tüfeği olan bir arkadaşım 100 adet federal 100 adet ise mke 7.62x51 NATO mühimmatı alıyordu.2 sene önce mke ye gittiğinde askeri uçlu çekirdeklerin sivillere satışı artık yasak denilmiş kendisine.

konu MKE ise doğrudur.. askeri uçların sivillere satışını yasaklarlar tabi onların gözünde askeri uç işin son noktasıdır falan sanıyorlardır!!!!

[Hakan AKTÜRK]

Askeri mermilerin yivli av tüfeklerinde kullanılması tüfeğe zararlı olduğunu söylüyorlar. Bende 30.06 var 7.62*63 ebatındaki NATO mermisi askeri mermi olduğundan yiv ve setlere zararlı olduğunu söylüyorlar. Bu konuya açıklık getirirseniz sevinirim.

[İbrahim AYSU]

Türkiye'de askeri çekirdekli fişeklerden 63mm kovan uzunluğu olanı hiç görmedim, satılıyor mu bilmiyorum. 45mm ve 51mm kovanlar var askeri olarak. 30.'06'nın sadece ithal av fişekleri satılıyor.

Performans ve namlu ömrü için, askeri fişeklerinin av tüfeklerinde kullanılması önerilmez. Askeri çekirdekler daha serttir bildiğiniz üzere. Yine de tüfek Alman tüfeğiyse, yani namlu Alman üretimiyse, namlu ömründe çok önemli bir fark olacağını düşünmüyorum

Av fişeklerinin, askeri tüfeklerde kullanılması ise , .308 Win -> 7.62x51mmNato örneğinde olduğu gibi, önerilmemesinin ötesinde, çok tehlikelidir.

Askeri mermilerin yivli av tüfeklerinde kullanılması tüfeğe zararlı olduğunu söylüyorlar. Bende 30.06 var 7.62*63 ebatındaki NATO mermisi askeri mermi olduğundan yiv ve setlere zararlı olduğunu söylüyorlar. Bu konuya açıklık getirirseniz sevinirim.