Muzzle breaker, Muzzle Brake
Namlu ağız kilitleyici veya namlu ağzı frenleyici: Özellikle ağır kalibrelerde namlu ağzına taklılara öncelikle fişeğin ateşlenmesinden doğan yüksek basıncın yaratacağı şiddetli geri tepme gücünü, namlu ağzından saliseler içinde çıkacak gazları daha önceden hesaplanmış yönlere dağıtarak azaltmayı hedefler. İkincil ve bazen en önemli yararı da namlunun gazın dışarı çıkması ve ayrıca geri tepmenin yaratacağı sarsıntı hareketini yine aynı gazları yönlendirerek azaltmak ve ateşlenen merminin transizyonel balistik değerlerini düzeltmektir. Böylece uzak mesafelere yönelik yapılan atışları daha iyi hale getirebilir.
TasarımBir muzzle brake'in davranışı deliklerin gazı hangi açı ile dışarı çıkaracağı ile doğrudan ilgilidir. Yukarıda yerleşen delik var ise, yukarıya yönlendirilen gazla namlu şahlanmasını geri çevirir. Ayrıca namlu ucuna (muzzle) yerleştirilen herhangi bir alet ağırlığı arttıracağından inersiyi arttırarak şahlanmak için gerekli kuvveti arttırır dolayısıyla da şahlanma azalır. Bir muzzle breaker tasarımı sadece diyagonal olarak kesilmiş namlu ucundan da ibaret olabilir(örn. AK-47) namlunun üst tarafı boşaltılıp(kesilip) alt uç diyagonal olarak devam eder ise gazla yukarıya doğru daha fazla iletilecek dolayısıyla da namlu bir miktar aşağı itilecek.
KusurlarMuzzle brake'in avantajlarının yanında az da olsa kusurları da vardır. GAzların geriye doğru aktarıldığı modellerde atış takımı/gözcü veya atıcıya doğru püskürtülen parçacıklar/sıcak gazlar, namlu patlama olasılığında artış ve bunlardan daha sık görünen atış ekibi/atıcı tarafından duyulan ses gücünde artış bu kusurlardan birkaçıdır. atıcı/atış takımı tarafından duyulanes gücü ortalama standart bir muzzle brake tarafından 10-20dB arttırılır. Ses gücü en fazla 160dB'e kadar artar ki >120dB'den sonra ses rahatsız edicidir. Özellikle son yıllarda ülkemizde oldukça popüler hale gelen .300 Winchester Magnum kalibresinin oldukça yüksek olan patlama sesi giderek yaygınlaşan muzzle brake/Mag-na port kullanımı dolayısıyla atıcılar tarafından sıklıkla şikayet konusudur. Ancak .300 win mag tüfeğin yaratacağı tepme gücünü ve ardışık atışların ortalama boydaki bir atıcı için neredeys eimkansızlığı kalibre için bu cihazları oldukça elzem kılmaktadır.
Alev GizleyenAlev gizleyen ve muzzle breaker popüler kültürde birbirine benzetilirler halbuki ikisnin görevi oldukça farklıdır ancak aynı yere takilıp uzaktan görünüşleri oldukça benzer olduğundan benzetilebilmektedirler. Alev gizleyen kısa namlulu silahlarda(carbine) sıcak gazların ışımalarını azaltma, belli yönlere yönlendirme ve soğumalarını sağlayarak askerin daha kamufle birşekilde ateş edebilmesini sağlamaktır. Halbuki Muzzle breakerın görünürlük üzerine herhangi bir etkisi yoktur.
Mag-na port(
www.magnaport.com)
Namlu ağzına yakın yerleşimli iki trapezoid ve iki oval şekilli kesiden ibarettir(aslında Mag-na Port ticari bir isim olup ilk uygulayan şirket olduğundan bu isim ile adlandırılmaya devam edilmektedir). ikisi yaklaşık 1.5¨ uzunluğunda 180 derecelik kesi her iki tarafta ve diğer ikisi de oval şekilli 50 derecelik kesiler; bu iki oval şekilli kesi uzun kesilerin önünde yerleşiktir ve her iki taraftan namlunun üst kısmına doğru ilerler.
Arpacığı olan namlularda oval şekilli kesiler yerleşitirilemediğinden sadece 180 derecelik kesiler arpacığın hemen arkasına yerleştirilir. Ayrıca .13 inch'ten ince namlu et kalınlığına sahip namlulara Mag-na Port yapılamaz ve muzzle brake yerleştirilebilir.
Magna port ve Muzzle brake her ikisi de sonradan namluya yerleştirilebilir ancak her ikisinin de teknik zorlukları olduğu gibi Mag-na Port daha zor yapılabilen işlem olup oldukça uzmanlaşmış firmalar tarafından yapılmaktadır.
Günümüzde artık faklı firmalar tarafından farklı Magna port uygulamalarına rastlamak mümkün.
Dip Not: Konu wikipedia'dan yazılmış gibi görünebilir ancak o konnun tamemı tarafımca yazılmış olduğunu belirtebilirim. Türkçe Kaynak olarak Sn. Nejat Ünerin yazı dizisi kullandım geri kalanlar ingilizce kaynaklardan DiMaio, Vincent J.M. (2002). Gunshot Wounds: Practical Aspects of Firearms, Ballistics, and Forensic Techniques, SECOND EDITION. Taylor & Francis. p. 79. ISBN 978-0-8493-8163-8.
Umarım yararlı olur...