Oestrus ovis (yerel adı büelek)

[Mustafa DEMİRTAŞ]

Oestrus ovis  sineğinin L1, L2 ve L3 larval formlarının meydana getirdiği bir hastalıktır. Bütün dünyada koyun ve keçilerde yaygın olarak rastlanır. Ergin sinekler beslenmezler ve çok kısa süre yaşarlar.
resim

Resim



Resim


Biyoloji: Ergin sinekler ilkbahardan sonbahara kadar aktiftirler. En çok yaz aylarında aktiftirler. Dişiler vivipar olup uçuş sırasında karın gerisindeki hareketli tüpten larvaları fışkırtarak hayvanların burun delikleri civarına bırakırlar. Bir defada 25 kadar larva bırakabilirler. Larval üretimini birkaç günde tamamlayıp ölürler. Koyunlar sineği fark ettiklerinde paniğe kapılır, heycanlanırlar, yem yemeği durdururlar ve küme halinde toplanarak burunlarını toprağa yakın tutarlar veya birbirlerinin yapağısı içine gömerler. Koyunlar ısrarla dik dik yere bakar, at gibi homurtu sesi çıkartır ve sık sık tıksırırlar. Burun delikleri civarına bırakılan larvalar buruna girer ve frontal sinus istikametinde ilerlerler. Larvalar müköz sekresyonla beslenirler. Larvalarında burada bulundukları dönemde koyunlar devamlı olarak tıksırarak bunları atmaya çalışsalar da bunu başaramazlar. Larvalar burun boşluğunda gömlek değiştirerek L2 olurlar. L2'lerde frontal sinusa gelerek L3 olurlar. Gelişimini tamamlayan larvanın üzerinde arkaya yönelik dikenler bulunur. Bu dikenler mukozal membranları irkiltir ve mukozaların çok fazla miktarda müköz salgı üretmesine sebep olur. Gelişen larvalar burun deliğine geri dönerler ve toprağa düşerler. Toprağa pupa safhasına girerler. 4-6 hafta sonra pupadan ergin sinek çıkar.

Resim


Patogenez: Ergin sineklerin koyunlara saldırısı sebebiyle koyunların otlaması aksar, huzursuz olurlar. Larvaların üzerinde dikenler burun mukozasını irkiltir ve rhinitis'e sebep olur. Hayvan rahat solunum yapamaz. Yem yiyemezler. Burunları tıklalı olduğu için nefes alırken ağızlarını açarlar dolayısıyla yem yemeleri aksar. Ağırlık kaybı ve gelişme geriliği görülür. L3 larvaları bazen os ethmoidale'yi deeritip geçerek beyne kadar ulaşabilirler.

Resim

Semptomlar: Koyunlarda müköz burun akıntısı, tıksırık, solunum güçlüğü belirtileri görülür. Hayvanlar burunlarını yere veya sabit nesnelere sürterler. Burunlarının üst kısmını sürtmekten kıl dökülmesi ve sıyrıklar oluşabilir. Bazen ayaklarını burunları vururlar. Ağır enfestasyonlarda dönme hareketi yaparlar. Hareketlerde koordinasyon bozuktur. Larvalar sinuslar içerisinde öldüğünde sekunder bakteriyel enfeksiyonlar şekillenebilir.
TEDAVİ
Sağaltım: Larvalara karşı avermektinler 50 mg/kg dozda deri altı uygulanabilir. % 10'luk Neguvon solüsyonu burun içine 10 ml enjekte edilebilir. Rafoxanide 7,5 mg/kg dozda ağız yoluyla kullanılabilir.
----------------------------------------------------------------

arkadaşlar biliyorsunuz pointerim kral hiç neden yokken bir gecede ölmüştü...11-12 yaşlarındaki yegenlerim amca ölmeden  iki gün önce aksırınca agzından tırtıl çıktı demişlerdi...önce köpegin agzından tırtılmı çıkarmış diye ciddiye almamıştım...yalnız sonraki günlerde bu tırtıl kafama takıldı başladım nette araştırmaya....tahminimce bu sinek larvasını tırtıl sanmış olabilirler...
taşıma esnasında agzından burun deliklerinden ve birkaç damlada pipisinin ucundan kan damlamış....
bu sinek bizim bölgede buelek-büelek olarak tanınır...ve hayvanlar kuyruklarını kaldırarak agaçlık yapraklık gölge yerlere kaçışırlar....araştırınca anladımki gerçekten tehlikeli bir sinekmiş....sebebi bu sinekmidir bilmiyorum..koyuna keçiye ve büyükbaş hayvanlara hatda insanlara larva bırakıyorsa köpeklerede bırakabilir....

böyle vakalarla karşılaştıysa vet hekimimizin tecrübeleride faydalı olacaktır...tşk

[Misafir 48]

köpekte bu vaka söz konusu değil... sizin köpeğinizde aksırınca ağzından kurt çıktıysa  köpeğinizi iç parazitler  ciddi oranda çoğalarak öldürmüş olasılığının üzerinde durmalısınız...iç parazit tedavisi yaptınızmı yaptıysanız neyle nasıl yaptınız ve ne sıklıkta yaptınız...?

[Mustafa DEMİRTAŞ]

hocam agzından yada burnundan ne çıktıysa ben görmedim..çocuklar tırtıl demişlerdi...ben bu ne olabilir diye sonradan araştırdım....

iç parazit ilacı olarak üçdört ay aralıklarla caniverm tablet kullanırdım yeni yavrumada aynı ilacı kullanıyorum..

[Erhan ACAR]

Çok ilginç bi sinek gerçekten... Allah kimsenin başına vermesin çok zor bi durum.

[Vet.Hekim Kaya GİRAY]

 birol bey meslektaşımın da dediği gibi bu larva köpeklerede görülmez ancak tirtil çıktığını söylüyorsunuz bu da beni köpeklerin burun boşluğuna yerleşen başka bir parazit olan linguatula serrata ya yönlendiriyor. ancak ağzından parazit gelmiş ise o zaman köpeğinizde ciddi bir iç parazit invazyonu varmış

[Mustafa DEMİRTAŞ]

hocam tırtıl sözü küçük yegenlerimin sözü..neresinden çıktıgıda belli degil...agızda burunda kurt kurtçuk tenya araştırırken bu sinegin böyle marifetleri oldugunu ögrendim..köpek yazmıyor ama insan dagil büyükbaş küçükbaş hayvanlarda görülüyormuş...bende belki köpekler içinde tehlikeli olabilir diye bu bilgileri paylaştım...