Doğum sonrası feromon durumu

[Murat KANTARCI]

Değerli veteriner hekim arkadaşlar,
köpeğim doğurdu ve yavrular 2 aylık oldular.
Dişi pointer köpeğim Chip'in yanında bir de erkek Breton köpeğim Foyt var ve her akşam gezinmeleri için serbest bırakırım. Bu günlerde erkeğin, 2 ay önce doğum yapmış olan köpeği izlediği ve çiftleşmeye çalıştığını gözlüyorum. Çiftleşme olmayacağı en azından dişinin organındaki durumdan belli, bu kadar kısa sürede, üstelik doğumdan 2 ay sonra kızana da gelmeyeceğine göre, bunun bilimsel açıklaması nedir? Köpeklerde s.... feromon salgısının süreçleri nasıldır? Bilgi ricasıyla, selamlar!

[Özhan KELEŞ]

ALINTIDIR


DİŞİ KÖPEKLERDE SEXÜEL SİKLUS


4 avreden oluşur.

1-PROÖSTRUS :     KIZGINLIĞA HAZIRLIK EVRESİ.
Vulvada ve uterusta aşırı sıvı ve kan birikmesine bağlı olarak, ödem görülür. Uterus yaklaşık 2 kat büyümüştür. Yine bu dönemde vulvada kan akışı görülür. Kanama kızgınlık belirtisi değil kızgınlığa hazırlık evresinin başladığının göstergesidir. Çoğu zaman, başlangıçta gelen az miktardaki kanı yalandığı için kanama pek fark edilemez, ilerleyen zamanlarda kan akışının hızlanması ve vulvanın aşırı ödemlenmesi sonucunda kanama daha belirgin hale gelir.
Kan, erkek köpekleri cezbedici, feromon denilen salgıları da ihtiva eder. Erkekleri cezp eder  fakat çiftleşmeye henüz hazır değildir.
sık sık idrar yapma hareketlerini (feromon bırakma içgüdüsü) gözleriz, su içme isteği artar.
İştah kaybı görülür, genç köpekler bu döneme pek alışık olmadıkları için huzursuzdur.
ortalama olarak 9 gün (2-22) sürer.
Bu dönemde ya da 1 hafta kala kullanacağınız, kızgınlığı ertelemeye yönelik kullanılan hormonlar etkisiz kalacaktır.

2-ÖSTRUS   : KIZGINLIK
Dişi köpeğin erkeği kabul etmesiyle başlayan dönemdir. Hazırlık evresinde görülen belirtiler daha da belirgin hale gelmiştir. İnleme ve kuyruğunu yana atma hareketini görürüz.
Feromon salınımı hat safhadadır. Evden kaçarak aktif bir erkekle çiftleşme içgüdüsü vardır.
Östrus ilerledikçe vulvadaki ödem geriler. Kanama kızgınlık evresinin ilk 3 günü görülebilir.
Daha sonra kan, kırmızı yada sarımtrak ve sulu bir hal alır. Östrusun bitişi başlangıcı kadar ani değildir.
ortalama 6-12gün (2-20) sürer.
Ovulasyon (dişi üreme yumurta hücrelerinin salınımı) spontan olarak, genellikle östrus başlangıcında 5 gün içerisinde olur. 24 saat kadar sürer.

3-METÖSTRUS (DİÖSTRUS)
Dişi köpeğin erkek için hala çekici olmasına rağmen, dişinin erkeği kabul etmemesi ile başlar.
Fertil bir erkekle çiftleşmiş  ise gebelik şekillenir. (gebelik süresi ort : 63gün)
Çiftleşme olmaması, yada fertil olmayan bir erkekle çiftleşmiş ise  ortalama gebelik süresine eşit olarak yalancı gebelik şeklillenebilir.

4-ANÖSTRUS (DİNLENME DÖNEMİ)
Doğumdan ya da gebelikten sonra görülen dinlenme evresidir. Yeni kızgınlık dönemi için hazırlık evresidir. Doğumdan sonra uterusun involüsyonu, ve yeni kızgınlık dönemi için yumurtaların olgunlaşması hayli zaman alacaktır.
Ortalama 120 gün (40-270) sürer.

[Murat KANTARCI]

Özhan bey,
ilginize teşekkürler, ben veteriner hekim değilim ancak Dr. ziraat yüksek mühendisi olarak Zootekni okudum ve gerek bu bilgiler gerekse daha fazlasını biliyorum ancak benim sorum "doğum sonrası (2 ay)yani dinlenme döneminde dişi köpek çiftleşme için feromon salgılar mı, bilimsel olarak erkeğe çekici gelmesinin nedeni nedir?" Bunu veteriner hekim arkadaşlar bilimsel olarak nasıl açıklarlar?
Selamlar!

[Özhan KELEŞ]

Murat bey ben veteriner hekim olmadığım için sorunuza cevap olarak yazmamıştım sorunuza cevap veteriner hekimlerimiz tarafından cevaplandırılacaktır.

Benim yazmamın yegane nedeni sitemiz üyelerini konu hakkında bilgilendirmek adına idi.

[Vet.Hekim Kaya GİRAY]

 murat bey ben bir yerden başlayayım ileride toparlamaya çalışırız zira sizin sorunuzun cevabı sadece dişi köpeğinizle alakalı değil hatta büyük kısmı erkekle ilgili

   öncelikle erkek köpeğiniz gençse ve daha önce hiç çiftleşmemiş ise dişi köpeğinizi her gördüğünd çiftleşmek isteyecektir bu tamamen erkeğin tecrübesizliği ile ilgili br durumdur ve zamanla dişilere ne zaman yaklaşılacağını öğrenmeye başlar

    erkek yetişkin olmasına rağmen uzun süredir çiftleşmiyorsa; bu durumda hemen hemen yukarıda anlattığımla aynı şekilde cereyan eder

 bunların dışında dişi köpekle alakalı bazı sağlık problemleride erken kızgınlığa veya iki kızgınlık arasındaki sürenin kısalması yada uzamasına sebep olabilir. buda köpeğin erkek köpeğe çekici gelmesine neden olur
  

 
 

[Murat KANTARCI]

Kaya bey,
açıklamanıza teşekkürler ancak bahsettiğiniz nedenlerle oluşan bir durum değil, zaten bilimsel farklı bir açıklama beklememin nedeni de bu.
Özetle erkek 5 yaşında ve Mayıs ayında da çiftleşti, ayrıca uzun süredir birlikte aynı ortamı paylaşırken bu durum aniden doğumdan 2 ay sonra başladı ve 2-3 gündür devam ediyor, bence sanki bir bir feromon etkisi gibi zira kokuya yanaşıyor ancak dişide vulvada bir değişim yok.
Bana ilginç geldiği için konuyu paylaştım, doğumdan 2 ay sonra daha yavrularla (2 adet)  birlikte iken de yeniden kızan başlangıcı olacağını sanmam. Konu açıldıkça belki vet. hekim ya da aynı olayı yaşamış arkadaşlar katkı yaparlar.
SLM.

[Vet.Hekim Kaya GİRAY]

  murat bey şimdi demek istediğinizi daha iyi anladım benim tavsiyem köpeğin bir vajinal sitolojisine bakılması ve bu durumun östrusla ilişiğinin olup olmadığının değerlendirilmesi eğer ilişiği varsa olası sebebin araştırılması yönünde olacak.