Arkadaşlar ben usta değilim , Üstad , hoca uzman , vs vs hiç değilim. Hatta bu kavramların yakınından bile geçmem. Her ne kadar avcı belgem olsada canlıyada atmıyorum. Çerkes kökenliyim. Ve her çerkes gibi silaha meraklıyım. Benim farkım merak etmekle kalmam , birde uygulamalı denerim. Merak işte.
Aklımıza müthiş gibi gelen bazı fikirler , sahada uygulamada oldukça kötü sonuçlar doğurabilir. Orhan beyin 130-150 metre aralığındaki domuzları vurma sevdasından dolayı 20 metre ve daha yakından kalkan domuza kendisini biçtrime ihtimali gibi.
Anlaşılan bu dürbün olayına ciddi ciddi kafaya taktınız Orhan bey. Ve Brc artıkıl olayını soruyorsunuz. Güzel.Merak iyidir. İlgi bilgiyi, bilgide , tecrübeyi getirir.
Öncelikle artıkıl diye bir kelime yoktur. Article yazmamız lazım. ağız alışkanlığı türkçesi olan artıkıl demişiz böylede kalmış.
Bir dürbüne baktığınız vakit ne görürüsünüz. ? Birbirini kesen yatay ve dikey birer çizgi.
( eee bu ne işimize yarayacak ? )
Sabit bir noktadan , mesafesi her zaman sabit duran bir hedefe atış yaparken iş görür.Yani 100 metreye sıfırlandığı takdirde , 100 metrede + işaretini ortaladığınız her hedefi istediğiniz yerden vurursunuz.
Peki hedef 150 metredeyse Nişan noktanız neresi olmalıdır ? Yüfeği yukarı doğru biraz kaldırmalısınız ki mermi 150 metreye düşsün. Ne kadar kaldıracaksınız , birazcık . Ne kadar birazcık ? azıcık işte.Bir gıdımcık kaldır salla gitsin. Ya tutarsa.
Diyelim tek merminiz var , veya ateş ettiğiniz hedefi ıslalarsanız kaçıyor veya pusuyor. Dürübünüzde referans alacağınız noktalarda yok ki , tam olarak o mesafeyi hedefin üzerine getiresiniz .Şimdi ne olacak ?
Balistik , belirli bir mühimmatın , belirli bir mesafede , izlediği yolu belirleme birimidir.
Demek ki sıfırlama bölgesinin altında ve üstünde bir noktaya atış yapılmak istediğinde referans alınabilecek başka bilgilerede ihtiyacımız olacak.Bunun üzerine bu işin ulemaları , kafa patlatıp , referans olabilecek türlü türlü sistemler geliştirdiler.Bunların en yaygınları , mil-dot veya Moa kullanmak.
İki sisteminde farklı hesaplama yöntemleri ve farklı sonuçları vardır. Hangisini seçeceğiniz , mühimmatınız ve kullanıcının yetenekleriyle doğrudan alakalıdır.Yalnız bunlar yivli için geliştirilen askeri kullanımlı sistemlerdir. Bunların kullandığı dürbünlerde , atış esnasındaki çoğrafi koşullar , mermi yolunu etkileyeceği için oldukça hassas ayarlar yapabilmeniz mümkündür.
Peki öyle 1.000 metre atma gibi bir niyetimiz yok. Zaten öylede bir silahımızda yok.Yivsizle atacağız ama hedef için referans noktasıda görmek istiyoruz.Şimdi ne olacak ?
Daha önceki yazılarımda da belirttiğim gibi , havalı tüfeklere dürbün yapmasıyla bilinen hawke firması , Yivsizler için özel Hawke BRC ( Balistic reticle calculator ) uygulamasını yapmış. Aslında bu bir yivsiz balistik yazılımı. Yani bir program. Dürbüne özel yaptığı article'de bu isimle anılıyor.
Yapılan dürbün 1600 fps çıkış hızlarındaki merminin basıncına dayanabildiği gibi, atıcıyada bir takım referans noktaları verebildiği gibi, geyik avcılarına özel üretildiği için hedefin geyik olacağı varsayımızla atıcının geyiğinde gerçek boyunu tahmin edebilmesi için mesafe ile doğru orantılı bir boy ölçme sistemi geliştirmiştir.
Bu düzenek 6X optik büyütme oranındayken 50 Yard noktasını , sıfırlama noktası baz alarak , diğer mesafelerdeki hedefe atış yapmak istediğiniz , tam olarak hangi işaretleyicinin üstünde tutmanız gerektiğini gösteriyor. Mesafe kısa olacağı için kule ayarlarıyla uğraşmayacağınız gibi " Pusu atışı " gibi çok uzak mesafedeki , hareketli hedeflere yapılan özel bir atış türünü yapmayacağınız için temel temel referans noktalarından fazlada bir bilgi vermiyor.Yivsiz mühimmatının menzilide kısa olduğu için bu extralara zaten gerek yok.
Umarım kafanız karışmamıştır. Bu dürbün hem yivsiz mermisi basıncına dayanabiliyor, hemde belirli mesafelerde hangi noktanın hedefin üzerinde tutulması gerektiğini gösteriyor.
Önceki yazımda belirttiğim yivsiz için özel üretilen Nikon bulamadığın için , weaverde bu referans noktalarını olmadığı için , Tercihimi hawkee deerpass yönünde kullandım.
Özel not : Atricle üzerinden detaylı referans noktası bakımından bu işin ağababası Horus'tur . Avın 5 kuşak kadar seceresini döker birde üstüne , nerdeyse avın , sabah ne yediğine kadar gösterir.!!!! ( Tamam tamam ,fazla attık )
Sniper olmayacağımıza göre 5000 dolarlık böyle dürbünlerede ihtiyaç yoktur.
Yazı oldukça uzadı farkındayım ama umarım okuyanlar sıkılmıyordur. Şimdi asıl başımıza bela olacak olaya geliyorum Sayın Çerkesoğlu.
Elimizde yivsiz mermi basıncına dayanabilen bir dürbün var. Yani bunu ateş ederek bozamıyoruz. Peki bu durumda bozulan nedir ?
Bozulan şey montaj ekipmanlarının zamanla gevşemesidir.fakat en yaygın yapılan ise montaj ekipmanı seçiminde yanlış tercihlere bulunmak ve bunların montajlaması sırasında yapılan hatalardır. Bunu açalım.
Belirli bir kalitenin üstündeki dürbün satın aldığınız vakit , kutusundan montaj elemanı çıkmaz. Bundan şunu anlamanız gerekiyor.
Bu dürbün birden fazla atış platformu için kullanılabilinir.Dolayısıyla hangi atış platformunda kullanacak iseniz buna uygun montaj ayaklarını ayrıca satın almanız gerekiyor.
Bu durumda eğer satın aldığınız dürbünün kutusundan montaj ayağı çıkıyor ise , bu olay kesin değildir ama çoğunlukla böyledir. büyük ihtimalle satın almış olduğunuz dürbün havalı veya paintball silahları için üretilmiştir.Ateşliye takar ve makul bir süre kullanabilirsiniz. Zamanla article çizgileri kırılır ve mercekler , dürbün kanalında zıpladığı için , odak değiştiğinden görüntüyü netleyemezsiniz.
Buyrun burdan yakın.Dürbüne Dünya para ver, Bir süre sonra hiç bir işinize yaramasın.
Peki hangi montaj ekipmanını kullanmanız gerekiyor ? Yaa alın size çok bilinmeyenli denklem. Çok farklı sayıda montaj çeşidi olduğu gibi , dürbünün ağırlığıda önem kazanıyor.
Tüfeğinizin mevcut ağırlığının üzerine birde dürbün ağırlığı eklenince , tepmenin hissedilen gücü artıyor.Gördünüz değilmi , dürbün alırım takar arslanlar gibi kullanırımdan fazlası varmış.
Şimdi armsan tüfeğe dürbün takmaya niyetlendik. Atricle olayından dolayı zatern kısıtlı olan seçeneğimiz tek'e düştü. Mecburen hawkee takmayı düşünüyoruz ama O da ne , Kutudan montaj ayağı çıkmadı. Şimdi ne edeceğiz ?
Sayın çerkesoğlu başlar harıl harıl interneti didelemeye. Ve bir sürü montaj sistemiyle karşılaşır. Ve acı gerçekle yüzleşir.
Çünkü dürbün çapları farklı olduğu gibi , montaj ayaklarınında çapları ve yapıldıkları metaller farklı farklıdır.Yani ön mercek çapı ne olursa olsun , dürbün boğazı ( 2.5 veya 3 cm ) çapında montaj ayağı bulamazsa , elindeki dürbün , hem daim elinde kalır. gözlem dürbünü olmaktan başla hiç bir işe yaramaz.
Bununla kalsa iyimi ? Kader ağlarını Orhan beye örmektedir. Çünkü armsanda 11" mm lik motaj kanalı vardır.Piyasadaki çoğu montaj ayağı 22 mm lik piccatiny uyumludur.
İş inada biner , Ya olacak , ya da olacaktır. Orhan bey bu işin kolay olmadığının farkına varır. Bu bilinmeyenliğin verdiği çaresizlikle , buruk bir şekilde gülümser.Yumruğunu havaya kaldırarak , nefesinin yettiği , tüm gücüyle haykırır. "Yenecem seni dürbün." . Galiba olayı fazla dramatize ettik.Normal moda alayım kendimi.
Piyasada çok ürün olmasına rağmen , Türkiye içinde bulunabilirlik olayı bizleri kısıtlamaktadır. Yani parasıyla değilmi diye düşünmeyin , Bu tür ürünleri yurtdışından getirmesi özel izinlere tabii ve bulundurması ticari açıdan sancılı olduğu için çoğu satıcı stok tutmuyor.
Söküp takma kolaylığı ve her daim aynı ayaraları tutması bakımından , her avcının rüyası olan EAW - SCHWENK tarzı montaj sistemi bir yivsize takılabilinir mi ?
Elbette takılır ama altyapı için işinin ehli hatta deli bir makine mühendisi veya eski kaşar bir tornacınızın olması gerekiyor. Gövdeye montaj braketleri için alt yapı yapılacak ( Yivli için üretildiği için yivsiz gövdesinin açı değerlerini tuttarabilmek için Cnc de özel üretim ), Tüfek gövdesine montaj delikler açılıp diş çekilecek , bunu yaparkende silahın çalışmasına müdahele edilmeyecek hassasiyetle çalışılacak vs vs olayına girmeden önce EAW - SCHWENK montaj ekipmanının sadece kendisinin 1250 TL civarı olduğunu belirtirsem , olayın maddi boyutu nerdeyse her yivsiz sahibini çaydırır. Kalkı ki işçilik ve özel üretim parçalarla en az üç katına çıkacağı düşünülmeli.
SCHWENK pahalıya çıkıyor. Bu durumda daha ucuz çözüm arayağız.
Tüfeğide kurcalamak istemiyorsak. Üzerindeki 11mm lik kanala direkt takılabilen bir montaj ayağı arayacağız. Öyle ya dürbünü yapan firma ayağını hayli hayli yapar.
Yaparda bu montaj ne kadar sağlam olur .? Görüldüğü gibi kanalı yandan sıkışıtrmakla sabitleniyor. Montaj ekipmanı aliminyum. Gövdede aliminyumsa , zamanla tepmenin eksiliyle gevşermi ? elbette her metalde olduğu gibi bu olay olur. Ne kadar sürede olur ? Bu kullanıma bağlı. Piccatiny gibi hem sabitleme hemde durdurma gibi bir özelliği olmadığından kendi seçiminde buna güvenemedim. Bir kere yap , adam akıllı yap ,paşa paşa kullan taraftarıyım.
O zaman öncelikle tüfeğimize picacatiny ray özelliği kazandırmamız lazım. Yine yandan sıkıştırmalı ama çok vidalı adaptörler karşımıza çıkıyor.Fakat bunlar her şekilde tüfek gövdesine sabitlendiği için , slug ve şerit iki namlunuz varsa ve şerit namluyla uçara atacaksanız her seferinde sökmek ve yeniden montajlayıp sıfırlamak zorunda kalıyorsunuz.
Veya , tüfek gövdesine özel yaptıralacak bir piccatiny ray kaynaklanabilinir. Kim yapar, Kaça çıkar bilmem.Ancak şerit namlu kullanımında arpacığı görüşünüzü kısıtlamayacak gibi üretilmeli. Ama her şekilde tüfek gövdesinde dürbün olması gibi bir sorunla karşılaşıyorsunuz. Peki böyle bir durumda ne olur ? Uçarada dürbünle atarsınız değilmi ? O kadar kolay olsa , bunu herkes yapar. Paralax olayına girmiyorum bile , çünkü zaten daha öncelikle çözmeniz gereken başka bir işle uğraşmanız gerekiyor. Yani başımızın belası olan "Eye relief" kavramı yani göz kurtarma mesafesi ,başımıza türlü türlü işler açar.
Peki nedir bu eye relief mesafesi ? Ve neden önemlidir ? Tüfek tepme yapan bir alet olduğu için , tüfek dürbününe gözlem dürbünü gibi göz dayanarak bakılmaz. Bunu yaparsanız ve ateş ederseniz , dürbün tüpü yüzünüze çarpar ve gözünüzün etrafında " Ahmak kesiği" diye tabir edilen bir yara açar.
Dürbün üretici firma bunu engelleyebilmek için , üretiği tüfek dürbüne , belirli bir eye relief mesafesi ayarlar.daha doğrusu , dürbünün içindeki mercekleri , görüntüyü dürbün dışında odaklayabilmek için konumlandırır. Yani dürbünden net bir görüntü görmek için , dürbüne eye relief mesafesinden bakmanız gerekir. ( örneğin 7 cm olsun ) Bu mesafeden daha uzak veya daha yakın bakarsannız bir şey göremezsiniz ,
Bu durumda dürbünü tüfek gövdesine sabitlerseniz ve uçara atmaya çalışırsanız , veya Orhan beyin planladığı gibi 20 metreden kalkan domuza nişan almaya çalışırsanız , eğer kas hafızanız çılgın değil ise , veya dipçiğiniz ayarlı değil ise , ( aslında bu durumda bile çok çok zor ) Tüfeği omuzladığınız an , mekanik nişangah gibi avı aramazsınız , birde gözünüzü eye relief mesafesine konumlandırabilmeniz lazım ki , dürbünden bir şeyler görebilesiniz , gördüğünüz anda referans noktalarını hedefin üzerine denklemeye çalışacaksınız.Bunu yapabilmek ciddi yetenek ister.
Slug ve şerit olmak üzere , çift namlulu bir silahınız varsa , nişan hattınızı dürbün ve motaj ekipmanlarıyla kapatmak pekte akıl karı değildir. Bu yüzden slug namluya cantilever özellik kazandırmak en mantıklısı gibi geliyor. Montajlandığı vakit dürbün slug namlu üzerinde kalıyor. Şerit namlu her zaman olduğu gibi kullanılabilinir.
Yazı fazlaca uzadı. Bu yüzden detaya girmeden yazmaya başlıyorum. Tüm bu çileye girmemizdeki amaç dürbün ayarlanırının mümkün mertebe bozulmaması. Bu da dürbünü mümkün olduğunda hatasız montajlamamız sayesinde olur.
Diyelimki armsan tüfeğimize piccatiny özelliği kazandırdık.Dürbünüde aldık.Olay sadece montaj ayağına kaldı.2 pinlimi olacak ? Ya da piyasada bulunan 4 pin li mi ? ( 4 vidalı ) Çelikmi olacak ? aliminyum mu ? Bunada kullanıcı karar verir.
Kendim dahada sıkı kavrama sağladığı için 6 pinli kullanıyorum.Bu modelde kullanılan civatalar diş sıyırmayan türden.
Bunların montajını kendiniz yapacaksanız birde tork tornavidanız olmalı, Ki her civatayı aynı güçle sıkabilesiniz. Off ki , ne off. Çarşı yine karıştı.
Sayın Çerkesoğlu birde bunu montajlarken başınıza gelecekleri anlatmak isterim ama yazı fazlaca uzadığı için burada kesiyorum.
Özetle 100 metreye kadar gez ve arpacıkla atabiliyorsanız bu dürbün işlerine bulaşmayın.
Getirisinden çok götürüsü olacaktır. Ve söküp bir kenara atacaksınız.Çekeceğiniz çileye hakikaten değmez.
Konu: YİVSİZ AV TÜFEKLERİNDE DÜRBÜN KULLANIMI? (Okunma sayısı 22008 defa)