Merhaba,
Hep "şok" diyoruz ama asli "bogum ya da bogmak" anlamina gelen "choke" kelimesinin bizim kullandigimiz "şok" anlamiyla pek bir alakasi yok… Yani kelimenin gercegi "choke" , Turkce'si de "bogmak". Neyse bu ayri bir konu ama kisaca belirteyim dedim.
"Choke"larla ilgili soylenecek cok sey var ama konu maalesef yine yerli uretimin "kalitesine!" dokunuyor bir yerden…
Namlu ucundaki ic capini ya da "choke" cikisindaki ic capi olcmek yaniltabilir, zira namlunun farkli kesitlerindeki ic capiyla direkt alakalidir muhimmata nasil bir "choke" uygulandigi… Dolayisiyla , namlu ucundan gordugumuz captan yola cikarak degil, "daralmanin" ne kadar oldugunu bilerek ve bunu namlu ic capiyla iliskilendirerek tufegimize gercek anlamda nasil bir "choke" uygulandigi hakkinda daha gercege yakin fikrimiz olabilir.
Yani , namlu ucu capi ………… kadardi, dolayisiyla choke … numaraymis demek yaniltabilir. Zira namlu ic capi , farkli amaclarla (Browning Back Bored Barrels gibi) degistirildiginde, namlu ucundaki gordugumuz choke capinin etkisi farkli olacaktir. Ayni sekilde namlu ic capi, standardizasyon sorunu nedeniyle amacsiz ve bilincsiz olarak (yerli ureticilerin neredeyse tamaminin yaptigi gibi) degistirildiginde, yine namlu ucundaki gordugumuz choke capinin etkisi farkli olacaktir.
Genel anlamda oncelikle bilmemiz gereken, "choke"larin en cok kullanilanlarinin "ne kadar" daralma yaptigi ve bu daralmayla ne kadar Pattern Efficiency (Pattern Yeterliligi yani 30 inch icerisindeki Sacma Orani) saglamasi gerektigidir;
Amerikan Standartlarindaki Isimlendirmesiyle;
Choke Durumu - Inch Olarak Daralma - 40 yard'ta 30 inch'lik Daire Icerisindeki Sacma Orani
OVER CHOKE - 0,055 - (Sacma Orani istikrarsizlasabilir )
FULL CHOKE - 0,040 - 70% (Bazi ureticiler bu daralmayi 0.035 olarak uygularlar)
3/4 CHOKE - 0,030 - 65%
1/2 CHOKE - 0,020 - 60%
1/4 CHOKE - 0,010 - 55% (Bazi ureticiler bu daralmayi Improved Cylinder olarak adlandirirlar)
Imp.Cylinder - 0,005 - 50% (Ureticilerin buyuk bir kismi bu daralmayi Skeet olarak adlandirirlar)
True Cylinder - 0,000 - 40%
Goruldugu uzere, "isimlendirme" konusunda Avrupa'li ve Amerika'li ureticiler hatta ayni kitadaki farkli ureticiler bile farklilasabiliyorlar.. Farklilasamayacak nokta, daralma miktari ve bu miktar ile 40 yard'ta bulunan hedefte (1 1/4 oz.'luk 6 numara sacma ile) 30 inch'lik cember icerisindeki sacma oranidir. Farklilasmayacak demeyelim de , referans alinmasi gereken degerler , daralma miktari ile 30 inch cember icerisindeki sacma oranidir.
Isimler, avcilara ve aticilara kolaylik olsun, rakamlari ezberlemek zorunda kalmasinlar diye verilmisler. Ancak, bizim yerli ureticiler gibi isimlerin standardizasyonuyla birlikte namlu ic cap standardizasyonunu bozanlar olursa, avcilarimiz mecburen kafalarini gercek referanslara, yani daralma miktari ve isabet yuzdelerine takmak zorunda kalacaklar dogal olarak…
Eger elinizde namlunun farkli kesit seviyelerindeki diameter olcumlerini yapabilecegimiz bir cihaziniz yoksa, geriye kalan en kolay yol, 40 yard atis testi yapmak. 40 yard atis testi (test kurallari, hesaplama metodlari ve test sonuclarinin okunmasiyla) ilgili ayri bir baslikta yazmaya calisacagim.
Selamlar..
Ülkemizde üretilen yerli tüfeklerin neredeyse tamamına yakının şoklarının namlu iç çapına bağlı olarak daralmadığını biliyormuydunuz?
*Bu bir yanlışlık mı?* yoksa beretta klonu tüfekler gibi şokların da Gelişi güzel ölçülmeden yapılmasından mı kaynaklanıyor? *Veya yerli tüfek sanayinin seri üretim adına göz ardı ettiği bir şeymi? *Yada yerli tüfek sanayi bu şok mevzundan bi habermi…?
Şu şekilde açıklamaya çalışayım REMİNGTON tüfeklerinde iç çap genellikle 18.51(.729) BERETTA tüfeklerinde ise 18,36(.723) olarak biliniyor. Ve bu firmalar şokarı nı bu değerler üzerinden üretiyor.
İstisnalar hariç Yerli tüfekler ise namlular 18,3 den 18.6 ya kadar çıkabiliyor şuana kadar elime geçen tüm yerli tüfeklerin şoklarının(beretta vidalama) çaplarını ölçtüm sonuç hayret verici hepsi yaklaşık olarak 18,30 e göre ayarlanmış..gibi..
Bu durumda Eğer elinizdeki tüfeğin iç çapı 18,5 ise: Örnek: 18,3 ün 3 nolu şoku 18,5 e neredeyse 1 nolu şokuna denk geliyor. yani orta şok diye takıyorsunuz fakat full şok la atıyorsunuz yada 1 2 nolu şoklarınızı takınca turkey-yada extra full oluyor.
Örnek olması açısından Beretta ve remington tüfeklerinin şok daralma çizelgesi aşağıdaki gibi…buradan hareketle tüfeğimizin gerçek şok değerini bulabiliriz..
inch mm
BERETTA .723 18,36
F 1 NL ŞOK .695--17,65
İM 2 NL ŞOK .700--17,78
M 3 NL ŞOK .705--17,9
İC 4 NL ŞOK .715--18,16
SK SKEET .718--18,23
CLY SİLİNDİR .723--18,36
inch mm
REMİNGTON .729 18,51
Turkey .680 17,27
Extra Full .690 17,52
F 1 NL ŞOK .700 17,78
İM 2 NL ŞOK .705 17,90
M 3 NL ŞOK .710 18,03
İC 4 NL ŞOK .720 18,28
SK SKEET .725 18,41
CLY SİLİNDİR .729 18,51
Yerli Üretimlere Bakalım elimde huğlunun ve üzümlünün farklı markalarının şokları mevcut şu an elimde mevcut olan ATA,STOEGER,KRAL markalarının da şokları var …Yaklaşık Elimde 30-Tane Değişik Yerli Şok Var sonuç Hepsi Aynı…
F 1 NL ŞOK 17,40
İM 2 NL ŞOK 17,60
M 3 NL ŞOK 17.80
İC 4 NL ŞOK 18,10
CLY 5 NL ŞOK 18,30
Kullandığım Yerli tüfeklerin iç çapları ata neo=18,4 kral 18,47 stoeger 2 namlulu birisi 18,6 diğeri 18,51 iç çapları fabrika da ustalar tarafından ölçülmüştür..
Bu tablolara göre eğer elimizdeki tüfeğin namlu iç çapını biliyorsak bir değerlendirme yapılabilir.. Ve bu konuda aklında soru işareti olan arkadaşlara yardımı olabilir diye düşünüyorum…
AYRICA (ŞOKLAR VE TÜFEĞE UYUMU) KONUSUNA DAHA HAKİM ARKADAŞLARIN PAYLAŞIMLARINI MERAKLA BEKLİYORUM.. SAYGILAR RASTGELE
http://www.industrial-enclosures.com/html/inch-mm-calculator.html BURADAN İNCH İ MM RE CEVİREBİLİRSİNİZ.. .1 İNC=2,54MM