Gönderen Konu: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?  (Okunma sayısı 13536 defa)

0 Üye ve 4 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimiçi Mehmet Sabri MUTLUER

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 317
  • Thanked: 875 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« : 06 Ağustos 2018, 09:03:01 »
BALİSTİK bir ivme ile hareket eden cisimlerin, seyir halindeki davranışlarını inceleyen bir fizik bilimi dalıdır. Balistik denilince ilk akla ateşli silahlar gelse de, golf topunun, futbol topunun, roketlerin, mermilerin de balistiği vardır.

Balistik genellikle yivli mermiler için önemli olsa da yivsiz mermiler hatta saçmalar için de davranış özelliklerini bilmek açısından önem taşır. Etkili menzili 100 metre içinde olan yivsiz tüfek için balistikten bahsetmek pek çoğunuza saçma gelebilir. Sonuçta omuzlayıp atarsınız. Ancak kendi dolumlarımızı yapıyorsak etkili ve isabetli fişek kullanımı açısından bilmenin bir sakıncası herhalde yoktur.

Bu yazımda tüm balistiği aktarmam mümkün değil. 1) İç balistik 2) Geçiş balistiği 3) Dış balistik  4) Son (terminal) balistik kavramları içinde dış balistik içinde yer alan yivsiz tek kurşunların bir özelliğinden ve bu konu ile ilgili yaptığım bir testten söz etmek istiyorum.

Sesüstü (süpersonik) hızda namludan çıkan tek kurşun hava direnci ile karşılaşarak giderek yavaşlarken, ağırlığı ile yer çekimi etkisi ile aşağı düşmeye başlar. Merminin hızı ses hızına kadar düştüğünde sürüklenme katsayısında ani bir azalma görülür. Bu olay ses hızı ile ses hızının 0,8 katı arasında oluşur. Bu bölgeye transsonik bölge diyoruz.



Bu bölgede hava direncinde ani azalma (Cd=sürüklenme katsayısında ani düşme) kurşunun seyrinde yön değiştirmelere hatta takla atmalara neden olur. Tekkurşunun bu davranışını aşağıdaki Taofladermaus'a ait yavaş çekim videoda izleyebilirsiniz:



Tekkurşunun Namlu çıkış hızına, balistik katsayısına, ağırlığına göre transsonik bölgeye gireceği mesafe değişmekte, kurşunun kestirilemeyen davranışları nedeniyle isabet düşmektedir.

Bu olayı test etmek için yaptığımız bir çalışmayı aktarmak istiyorum:

Bu çalışma için biri namludan sesüstü (Süpersonik) hızda çıkan bir tek kurşun, diğeri sesaltı (subsonik) hızda çıkıp transsonik (sesgeçişi) bölgesinden etkilenmeyecek bir tek kurşun:

Ayni mesafeden, barut miktarını ayarlayıp atmak zor iş. O nedenle merminin hedefe vardığı değişik Mach hızlarında mesafeyi ayarlayarak test etmek, hem subsonik hem de farklı hızlardaki tek kurşunlarla karşılaştırma yapmak için 2 tür fişek doldurarak hazırladım.

Bunlardan ilki süpersonik hızda Brenneke benzeri bir tek kurşun:


tapasıyla 32 gram gelen bu tek kurşunu GFS kovan üzerinde gelen U688 kapsül ve 1.55 gram D20V barut ile hazırladık.

Subsonik tek kurşunları da Brenneke çekirdek, Sterling kovan ve U688 kapsül ile 1.28  Maxam CSB 3 Barut ile hazırladık:


Önce atış düzeneğimizi hazırladık, uzaktaki atışları değerlendirebilmek için telefon kamerasına teleskobumuzu bağladık.  İlk önce hangi Mach hızlarında hedefe ulaşacağını bulmak için Balistik katsayı tesbiti için 50 metre mesafeden hazırladığım süpersonik kurşunları 5 er atış yapıp namlu çıkış hızını ve hedefe vardığı andaki, hızlarını ölçtük.



Kronograf ile (1.5 m ötede) yaptığımız ölçümlerde namlu çıkış hızları 1277, 1284, 1291, 1265, 1288 fps (Ort. 1284 fps SD 9.27) olarak ölçüldü ( Yaklaşık 391,36 m/s). Daha sonra hedefteki hızlarını 944, 822, 934, 821, 945 fps ( Ort. 934 fps, SD 58.24) olarak ölçüldü (yaklaşık 284 m/s). Aşağıdaki formülle BC 0,09 olarak hesaplandı:



Daha sonra internette Ballistic Calculator programını kullanarak transsonik bölgeyi içeren 1.1 Mach, 1 Mach ve 0.9 Mach hızlarına kaç metrelerde ulaştığını hesapladık:



71 (78 yarda) metreden başlayarak kendi dolumumuz hem süpersonik hem de subsonik tek kurşunlarla atış yaparak grup yapma özelliklerini araştırdık. Atışlarımızı Beretta 1301 Tactical ve Aimpoint Micro T2 nişangah kullanarak yaptık. 71 metreden attığımızda süpersonik kurşunlarımız 0.9 Mach (1004) fps hıza düşerek hedefe ulaşacak, dolayısıyla transsonik bölge içinde kalacaktı. Transsonik bölgeden etkilenmeyen subsonik dolumlarımızla karşılaştırdık:



Süpersonikler (1202, 1238, 1279, 1244, 1213 fps  SD 27)   27 cm bir dağılım yaparken, subsoniklerin  (941, 900, 848, 826, 836 fps  SD 43)  3 ü üstüste olmak üzere 10 cmlik gurup yaptı. Mach 0.9 hızında süpersoniklerin dağıldığını gözlemiş olduk. Subsoniklerin standart sapması daha fazla olmasına rağmen transsonik bölgeden etkilenmedikleri için daha iyi gurup yaptığı anlaşılıyor. (Daha hassas ölçüm ve kıvırma ile standart sapma azaltılırsa bu mesafede çok daha iyi bir gurup yapılabilir)

Daha sonra süpersonikler için 1 Mach hızında hedefe ulaşacakları 40 yarda (36,5 m) den atışlarımızı gerçekleştirdik.



Süpersonikler 1278, 1279, 1287, 1297, 1300 fps  (SD 9) , subsonikler 901, 874, 908, 960, 969 fps ( SD 36) hızlarında çıktılar (Hava ve namlu ısındığı için hızlar haliyle arttı)




Standart sapması daha fazla olmasına rağmen subsonikler yine üçü biribirine bitişik 7-8 cm lik bir gurup yaparken, süpersonikler hedefte daha çok toplanmasına rağmen Mach 1 hızında hedefte daha çok dağıldı. 20 cm bir gurup gibi görünse de sağ üst köşede bir flyer var.

Bu mesafede transsonik olmayan Bashieri & Pellagri Palla kurşunu ile karşılaştırma için atış yaptık. 1436, 1416, 1419, 1426, 1413 fps (SD 8.22) ile çok tutarlı bir gurup yaptığını gördük. Bu mesafede transsonik olan MECA Rifled Slug çok tutarsız çıkış hızları ile (973,1089,1360,1361,1378 fps SD 168.44) çok kötü bir dağılım yaptı.



En son atışımızı Supersonik dolumlarımızın hedefe 1.1 mach hızında ulaşacağı 13 metre mesafeden yaptık. Süpersonikler 1260, 1278, 1277, 1297, 1278  fps (SD 11.71)  hızlarında,  Subsonikler 981, 971, 894, 934, 939 fps ( SD 30.73) hızlarında çıktılar. Ancak subsonikler, transsonik olmadığı için daha sıkı ve tutarlı bir gurup yaptılar (üstte ve alttaki izler tapa izidir)

Ekran Resmi 2018 06 10 17 26 50" border="0
yaptığımız çalışmadan şu sonuçları çıkarttık:

1. Yivsiz tek kurşunlar 1400 fps altında 40 metre altında transsonik bölgede hız ve isabet oranlarını kaybederler. ( 100 metre içinde transsonik olmamaları için 1600 fps üstünde namlu çıkış hızı gerekli)

2. Yivsiz tek kurşunlarda hassas hazırlanmış subsonik kurşunlar ile 100 metre içinde çok isabetli ve konforlu atış imkanı vardır.

Yivsizlerde subsonik kurşunlar düşük enerjileri nedeniyle avda kullanılmamalıdır. Ancak düşük geri tepmesi, az ses çıkartması, yüksek isabeti, mükerrer atışlarda hedeften sapmama gibi özellikleri ile hedef atıcılığı için çok avantajlıdır. Trap ve skeet de de önleme mesafeleri arttırılarak güzel atışlar sağlanmaktadır. Bu konuyu ayrıca yazacağım
« Son Düzenleme: 07 Ağustos 2018, 06:05:35 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
  • Benelli Supernova
  • Beretta 1301
  • Ata CY Slug
  • Retay Masai Mara
MSM 1948-İzmir
 

Çevrimdışı Arif KAYA

  • AvlakForum Üye
  • *
  • İleti: 162
  • Thanked: 130 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #1 : 06 Ağustos 2018, 09:12:29 »
Emeğinize sağlık Mehmet Bey. Çok güzel bir konu ve çok faydalı olduğunu düşünüyorum. Devamını bekleriz.

SM-A520F cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

1988 - Kocaeli
 
The following users thanked this post: Tarık EFE, Mehmet Sabri MUTLUER

Çevrimdışı Tevfik GÜN

  • Müdavim Üyemiz
  • ***
  • İleti: 1021
  • Thanked: 2192 times
  • AVCILIK AVCI SAYFASI
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #2 : 06 Ağustos 2018, 09:53:28 »
Sayın Mehmet Sabri Bey,
Eksikliği hissedilen bir konuydu,paylaşım için teşekkür ederim devamını bekliyor olacağız.
Yakın zamanda bir krono edinirsem subsonik konusunda çalışmayı bende düşünüyorum.
Kolay gelsin Hocam.

Saygılarımla...
1978 Eğirdir-Isparta
 
The following users thanked this post: Mehmet Sabri MUTLUER

Çevrimdışı Doğan ATEŞ

  • AvlakForum Üye
  • *
  • İleti: 577
  • Thanked: 736 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #3 : 06 Ağustos 2018, 14:27:45 »
Çok güzel bir çalışma ellerinize sağlık

Teşekkürler
Saygılarımla
  • Beretta 686 Silver Pigeon 1
  • Beratta A400 Lite Sentetik
  • İmpala Plus 66
1977 İzmir
 
The following users thanked this post: Mehmet Sabri MUTLUER

Çevrimdışı Hakan ATASOY

  • Müdavim Üyemiz
  • ***
  • İleti: 637
  • Thanked: 563 times
  • AVCILIK AVCI SAYFASI
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #4 : 06 Ağustos 2018, 14:39:35 »
Fotodaki namlu neden yukarı bakıyor?
Bu memleket tarihte Türktü, bugün de Türktür ve ebediyyen de Türk olarak yaşayacaktır.Türkiye Türklerindir! Ne mutlu, Türküm diyene!1980 BURSA
 

Çevrimdışı Tuncay KAHRAMAN

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 4624
  • Thanked: 5789 times
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #5 : 06 Ağustos 2018, 15:26:18 »
Sn.Mutluer,
Böyle bir çalışma için teşekkür az, elinize,kesenize,vaktinize bereket.
Tuncay KAHRAMAN
1976 TAVŞANLI
 

Çevrimiçi Mehmet Sabri MUTLUER

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 317
  • Thanked: 875 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #6 : 06 Ağustos 2018, 16:08:07 »
Fotodaki namlu neden yukarı bakıyor?

Hakan bey biraz abartı. Genelde gezin arpacıktan çoook az yüksek olduğunu ifade etmek için infografiklerde böyle çiziliyor. Tüfek namlusu düz de dursa transsonik etkileşimi değiştirmez zaten.

Saygılar


« Son Düzenleme: 07 Ağustos 2018, 06:01:11 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
  • Benelli Supernova
  • Beretta 1301
  • Ata CY Slug
  • Retay Masai Mara
MSM 1948-İzmir
 
The following users thanked this post: Orhan CENGİZ, A.Recai DEMİRCİ, İbrahim AYSU, Yaşar KÖKÇEN

Çevrimdışı Fatih DEMİRCAN

  • AvlakForum Üye
  • *
  • İleti: 36
  • Thanked: 53 times
  • AVCILIK AVCI SAYFASI
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #7 : 09 Ağustos 2018, 10:46:24 »
Benim gördüğüm en iyi verilere dayanan yerli çalışma.Tebrik ederim Mehmet sabri bey çalışmaların devamını bekliyoruz
« Son Düzenleme: 09 Ağustos 2018, 10:48:01 Gönderen: Fatih DEMİRCAN »
1977 BALIKESİR
 
The following users thanked this post: Tarık EFE, Mehmet Sabri MUTLUER

Çevrimiçi Mehmet Sabri MUTLUER

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 317
  • Thanked: 875 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #8 : 09 Ağustos 2018, 11:25:59 »
Benim gördüğüm en iyi verilere dayanan yerli çalışma.Tebrik ederim Mehmet sabri bey çalışmaların devamını bekliyoruz

Fatih bey,

Etkili menzili saçma için 40-50 metre, tek kuşun için 90-120 metre arası olan yivsizlerle ilgili birçok yerli çalışmam ve patentlerim var . istendiğinde bu forumda da paylaşırım. Yivsizin etkinliğini nasıl arttırabilirim diye yivsiz balistiğine oldukça yoğunlaştım. Örnek vermem gerekirse:

Yivsiz tek kurşunların balistiği, sürüklenme ve balistik katsayısı


Yivsiz çeşitli kurşunların CFD (Bilgisayarlı akışkan dinamikleri) analizleri





Yivsiz tüfeklerde namlu harmonikleri

Yivsiz tek kurşunlarda balistik jel çalışmaları


Saçma balistiği ve balistik jel çalışmaları


Kendi imkanlarımla yaptığım araştırmalardan bazıları. Yazdığım başka forumlarda pek kaale alınmadı. Hatta "yivsizin balistiği mi olur, kaldırır atarsın" diyen de oldu. İşinize yararsa burada paylaşırım

Saygılar
« Son Düzenleme: 09 Ağustos 2018, 11:38:09 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
  • Benelli Supernova
  • Beretta 1301
  • Ata CY Slug
  • Retay Masai Mara
MSM 1948-İzmir
 

Çevrimdışı Tuncay KAHRAMAN

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 4624
  • Thanked: 5789 times
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #9 : 09 Ağustos 2018, 11:56:03 »
Şu emeğin kıymetini bilmek lazım, tekrar teşekkür ederim.
Tuncay KAHRAMAN
1976 TAVŞANLI
 
The following users thanked this post: Zafer YÜKSEL, Tarık EFE, Mehmet Sabri MUTLUER

Çevrimiçi Mehmet Sabri MUTLUER

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 317
  • Thanked: 875 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #10 : 09 Ağustos 2018, 15:17:13 »
Benim gördüğüm en iyi verilere dayanan yerli çalışma.Tebrik ederim Mehmet sabri bey çalışmaların devamını bekliyoruz

Fatih bey,
Posta kutunuz dolu, o nedenle sorunuzun cevabını gönderemedim. [email protected] adresime e-posta gönderebilirsiniz teknik konulardaki sorunuzu yanıtlarım
Saygılar
« Son Düzenleme: 09 Ağustos 2018, 15:18:53 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
  • Benelli Supernova
  • Beretta 1301
  • Ata CY Slug
  • Retay Masai Mara
MSM 1948-İzmir
 

Çevrimdışı Kemal GÜNEL

  • AvlakForum Üye
  • *
  • İleti: 33
  • Thanked: 25 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #11 : 11 Ağustos 2018, 13:18:14 »
Değerli paylaşımlarınız için teşekkürler emeğinize saglik
  • Akus Hunter Deluxe 12 ga 66 cm
  • Huğlu 103F 12 ga 66/71 cm
  • Huğlu 103C 20 ga 71 cm
  • Armsan Phenoma Carbo Combo 12 ga 66/61 cm
1986 - Osmaniye
 

Çevrimdışı İlhan GÜNEN

  • Müdavim Üyemiz
  • ***
  • İleti: 549
  • Thanked: 502 times
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #12 : 11 Ağustos 2018, 21:10:30 »
Bilgilendirici bir paylaşım, elinize, emeğinize sağlık teşekkürler.
1984 ORDU
 

Çevrimdışı Mustafa ÇAY

  • AvlakForum Üye
  • *
  • İleti: 263
  • Thanked: 38 times
  • Avına Saygı Duymayan Avcı Olamaz
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #13 : 13 Ağustos 2018, 09:09:28 »
Ne diyelim helal olsun..
tek kurşun ile ilgili Türkiyede hiçbir üreticinin belki milyon TL 'lik yatırımlarla kurdukları tesislerde sizin yaptığınız çalışmalar veya benzerlerinin Ar-Ge çalışması olarak yapıldığını sanmıyorum.Forumda ilgili tesislerde çalışan veya konuya vakıf arkadaşlar vardır illaki varsa bilgileri paylaşsınlar, inşallah ben yanılıyorumdur, testlerde dikkatimi çeken test atışlarındaki B&P fişeklerin başarısı oldu, biraz klasik olacak ama "kalite tesadüf değil".  Keşke bizimde böyle firmalarımız olsa da bizde onları başka yabancı forum sitelerinde veya sosyal medyada övsek
  • Stoeger M3000 Pregrine Max5
  • Huğlu 601 GB
  • Kral Superpoze
  • Hatsan Mod 135
Mustafa ÇAY
1980 İSTANBUL
 
The following users thanked this post: Yaşar KÖKÇEN, Mehmet Sabri MUTLUER

Çevrimiçi Mehmet Sabri MUTLUER

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 317
  • Thanked: 875 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #14 : 13 Ağustos 2018, 11:20:40 »
Mustafa Bey, yorumunuz ve katkınız için teşekkür ederim

Benim yukarıda yaptığım çalışma transsonik bölge ile ilgiliydi. Forumda bol bol fişek anatomisi paylaşılıyor ama tutarlılık ve namlu çıkış hızlarına değinilmiyor.

Eğer kendi dolumlarımızda isabetli fişek elde etmek istiyorsak namlu çıkış hızlarını kısa mesafede transsonik bölgeye girmemeleri için 1050-1180 fps arasında ayarlamaktan kaçınmak lazım. Sıcak ve yüksek yerlerde ses hızı 1115 fps civarındadır. Fişeklerimiz 900 fps altında veya 1200 fps üzerinde namlu çıkış hızına göre ayarlanmalıdır. Namlu çıkış hızı ile isabet oranı arasında bir ilişki vardır. Her 25 fps hız artımı isabet oranının %0,75 arttırmaktadır. Yukarıda B&P fişeklerin yüksek isabeti,  tutarlılıkları ve yüksek çıkış hızları ile ilgili yani o mesafede transsonik olmuyorlar.

Bunun dışında Bir fişeğin tutarlı isabetinin olabilmesi için, fişekler arasında namlu çıkış hızlarının çok fark etmemesi gerekir. Fabrika dolumlarında bu genellikle 20 fps yi bulmaktadır. Pek az üretici 15 fps altında namlu çıkış hızı farkı olan fişek üretmektedir. Kendi dolumunu yapanların ideali, fişekler arasında en fazla 10 fps altında fark olmasıdır. Ben henüz kendi dolumlarında bu farkı 20 fps ye indiremedim.

Tutarlılık sadece barut miktarı ile ilgili değil, kurşun ağırlığının eşit, kıvırmanın da eşit olması gerekiyor. Barutun fabrikalarda hacım ölçüsüne göre doldurulduğuna göre bunun hassasiyeti önemli. Kendi dolumlarımı hassas terazide yapmama rağmen +/- 0,3 mg yanılma payım var, bu bile fişekler arası namlu çıkış hızını etkiliyor. Bizim yerli firmaların fişeklerini kesip barutlarını tartarsanız ciddi farklar görebiliyorsunuz.
Buyurun MECA Rifled slug ölçümlerim, ayni kutudan çıkanlar arasındaki barut miktarlarına bir bakın( Bazıları arasında 6-7 mg fark var):



Kurşun olarak en büyük üreticimiz Özkara (çoğu firma onun ürünlerini kullanıyor) kurşunları arasında ağırlık olarak bir standart yok. Kendi ölçümlerimde +/-  1,5 grama yakın farklılıklar buluyorum, bu da tutarlılığı ciddi bozuyor (kendi dökümlerimde bu fark +/- 0.3 gram).

Tutarsızlık sadece bize özgü değil örneğin kutusunda  1760 fps çıkış hızı (76 cm namlu içn) yazan Winchester 47 namlu ile anormal çıkış hızı ölçmüşlüğüm var:


Kıvırma da atım yatağı basıncı ve namlu çıkış hızları arasında ciddi fark yaratıyor:



Yerli üreticilerin kıvırmalarında da standart olmadığını düşünüyorum

Bir ara elimdeki tekkurşunları kesmeden toplam ağırlıkları açısından bir istatistik bir değerlendirme yapmıştım:



İmalatta tutarlılık açısında yukarıdan aşağı sıralamıştım. Bu da bir kriter olmadı ama fikir veriyor diye düşünüyorum. Doğrusu bu fişekleri atıp namlu çıkış hızlarına göre tutarlılığı değerlendirmek olurdu.

Saygılar
« Son Düzenleme: 13 Ağustos 2018, 11:51:01 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
  • Benelli Supernova
  • Beretta 1301
  • Ata CY Slug
  • Retay Masai Mara
MSM 1948-İzmir
 
The following users thanked this post: Alkan YOKSUL, İbrahim AYSU, Mustafa AYKUTOĞLU, Alper AKBEY

Çevrimdışı İbrahim AYSU

  • yönetici
  • *****
  • İleti: 6453
  • Thanked: 10245 times
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #15 : 22 Ağustos 2018, 01:53:25 »
Elinize, emeğinize sağlık Sn. @Mehmet Sabri MUTLUER

Konu sabitlendi.
  • Merkel Custom Made Sidelock Ejector SxS
  • Blaser F3 Game Competition O/U
  • Pieper Bayard Belgium SxS
  • Browning Maxus Carbon Fiber SemiAuto
1978 - Istanbul
 

Çevrimdışı Tevfik GÜN

  • Müdavim Üyemiz
  • ***
  • İleti: 1021
  • Thanked: 2192 times
  • AVCILIK AVCI SAYFASI
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #16 : 07 Ekim 2019, 20:55:37 »
Sayın Hocam konunuzu meşgul ediyorum ama yivsiz balistiği konularında paylaşmış olduğunuz bilgileri kullanarak kendi modifiye ettiğim ve doldurduğum kurşunların amatörde olsa balistik katsayısını hesaplamaya çalıştım,yapacağınız katkılar için teşekkür ederim.
720 p tavsiye edilir iyi seyirler.Seken kurşunların arkasında 200 metre yüksekliğinde taş yığını mevcut.
« Son Düzenleme: 07 Ekim 2019, 23:29:28 Gönderen: Tevfik GÜN »
1978 Eğirdir-Isparta
 
The following users thanked this post: Mehmet Sabri MUTLUER

Çevrimiçi Mehmet Sabri MUTLUER

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 317
  • Thanked: 875 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #17 : 08 Ekim 2019, 08:38:15 »
Sayın Hocam konunuzu meşgul ediyorum ama yivsiz balistiği konularında paylaşmış olduğunuz bilgileri kullanarak kendi modifiye ettiğim ve doldurduğum kurşunların amatörde olsa balistik katsayısını hesaplamaya çalıştım,yapacağınız katkılar için teşekkür ederim.

Değerli Tevfik Gün kardeşim,

Kısıtlı imkanlarla, tek başınıza çok değerli çalışmalara imza atıyorsunuz. Çabalarınız her türlü takdire şayandır. Sizi bir kez daha kutluyorum.

"Yivsizler de balistik mi olur?" sorusu, çok karşılaştığım bir sorudur. Evet, elle atılan bir taşın bile balistiği vardır. Dünya kupalarında kullanılan futbol toplarının, golf toplarının bile balistiği en az mermi balistiği kadar incelenmiştir.

Bir cismin akışkan bir ortamda hareketi esnasında hareketini engelleyen dirence sürüklenme (drag) denmektedir. Bu hava içerisinde olursa aerodinamik sürüklenme veya hava direnci denmektedir. Yivsiz tek kurşunlar künt uçları ve daha geniş çapları nedeniyle, yivli kurşunlara göre daha fazla hava direnci ve sürtünmeye maruz kalırlar. Bu nedenle daha çabuk hız ve dolayısıyla irtifa kaybederler.

Sürüklenme katsayısı mermi çekirdeğinin ne kadar hava direncine maruz kaldığını gösterirken, sizin ölçmeye çalıştığınız balistik katsayı (BC=Balistic Coefficient) o çekirdeğin hava direncini yenebilme yeteneğini gösteren katsayıdır. Balistik katsayı mermi çekirdeğinin, boyu, çapı, ağırlığı ve uç tasarımının hava direncine karşı hız, menzil ve dengeyi korumasını sağlayan bir katsayıdır, mermi tipine göre değişir. Yivli mermilerde özellikle uzun mesafe atışlarında önem taşır. Sürüklenme katsayısının tersine balistik katsayı ne kadar büyük olursa hızını daha iyi korur, rüzgardan daha az etkilenir, daha geç düşer ve isabet oranı artar. Balistik katsayı değişik yöntemlerle hesaplanabilir:



Şimdi sizin atış yaparak ölçtüğünüz Balistik katsayıyı (Ballistic Coefficient = BC) matematik yöntemlerle hesaplayalım. Bunun için bazı ölçülere ihtiyacımız var:



Balistik katsayı, kesitsel yoğunluğun (SD) merminin şekline bağlı form faktörüne (i) bölünmesi ile elde edilen sayıdır. Kesitsel yoğunluk (SD) ise merminin ağırlığının (M) çapının karesine (d2) bölünmesi ile elde edilir. Form faktörü de bazı formüllerle hesaplanabilirse de her zaman doğru sonuç vermeyebilir. Yivsiz tekkurşunlar için form faktörü genellikle 1 kabul edildiğinden (BC=SD) balistik katsayı, kesitsel yoğunluğa eşit olur.

Önce form faktörü kullandığınız tapasıyla seyreden foster tek kurşun için kaçtır, önce onu hesaplayalım:

4,1 cm uzunluğu alıp yukarıda yazılı "n" hesaplanırsa 4.45 çıkar. bunu alıp " i " için hesaplarsak form faktörünü bu foster için 0,87 olarak buluruz (Form faktörü yivsiz tek kurşunlar için genellikle 1 kabul edilir)

Şimdi Kesitsel yoğunluğu hesaplayalım:

Çapı 18,5 mm alırsak, ağırlığı da 32 gram alırsak  SD= 32 gram / 18,5x18,5 mm = 0,093 olarak buluruz.
Bunu da yukarıda uzunluktan elde ettiğimiz form faktörü olan 0.87 ye bölersek   

BC=0,107 olarak matematik hesapla ortaya çıkar.

Sizin atış yaparak Balistik Katsayı (BC) ölçtüğünüz formül 1944 yılında  ABD ordusu araştırma laboratuvarlarında Dr. Boris Karpov tarafından bulunmuştur:


Merminin sadece şekli ve ağırlığı değil özgün hızdaki hava direncini de değerlendiren bir formüldür.

Fosterlere atış yaparak bulduğunuz BC=0,11 değeri yukarıdaki matematik hesaplamaya da yakın bir değerdir. Ama hava direncini de içerdiği için değerli bir bulgudur.

Pekiyi, eziyet çekerek yaptığımız bu hesaplamalar ne işe yarayacak derseniz, balistik programlarda BC yi işleyerek, tek kurşunun hangi mesafede ne kadar düşüş yapacağını, enerjisinin ne olacağını ve ne zaman transsonik bölgeye girip dengesini ve isabetini kaybedeceğini bulabiliriz. Ben bunun için internette on-line olarak kullanılan başarılı bir programı tavsiye ederim:  http://www.shooterscalculator.com/ballistic-trajectory-chart.php?t=de90a3b8  Bu programda grain olarak mermi ağırlığı, fps olarak namlu çıkış hızı, balistik katsayı, nişangah yüksekliği ve tüfeğin sıfırlama mesafesi girildiğinde hem grafik olarak mermi yolu çizilmekte hem de sayısal olarak her mesafe için düşme miktarı, merminin hız, enerjisi ve transsonik olma mesafesi hesaplanmaktadır.

Genellikle avlanma mesafesi olan 30-40 metrelerde bu hesapların pek de önemi yoktur. 1400 fps (426 m/s) namlu çıkış hızlarında yivsiz tek kurşunlar attığınız yeri vururlar.

Ama gelin görün ki, sizin çalışmalarınızda da gösterdiğiniz gibi yerli üreticilerimizin yivsiz tek kurşunları, kalitesiz malzeme, düzgün olmayan kurşun ve tapa, uygun seçilmemiş barut ve kapsül nedeniyle, bu 30-40 metreyi bile Türk avcısına çok görmektedir. Çünkü ne buralarda yazılanları dikkate almakta, ne de doğru dürüst bir AR-GE yapmaktadırlar.

Saygılarımla

NOT: Tevfik kardeşim, vakit bulup bu çalışmayı Brenneke için de yaparsanız, avcı kardeşlerimiz için çok değerli bir katkı olur.
« Son Düzenleme: 08 Ekim 2019, 08:44:18 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
  • Benelli Supernova
  • Beretta 1301
  • Ata CY Slug
  • Retay Masai Mara
MSM 1948-İzmir
 
The following users thanked this post: A.Recai DEMİRCİ, Tevfik GÜN

Çevrimdışı Mehmet PİLGİR

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 230
  • Thanked: 159 times
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #18 : 08 Ekim 2019, 15:17:44 »
Kendi imkanlarımla yaptığım araştırmalardan bazıları. Yazdığım başka forumlarda pek kaale alınmadı. Hatta "yivsizin balistiği mi olur, kaldırır atarsın" diyen de oldu. İşinize yararsa burada paylaşırım

Saygılar
« Son Düzenleme: 09 Ağustos 2018, 11:38:09 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
 Kayıtlı

MSM 1948-İzmir

Mehmet bey her zaman ve her yerde CAHİL bilginin ve bilgi sahibinin karşısında olmuştur.Sizin değerli paylaşımlarınızı keyifle takip ediyorum.
Amatörce de olsa kendi deneyimlerimde şöyle bir şeyi gözlemledim.
Hepside orjinal fabrika dolumu olan tek kurşunlarda , namludan çıkarken tapa olmadan çıkan kurşunlarda (remington,federal,winchester v.s) balansın olmayışı veya yok denecek kadar az olması isabet oranını çok arttırıyor.Buna karşın tapa ile beraber ilerleyen kurşunlarda tapanın asimetrik deformasyonu sonucu oluşan balans hem isabeti hem de penetrasyonu ciddi olarak olumsuz yönde etkilediğini gözlemledim.
Sizin bu konudaki değerli yorumlarınızı merak ediyorum.
Saygılarımla.
  • 12 kalibre 2 patlar superpose
  • 12 kalibre 2 patlar klasik çifte
  • 20 kalibre 2 patlar superpose
  • 12 kalibre çok patlar
  • setter ve pointer
Mehmet PİLGİR
1966-İstanbul  ( ASLEN İZMİR KARŞIYAKA)
 
The following users thanked this post: A.Recai DEMİRCİ, Tevfik GÜN

Çevrimiçi Mehmet Sabri MUTLUER

  • Expert Üye
  • *****
  • İleti: 317
  • Thanked: 875 times
  • AVLAKFORUM.COM AVCI FORUMU
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #19 : 09 Ekim 2019, 00:20:14 »

Hepside orjinal fabrika dolumu olan tek kurşunlarda , namludan çıkarken tapa olmadan çıkan kurşunlarda (remington,federal,winchester v.s) balansın olmayışı veya yok denecek kadar az olması isabet oranını çok arttırıyor.Buna karşın tapa ile beraber ilerleyen kurşunlarda tapanın asimetrik deformasyonu sonucu oluşan balans hem isabeti hem de penetrasyonu ciddi olarak olumsuz yönde etkilediğini gözlemledim.Sizin bu konudaki değerli yorumlarınızı merak ediyorum.


Değerli Mehmet Pilgir,

Tapa ile bütünleşik giden tek kurşunlarda tapanın asimetrik ezilmesi elbette bir dümen gibi tek kurşunun yönünü saptırabiliyor. O nedenledir ki Tevfik Gün kardeşim tapaları modifiye etmeye çalışıyor uzun mesafede arpacıklı şerit bant bir tüfekle kendi dolumlarında isabetli sonuçlar alıyor.

Sizin sözünü ettiğiniz çok isabetli tapasız seyreden Winchester Rackmaster, Remington Slugger ve Federal Truball'un bazı özelliklerine değinmek istiyorum:



Winchester Rackmaster ve Remington Slugger biri birine benziyor. Bütünleşik kısa polimer kuyrukları var. Bu hem ağırlık merkezini öne taşıyor badminton topu etkisi yapıyor ve sürüklenme stabilitesini arttırıyor hem de tapanın ittirmesi ile açılan kuyruklar çekirdeğin namluya sıkı sıkıya oturmasını, namludan yalpalamadan çıkmasını sağlıyor.

Federal TruBall ise çekirdeğin arkasına yerleştirilmiş bir polimer bilye taşıyor. Tapa tarafından ittirilen bilye, çekirdeğin eteklerinin açılarak namluya sıkı sıkıya oturmasını ve yine yalpalamadan çıkmasını sağlıyor.

Bu fişeklerin diğer bir özelliği namlu çıkış hızlarının 100 metre içinde transsonik olmamalarını sağlıyor. Federal TruBall 1600-1700 fps (487-518 m/s), Winchester Rackmaster 1625 fps ( 495 m/s), Remington Slugger 1800 fps (548 m/s) namlu çıkış hızına sahipler.

B&P, Brenneke gibi firmalar hep tapası bütünleşik tek kurşun imal ediyorlar. Ancak bütünleşik tapaları bizim yerliler gibi yamulmadığı için ve yüksek namlu çıkış hızları nedeniyle gayet isabetli kurşunlar.

Tevfik Gün kardeşimin yerli kurşunların isabetsizliği ile ilgili çok videosu bu forumda mevcut. 1400 fps (426 m/s) üzerine çıkanı yok, tapaları adi plastik.  Bizim yerli kurşunlar kötü tapa, kötü barut ve düşük namlu çıkış hızı nedeniyle çok kötü isabete sahipler.
Tevfik Gün geçen hafta beraber tasarladığımız atarak balistik katsayı ölçümü için tapasız seyredecek fosterler hazırladı. Ancak tüfeğinin namlu çapı 18,40 mm Fosterlerin çapı ise 17,54 mm. Kanımca namluya tam oturmadıklarından sorun yaşandı. Kendisinden ricam olsun videosunu yayınlasın, 50 metrede ne kadar isabetsiz olduklarını görün.

Kendisi benim tasarladığım modifiye edilmiş kuyruk eklenmiş Lee  tekkurşunları daha önce Isparta'da test etmişti:



36.5 m de (siyahtaki atıcı hatası) 4 tekkurşunu 1 TL den çok az geniş bir alana (3 cm gibi) toplamıştı.

Yani uygun ve kaliteli birleşenler kullandığınızda, 1400 fps üzerinde namlu çıkış hızı sağladığınızda isabetli tek kurşun yapmak mümkün

Saygılar
« Son Düzenleme: 09 Ekim 2019, 00:29:15 Gönderen: Mehmet Sabri MUTLUER »
  • Benelli Supernova
  • Beretta 1301
  • Ata CY Slug
  • Retay Masai Mara
MSM 1948-İzmir
 
The following users thanked this post: Mehmet PİLGİR, Tevfik GÜN

Çevrimdışı Tevfik GÜN

  • Müdavim Üyemiz
  • ***
  • İleti: 1021
  • Thanked: 2192 times
  • AVCILIK AVCI SAYFASI
Ynt: YİVSİZ TEKKURŞUNLAR UZUN MESAFEDE NASIL DAVRANIR?
« Yanıtla #20 : 09 Ekim 2019, 00:21:01 »
Sayın Hocam ilginiz için çok teşekkür ederim yine çok güzel bilgiler paylaşmışsınız sağolun.
Sizde biliyorsunuzki bu çalışmalar maddi boyutu önemli değil ama yoğun emek ve zaman isteyen bir iş belki  yakın zamanda olmaz ama ilerleyen zamanlarda brenneke ve gualandi kurşunlar için bc hesaplama çalışması yapabilirim
Saygılarımla.
1978 Eğirdir-Isparta
 
The following users thanked this post: Mehmet Sabri MUTLUER